Nederlanders zullen door de coronapandemie ook de komende jaren aanzienlijk vaker online spullen, boodschappen en maaltijden bestellen dan voor 2020. Dat blijkt uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). De hoeveelheid online boodschappen doen blijft na de pandemie ongeveer gelijk aan het niveau van 2020 en 2021. De thuisbezorging van maaltijden en onlineaankopen zal naar verwachting slechts licht afnemen ten opzichte van de afgelopen twee jaar.

Mede door de contactbeperkende COVID-19-maatregelen nam het online kopen van producten in 2020 toe met 41% ten opzichte van 2019. Deze toename had gevolgen voor de personenmobiliteit, de logistiek, en de bijbehorende CO₂-uitstoot, zo schrijven de KiM-onderzoekers in hun rapport ‘Online winkelen en COVID-19: de effecten op mobiliteit en transport’.

Online boodschappen doen steeg gedurende de COVID-pandemie met 58%. De verwachting is dat deze stijging blijvend is. De onlineaankoop van andere producten nam in 2020 met 40% toe. Volgens de onderzoekers zal het laten thuisbezorgen van deze onlineaankopen dalen met ongeveer 12% nadat de COVID-maatregelen zijn afgeschaft. De verwachting is dat de thuisbezorging van maaltijden afneemt met 7%. Voor beide categorieën betekent dit echter nog steeds een stijging van ruim 20% ten opzichte van 2019.

Thuisbezorging leverde een kleine besparing in de personenmobiliteit op, omdat mensen minder vaak naar de winkel en de supermarkt gingen. Gemiddeld legden Nederlanders door het online kopen van kleding, schoenen en accessoires jaarlijks ongeveer 27 km per persoon (van 12 jaar of ouder) minder af. De onderzoekers van het KiM verwachten dat e-commerce ook in de nabije toekomst niet tot grote veranderingen in de personenmobiliteit zal leiden.

Er werden 38% meer pakketten thuisbezorgd. Dit leidde tot meer ritten, maar efficiëntiewinst zorgde voor een daling van de afgelegde afstand per thuisbezorgd pakket. Door het vaker online bestellen, zal het aantal ritten en voertuigkilometers van de pakketdiensten toenemen. Volgens de KiM-onderzoekers zijn die ritten door de hogere adressendichtheid productiever, in termen van minder kilometers per pakket en meer succesvolle leveringen doordat mensen meer thuiswerken. De inzet van microhubs of afhaalpunten en samenwerking tussen de pakketdiensten of uitbesteding, kunnen de efficiëntie van de thuisbezorging vergroten. Andere ontwikkelingen, zoals direct leveren, leiden juist tot meer voertuigkilometers.

De onderzoekers baseren hun verwachtingen op de uitkomsten van een enquête onder deelnemers aan het Mobiliteitspanel Nederland (MPN). Het MPN geeft inzicht in gedragsveranderingen van een vaste groep personen en huishoudens over een langere periode.

• Kleine besparing in personenmobiliteit door meer online bestellingen in coronatijd. Foto Kimnet.