Op 30 december, net voor het nieuwe jaar, gingen de taxichauffeurs op de Brusselse luchthaven – die overigens op Vlaams grondgebied ligt – 2,5 uur in staking tegen de nieuwe verplichte taaltest van de Vlaamse overheid. Wie rond dat moment op Brussels Airport aankam, vond even geen taxi. Niet alleen in Vlaanderen, maar ook in het Zwitserse Zürich worden de taaleisen verstrengd. Tweetalige chauffeurs hebben geen probbleem, maar de vele Franstalige chauffeurs uit het Brusselse zien op tegen de verstrengde taaleisen en zien er tevens een Vlaams taal-complot in. Verliezen die chauffeurs hun job, dan zullen de taxibedrijven die de luchthaven bedienen flinke problemen hebben om nieuwe (Nederlandstalige) chauffeurs te vinden.  

Gaan de plannen van de Vlaamse overheid ongewijzigd door, dan moeten de taxichauffeurs op de luchthaven vanaf 1 juli een mondeling en schriftelijk examen Nederlands afleggen op B1-niveau. “We kunnen ons daarin vinden”, zegt Pierre Steenberghen, secretaris-generaal van de Nationale Groepering van Taxiondernemingen (GTL) in De Morgen. “Maar B1 is het niveau dat van Vlaamse ambtenaren verwacht wordt. Dat is niet haalbaar voor de meeste chauffeurs, die van heel diverse afkomst zijn.” 

De chauffeurs uitten op 30 december luidkeels hun frustratie. Eén taxichauffeur: “De regering beseft blijkbaar niet wat voor klanten wij hebben. Negentig procent van onze klanten spreekt Engels. Een klein deel spreekt Frans. Hoeveel Nederlandstaligen denk je dat wij vervoeren in een jaar?” Een collega vult aan: “Als het nodig is, trekken we ons plan wel. Iedereen weet zich uit te drukken. ‘Goeiendag, naar waar?’ ‘Cash of kaart, meneer?’ ‘Bedankt!’ Veel meer hebben wij toch niet nodig? (blaast) Of moeten wij ook psycholoog spelen, misschien?” 

Volgens Steenberghen is de oplossing niet eens ver te zoeken. “A2 als vereiste taalniveau zou een stuk realistischer zijn. Dat is ook de standaard die de landen rondom ons opleggen.” Ook suggereert hij om het schriftelijke examen te laten vallen. Immers, hoe vaak komt het voor dat taxichauffeurs zich schriftelijk moeten uitdrukken? “Anders zullen honderden collega’s hun job verliezen”, zegt Steenberghen. “De realiteit is dat Uber-chauffeurs waarschijnlijk hun plek komen vullen. Zij vallen onder de Brusselse wetgeving en moeten geen B1-niveau in Nederlands halen.” Daarom stapte de GTL met die bezorgdheden naar het kabinet van Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld). “We hebben hun voorstellen bekeken”, zegt woordvoerder Aidan Reinquin. “Die bespreken we in de Vlaamse regering. Maar veiligheid en vriendelijkheid naar de klanten toe blijft voor ons cruciaal, en daar is talenkennis voor nodig.” Veel taxichauffeurs menen overigens dat een collega die niveau B1 heeft, wel snel een andere job heeft. 

Even verderop in Europa moeten chauffeurs in het Zwitserse Zürich een Duitse taaltest afleggen. Ongeacht of Duits de moedertaal is of niet: alle taxichauffeurs moeten aan het kanton Zürich bewijzen dat ze de lokale taal spreken. Met absurde gevolgen, noteerde magazine Beobachter. “Dat is belachelijk”, zegt taxichauffeur Walter Müller. Müller is geboren en opgegroeid in Zwitserland, zijn moedertaal is “Züridüütsch”. Toch blijft hem niet gespaard wat nu van taxichauffeurs in het kanton Zürich wordt verlangd: een bewijs van de kennis van het Duits. 

In het kanton Zürich is sinds januari 2024 een nieuwe verordening van kracht. Hierin staat: Iedereen die mensen van A naar B brengt, heeft een taxivergunning nodig. U moet een pasfoto, een uittreksel uit uw strafblad en een kopie van uw rijbewijs overleggen. En een bewijs dat je de Duitse taal beheerst. Op de website van het kanton staat hoe dit kan worden bereikt. Bijvoorbeeld door middel van vijf jaar verplichte scholing of training in het hoger secundair onderwijs in het Duits. Of via een taaltest. 

Müller belt het Bureau voor Mobiliteit. Daar krijgt hij te horen dat hij een schoolbevestiging moet aanvragen bij zijn voormalige schooldistrict. Maar omdat hij geen andere keuze heeft, doet hij dat. In Horgen moet de griffier daarvoor speciaal naar het archief gaan. Kosten? 100 Zwitserse frank. Judith Setz, hoofd communicatie bij het Bureau voor Mobiliteit, zegt: “De nieuwe wet introduceert hoge kwaliteitsnormen.” Iedereen die een taxi in Zürich neemt, kan ervan uitgaan dat de chauffeur goed Duits spreekt. Bij drie van de vier gegeven opties voor het aantonen van taalvaardigheid zouden er geen extra kosten zijn. Taxiorganisaties in Zürich zijn even geïrriteerd over de aangescherpte eisen als hun Belgische collega’s.  

• Opgeschroefde taaleisen geen typisch Vlaams probleem, ook Zürich scherpt eisen aan; Taxiorganisatie GTL vindt te hoge eisen overdreven. Foto Kanton Zürich.