Flinke opluchting in de grote steden gisteren. De mega-bezuiniging van 110 miljoen euro op het openbaar vervoer in en rond Amsterdam, Rotterdam en Den Haag (10 procent van het totale budget van de OV-bedrijven) is voor volgend jaar van de baan, aldus ingewijden in politiek Den Haag en berichten in De Telegraaf en bij de NOS. Ook zijn er afspraken gemaakt om de bezuiniging ook in 2027 te voorkomen. Waar het bedrag van 110 miljoen euro voor 2026 vandaan moet komen, is nog niet duidelijk.  

Vorig jaar op Prinsjesdag kondigde de regering voor 2026 voor de drie grote steden een bezuiniging van 110 miljoen euro aan – een ‘kaalslag’ volgens de steden. De steden (en hun omgeving) vreesden voor duurdere OV-kaartjes en een uitgeklede dienstregeling in het OV. De Vervoerregio Amsterdam en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) sloegen direct alarm. Ze stelden dat de bereikbaarheid van hun steden en randgemeenten, met in totaal zo’n 5 miljoen inwoners, ernstig in het geding zou komen.  

Beide organisaties ondernamen ook meteen acties. De vervoerders staakten afgelopen jaar enkele keren om te protesteren tegen de geplande bezuiniging. GVB, HTM, RET, Connexxion en EBS zetten hun bussen, metro’s en trams afgelopen maart bijvoorbeeld 110 seconden stil, net als het aantal miljoenen dat ze zouden kwijtraken. De opluchting in Amsterdam is groot; met de bezuiniging dreigde het mes te gaan in bus-, tram- en metroverbindingen. Kaartjes zouden fiks duurder worden en het aantal ritten zou maar liefst met 20 procent krimpen.  

De Vervoerregio Amsterdam en de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) sloegen begin dit jaar alarm. Zij spraken van een onrechtmatige bezuiniging, omdat die zonder overleg met de regio’s was opgelegd. Beide regio’s dienden formeel bezwaar in bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en dreigden met juridische stappen. 

Dat dreigement lijkt nu van tafel. De regio’s zien de uitkomst als bewijs dat hun strijd loonde. “Het laat zien dat de bereikbaarheid van miljoenen inwoners, banen, scholen en ziekenhuizen niet zomaar in de uitverkoop kan,” zegt een ingewijde. 

“We hebben hier een jaar lang keihard voor geknokt,” zegt Melanie van der Horst, verkeerswethouder en voorzitter van de Vervoerregio Amsterdam in Het Parool. “Als dit op Prinsjesdag officieel bekend wordt gemaakt, zijn we ontzettend blij. Dit betekent dat het OV in onze regio’s voorlopig betaalbaar en betrouwbaar blijft voor onze reizigers.” 

Dat het kabinet de bereikbaarheid van grote steden belangrijk vindt, noemt reizigersvereniging Rover “mooi nieuws”. Maar de 225 miljoen euro bezuiniging op de studentenkaart staat er nog wel, zegt voorzitter Freek Bos. Als de bereikbaarheid van grote steden belangrijk is, “dan moet je daar in de rest van het land ook wat aan doen”. 

Toch blijft er onzekerheid. De bezuiniging van 110 miljoen euro mag dan voor 2026 en 2027 waarschijnlijk van de baan zijn, voor de jaren daarna ligt er nog geen structurele oplossing. Daarmee blijft het risico bestaan dat het openbaar vervoer in de Randstad – en ook elders, bijvoorbeeld door de bezuiniging op de studentenkaart, opnieuw onder druk komt te staan 

• Opluchting in de grote steden: grote landelijke bezuiniging van 110 miljoen euro op OV gaat niet door; 225 miljoen bezuiniging op studentenkaart staat er nog wel. Redactiefoto.