Het openbaar vervoer in Amsterdam blijft in 2023 nagenoeg op het niveau van dit jaar, ondanks dat de gemeente eerder een verschraling van het aanbod aankondigde. Maar dan is het voor stadsvervoerder GVB wel noodzaak dat het aantal reizigers van voor de coronacrisis terugkeert.

Wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) zei in juni nog dat door geldtekort mogelijk ’s avonds geen metro’s meer konden rijden, minder bussen naar de randen van de stad zouden gaan en dat tramlijnen geschrapt zouden worden. In het donkerste scenario zou mogelijk 20 tot 30 procent van het ov verdwijnen.

Die verschraling lijkt nu van de baan. Het ov zal in 2023 nagenoeg op hetzelfde niveau zijn als in 2022. Van der Horst zegt in een brief aan de regio dat in de zomerperiode plannen zijn gemaakt met vervoerders GVB, Connexxion en EBS. Geld vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het geld dat de Vervoerregio zelf toelegt dragen bij aan die plannen.

Van der Horst is ook positief over het aantal reizigers, al ligt dat nog wel steeds veel lager dan voor de coronacrisis. Volgens de wethouder is het echter ‘een kwestie van tijd’ tot het aantal reizigers groeit richting het niveau van 2019. De wethouder verwacht zelfs dat er nóg meer reizigers gebruik zullen maken van het ov. ‘We kunnen nu nog niet exact voorspellen wanneer dat zal zijn.’

Amsterdam wordt in de regio het hardst geraakt door wegblijvende reizigers. Het GVB zit nu op het niveau van 80 procent ten opzichte van 2019. De cijfers in buurtregio’s als Waterland en Amstelland-Meerlanden zijn vergelijkbaar, maar de impact op de vervoerders is daar minder groot omdat zij minder afhankelijk zijn van reizigers. Zo betaalde het GVB tot de corona-uitbraak de exploitatie bijna geheel uit reizigersopbrengsten, terwijl andere vervoerders vaak subsidie kregen. Daarnaast is het GVB een van de grootste vervoerconcessies van het land en komt het gemis van 20 procent daardoor harder aan.

Het GVB verkeert dan ook nog in enige onzekerheid. De dienstregeling is voor de eerste helft van 2023 verzekerd van dezelfde kwaliteit als dit jaar, maar voor de tweede helft van 2023 is dat nog niet het geval. Van der Horst roept daarom het GVB op met goede plannen te komen zodat er de komende jaren weer zonder hulp van het Rijk gereden kan worden. Eind 2022 moet het GVB een meerjarenplan presenteren.

Een GVB-woordvoerder zegt dat het bedrijf tijd nodig heeft om “kosten, opbrengsten, vraag en aanbod” beter op elkaar af te stellen. “We zien dat reizigers wegblijven en we zijn bezig met acties om mensen terug te halen,” aldus de woordvoerder. “We verwachten na de zomer weer meer forenzen. De stad groeit ook, er komen meer huizen bij. Mensen moeten naar hun werk. Uiteindelijk komen we dus wel uit op het reizigersaantal van 2019.” Een ander element dat speelt bij alle ov-bedrijven, is het enorme personeelstekort, dat mogelijk tot verschraling kan leiden.

• Goed nieuws voor ov-reizigers in en rond Amsterdam: ov blijft ook in 2023 op niveau van dit jaar. Foto Vervoerregio.