“We staan in de startblokken om meer reizigers te verwelkomen” zegt Marjan Rintel, president-directeur van NS bij de presentatie van de jaarcijfers. “De trein is onmisbaar voor de bereikbaarheid van Nederland én het behalen van de Nederlandse klimaatdoelen. Treinreizen is klimaatneutraal. Elke reiziger die voor de trein in plaats van de auto kiest, voorkomt direct de uitstoot van CO2 en draagt direct bij aan het klimaat. Onze inzet na de pandemie is dan ook: meer reizigers in de trein dan voor de crisis. In 2021 zijn daarvoor belangrijke stappen gezet met een forse uitbreiding van de dienstregeling en de ontwikkeling van de snelle Intercity Nieuwe Generatie.”

Bekijk het NS jaarverslag 2021

Ondanks de moeilijke omstandigheden, heeft NS afgelopen jaar volop ingezet om Nederland bereikbaar te houden. Rintel: “Dankzij onze mensen konden we de reizigers een verantwoorde en comfortabele reis bieden. De collega’s verdienen daarvoor een groot compliment. ” De lage reizigersaantallen als gevolg van de coronamaatregelen hebben dramatische gevolgen voor de financiën van NS, zo blijkt uit de jaarcijfers van NS over 2021. De Nederlandse reizigersopbrengsten waren € 1,1 miljard lager dan voor corona. Om grotendeels te kunnen blijven rijden, kreeg NS een beschikbaarheidsvergoeding van € 925 miljoen van het rijk als gedeeltelijke compensatie. Hierdoor en door kostenbesparingen bleef het negatieve resultaat uit bedrijfsactiviteiten, vóór de impact van een aantal bijzondere posten, beperkt tot -€ 49 miljoen.

Zonder deze compensatie was het operationele verlies uitgekomen op -€ 974 miljoen. Boekhoudkundig kan NS wel een positief resultaat uit bedrijfsactiviteiten schrijven: € 482 miljoen. Dat is het resultaat van boekhoudkundige meevallers (non cash) in het buitenland als gevolg van een gunstig onderhandelings-resultaat met de Britse opdrachtgevers en door het boekhoud-kundige effect van lagere afschrijvingen als gevolg van de afwaardering van € 1,6 miljard die NS vorig jaar al moest inboeken.

“Naast de beschikbaarheidsvergoeding nemen we zelf besparingsmaatregelen om zo snel mogelijk weer op eigen benen te staan. Zo worden we weer een financieel gezonde organisatie die klaar is voor de toekomst”, vervolgt Rintel. “En wat ons betreft mag de rekening van de pandemie nooit bij de reizigers terechtkomen. De trein moet financieel aantrekkelijk blijven voor reizigers. Daarom zou het ook goed zijn om de BTW op treinkaartjes af te schaffen.”

Het tweede jaar op rij vervoerden wij minder dan de helft van het gebruikelijke aantal reizigers (2021: 48%, 2020: 45%). Van januari tot en met mei gold het dringende overheidsadvies om het openbaar vervoer alleen voor noodzakelijke reizen te gebruiken. In de zomer golden er minder beperkende maatregelen en mochten we steeds meer reizigers terug in de trein verwelkomen. Met de verdere opening van het onderwijs en versoepelingen van het thuiswerkbeleid nam het aantal reizigers na de zomer flink toe. Sinds oktober liep het aantal reizigers weer terug, voornamelijk door het overheidsadvies om zoveel mogelijk thuis te blijven.

In 2021 kwam 94,4% van de reizigers op tijd (2020: 93,5%). Het percentage reizigers dat een zitplaats in de spits had, komt over heel 2021 uit op 99,6% (2020: 97,3%). Vorig jaar hebben we verbeteringen doorgevoerd in de dienstregeling met onder andere een nieuwe tienminutentrein tussen Rotterdam-Den Haag-Schiphol en Schiphol-Nijmegen en een snellere verbinding naar Zeeland. Ook is Nederland vorig jaar weer op het Europese nachtnet aangesloten en rijden we sinds mei een nachttrein tussen Amsterdam-Wenen/Innsbruck en per december tussen Amsterdam-Zurich.

• Marjan Rintel, president-directeur NS: “Reiziger opnieuw topprioriteit”; Jaarcijfers: opnieuw fors operationeel verlies. Foto NS.