Vervoerder Arriva baalt, aldus RTV Noord, van de vertraging die is ontstaan bij de vernieuwing van de sporen rondom het Hoofdstation in Groningen. Het spoor zou vorig jaar al worden vervangen, maar de werkzaamheden zijn meerdere keren uitgesteld. Om het spoor veilig te houden voert ProRail elke twee weken extra inspecties uit. Daardoor vallen er de komende jaren structureel treinritten uit. Conclusie: “De reiziger is de dupe.” 

Aanleiding voor de spoorvernieuwing is de ontsporing van een Arriva-trein in 2021. Door achterstallig onderhoud van ProRail zakte de trein tussen de rails. 

Ook het toezicht op het onderhoud bleek niet in orde. ProRail beloofde beterschap en zegde toe dat het volledige spoor rondom het hoofdstation van Groningen in 2023 zou zijn vernieuwd. Die belofte is niet nagekomen. 

Oorspronkelijk zouden de sporen rondom het Hoofdstation al in 2014 worden vervangen. ProRail besloot dat uit te stellen en te combineren met de verbouwing van het stationsgebied. Dat project liep vertraging op, waardoor de vervanging steeds verder naar achteren werd geschoven. 

Ten tijde van de ontsporing stond de vervanging gepland voor 2023, bijna tien jaar later dan oorspronkelijk de bedoeling was. Maar de werkzaamheden zijn nog altijd niet uitgevoerd. ProRail laat weten dat het vervangen van de sporen rondom het station nu gepland staat voor 2025. 

Het uitkomen van het onderzoeksrapport in april 2022 leidde tot onvrede onder machinisten van Arriva. ProRail stelde in het rapport dat er geen klachten over het betreffende spoor waren binnengekomen en dat de spoorbeheerder dus niet kon weten dat het stuk spoor in slechte staat verkeerde. 

Bronnen binnen Arriva melden dat de ‘vreemde knik’ in het spoor algemeen bekend was en dat het “misschien wel dagelijks, maar zeker wekelijks” bij de treindienstleiding van ProRail is gemeld. Ook reden machinisten op eigen initiatief langzamer dan was voorgeschreven, “omdat de trein anders uit de rails stuiterde”. 

Dat er in de laatste 24 uur voor de ontsporing niet meer is geklaagd, zou volgens Arriva kunnen komen door ‘meldingsmoeheid’: “Je gaat er vanuit dat de klacht bekend is en wordt opgepakt. Zeker als het al zo vaak gemeld is. Dan komt er een moment dat je denkt, laat maar”, aldus een bron binnen Arriva.  

ProRail ontkent inmiddels niet meer dat er in 2021, het jaar van de ontsporing, door machinisten is geklaagd over ‘de knik’, maar kan niet verklaren waarom deze meldingen nergens zijn terug te vinden. De stelling van ProRail dat er nooit over is geklaagd heeft er toe geleid dat Arriva-machinisten sindsdien massaal klachten indienen over problemen op en rond het spoor. “Tot wel tientallen meldingen per dag”, laten meerdere bronnen binnen Arriva weten. 

Dit zou binnen ProRail vervolgens weer tot onvrede leidden, waardoor Arriva door ProRail wordt gevraagd om te stoppen met melden. “Dan krijg je een app met de mededeling dat 10 meldingen wel genoeg zijn”, legt een machinist uit. 

ProRail zegt zich niet te herkennen in het beeld dat machinisten wordt gevraagd te stoppen met melden: “Wij hechten aan de informatie die machinisten ons geven. Zij zijn onze oren en ogen op het spoor. Dat machinisten wordt gevraagd te stoppen met het doen van meldingen zorgt bij ons dan ook voor gefronste wenkbrauwen.” 

Over de overlast voor de reiziger zegt een woordvoerder: “De geplande inspecties hebben impact op de dienstregeling. Dat vinden we uiteraard vervelend voor de reiziger. We houden de impact bij en bij volgende inspecties verkleinen we die.” 

ProRail is als beheerder van het Nederlandse spoor verantwoordelijk voor zowel het onderhoud als het toezicht daarop. In het eindrapport na de ontsporing bij het Hoofdstation van Groningen trok ProRail het boetekleed aan en beloofde beterschap. Het was echter niet de eerste keer dat een trein ontspoorde door tekortkomingen van ProRail.

In 2014 ontspoorde een intercity net buiten station Hilversum. Uit onderzoek bleek dat een wissel defect was geraakt, juist op het moment dat de trein eroverheen reed. Ook bij dit ongeval bleek er sprake van achterstallig onderhoud én gebrek aan toezicht op het onderhoud door ProRail. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) deed in haar eindrapport een serie aanbevelingen aan ProRail, onder andere om te zorgen voor beter toezicht op spooronderhoud. 

Ondanks de aanbevelingen ging het dus opnieuw mis. Opnieuw bleek er sprake van achterstallig onderhoud en gebrek aan toezicht. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) laat in een reactie weten dat sinds de ontsporing in Groningen de processen rondom spooronderhoud zijn aangescherpt en dat zij daar scherper toezicht op houdt. 

• Komende jaren minder treinen door uitstel werkzaamheden Gronings Hoofdstation. Redactiefoto.