Noord-Nederland dreigt te worden opgezadeld met, zoals de Leeuwarder Courant het omschrijft, ‘wilde’ Arriva-treinen zonder dat daarbij harde eisen aan het vervoersbedrijf worden gesteld. Dat vrezen de drie noordelijke provincies, aldus de LC.

Fryslân, Groningen en Drenthe hebben in gepeperde (en geheime) brieven aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat hun zorgen duidelijk gemaakt. Er spelen, kort door de bocht, twee zaken. Alle drie de provincies vrezen dat Den Haag in de nieuwe concessie (2025-2035) voor het zogeheten hoofdrailnet niet alleen in zee zal gaan met de NS, maar ook met Arriva. Daarnaast wil het ministerie in die nieuwe concessie geen extra intercity’s laten rijden tussen Zwolle, Groningen en Leeuwarden.

Eerst Arriva. Dit Heerenveense bedrijf wil treinen laten rijden van Leeuwarden en Groningen naar Zwolle. Het heeft daarvoor plannen ingediend en wil meerdere stoptreinen, mogelijk zelfs sneltreinen, en extra stops bij ijsstadion Thialf in Heerenveen en bij Staphorst. Dat zou moeten kunnen omdat er volgens Europese regels open toegang dient te zijn op het spoor.

In de Nederlandse politiek is alleen geen meerderheid meer voor verdere privatisering van het treinverkeer. Alleen de VVD is hier nog voor, de andere partijen willen liever de nieuwe railconcessie onderhands gunnen aan de NS. Dat is ook wat staatssecretaris Vivianne Heijnen voorlopig heeft besloten.

Vorige week liet Heijnen de Tweede Kamer echter weten dat zij toch overweegt met Arriva in zee te gaan voor de twee noordelijke lijnen. Maar daar voelen de provincies niets voor, omdat dit zonder een zogenoemde concessie zou gaan. Arriva kan hele mooie plannen hebben, maar is of blijft vervolgens niet gebonden aan regels, zo valt te lezen in de provinciale brieven. “Wij kunnen belangrijke voorwaarden dan niet meer afdwingen”, zegt de Friese gedeputeerde Avine Fokkens.

En dat kan allerlei problemen opleveren. Fokkens noemt als voorbeeld een verminderd aantal treinen dat gaat rijden en wellicht een lagere frequentie. In de Groningse brief staat een langere lijst met voorbeelden. Zo kan Arriva zomaar stoppen met rijden en de treinen elders inzetten, vreest Groningen. Of de vervoerder kan de prijzen verhogen of stations overslaan.

• Noordelijke provincies in geheime brieven op ramkoers met Den Haag over nieuw in te leggen Arrivatreinen. Redactiefoto.