Het Deutschlandticket (D-Ticket) heeft in het eerste jaar 6,7 miljoen ton CO2 in het autoverkeer bespaard, blijkt uit een onderzoek van het Ariadne Project van het Mercator Research Institute on Global Commons and Climate Change Berlin. Een aanzienlijke besparing, zegt projectmanager Nicolas Koch: De besparing op de CO2-uitstoot komt overeen met zo’n zeven procent van wat het autoverkeer voor zijn rekening neemt. 

Het verhogen van de prijs van het Deutschlandticket vanaf januari 2025 van 49 naar 58 euro per maand zou deze besparingen echter aanzienlijk kunnen verminderen, zegt Koch: “Als consumenten nu op de prijsverandering reageren zoals ze in het verleden deden, voorspellen we dat de uitstootbesparingen bijna gehalveerd zouden worden.” Burgers zijn relatief prijsgevoelig bij het nemen van mobiliteitsbeslissingen. 

De studie maakt gebruik van gegevens van mobiele communicatie- en navigatie-apps. Voor het onderzoek evalueerden de Ariadne-wetenschappers mobiele telefoon- en bewegingsgegevens van de Duitse bevolking. De gegevens waren onder meer afkomstig van de mobiele telefoonaanbieder O2/Telefonica en navigatie-apps. Ze vergeleken dit met gegevens uit andere Europese landen en regio’s waar zo’n landelijk OV-ticket nog niet is ingevoerd. Het is dus geen “eenvoudige voor en na vergelijking”, maar eerder een “initieel causaal onderzoek” met een controlegroep, “vergelijkbaar met klinische onderzoeken”. 

Uit de evaluatie bleek: Door het D-Ticket is het aantal treinreizen aanzienlijk toegenomen, namelijk met ruim 30 procent bij reizen van meer dan 30 kilometer. Het autogebruik daalde echter merkbaar: er werden 7,6 procent minder kilometers met de auto gereden. 

Volgens het onderzoek bleef de algehele mobiliteit relatief stabiel. De wetenschappers concluderen: Het D-Ticket heeft geleid tot een verschuiving in het verkeer van de weg naar het spoor. Het aandeel treinreizen in het totaal aantal ritten langer dan 30 kilometer steeg van zo’n tien naar twaalf procent. 

Voor de periode na de komende prijsstijging voorspelt het onderzoek: het aantal treinreizen zou met zo’n 14 procent kunnen afnemen en het aantal autokilometers zou met zo’n 3,5 procent kunnen toenemen. Het resultaat zou de halvering zijn van de emissiebesparingen die het D-Ticket tot nu toe heeft gerealiseerd, zoals vermeld door projectmanager Nicolas Koch. 

Het belang van de prijs blijkt ook uit de antwoorden van 150 burgers die de wetenschappers in kleine groepen ondervroegen over het D-Ticket: Het openbaar vervoer moet duidelijk goedkoper zijn dan het gebruik van de auto om het verlies aan flexibiliteit en comfort te compenseren. Er moeten ook gezinstickets zijn. Deze zijn waarschijnlijk iets duurder dan een Deutschlandticket, maar kunnen door het hele gezin worden gebruikt. Het D-Ticket moet goedkoper verkrijgbaar zijn voor jongeren, gepensioneerden en mensen met lage inkomens. 

Rond de jaarwisseling wordt het ticket in eerste instantie duurder. Aan de hand van de nieuwe bewegingsgegevens kan dan worden nagegaan of de voorspelling van de wetenschappers uitkomt en of de CO2-besparing daadwerkelijk wordt gehalveerd. 

• Onderzoek toont aan: Deutschlandticket zorgt voor overstap van auto naar trein; prijsverhoging naar 58 euro in 2025 kan effect halveren. Redactiefoto.