De complete treinuitval bij NS, afgelopen zondag, kwam mede omdat het back-upsysteem van de NS niet werkte. Staatssecretaris Vivianne Heijnen (I&W) schrijft aan de Tweede Kamer dat het planningsysteem voor materieel en personeel het niet deed en dat men normaal gesproken op een back-up kan terugvallen. Waarom dat afgelopen zondag niet lukte “zal grondig worden onderzocht,” aldus de staatssecretaris. De NS vond het niet verantwoord om zondag zonder het systeem verder te werken. Volgens de vakbonden, die meldden dat veel NS-medewerkers uitermate ongelukkig waren met de ‘oplossing’ van NS om het hele net plat te leggen, had dit wel gekund – zeker voor de stoptreinen.

De duizenden gestrande reizigers vielen zondag vooral over het gebrek aan informatie en alternatieve reisopties. Wat ging er mis? Aan het eind van de zondagochtend zagen treinreizigers dat de vertrekinformatie niet meer klopte, evenals de NS-reisinformatieapp. In Utrecht kwam NS erachter dat het besturingssysteem eruit lag. Dit centrale aansturingssysteem houdt bij waar welke treinen en medewerkers zich bevinden. In tegenstelling tot wat de staatssecretaris beweert, schijnt er volgens NS geen back-upsysteem te zijn. Regionale treinvervoerders reden wel.

NS heeft, aldus De Volkskrant, geen aanwijzingen dat het hier om een cyberaanval, een ‘hack’, gaat. NS onderzoekt de oorzaak nog en komt over enige tijd met een verklaring, waar ook staatssecretaris Heijnen met enig ongeduld op wacht. Zij noemde de aanpak van NS op zondag “onder de maat.” Pas in de avond werd de storing opgelost. Veel moest toen handmatig worden gecorrigeerd en zowel treinen als medewerkers stonden op de verkeerde plaatsen in het land. NS koos er toen voor – behalve enkele nachttreinen – de treinenloop pas ’s ochtends weer op te starten.

Vakbondsman Henri Janssen van FNV Spoor, die al jaren strijdt tegen centralisatie bij de NS, meent dat de schade minder groot was geweest als de bijsturing in 2017 niet was gecentraliseerd, schrijft hij op Twitter. Tot die tijd waren er teams op meerdere stations die regionaal een beter overzicht zouden hebben. Met die redenering is de NS het oneens: volgens de woordvoerder had het hele systeem er hoe dan ook uit gelegen. Nu kon er juist sneller worden gehandeld, omdat het hele team op één plek zat.

NS, die gedupeerde reizigers naar de klantenservice verwijst, is van plan via maatwerk reizigers die zware hinder hebben ondervonden en bijvoorbeeld een hotel of een taxi hebben moeten nemen, tegemoet te komen.

• Staatssecretaris Heijnen aan Tweede Kamer: “Spoorproblemen op zondag te wijten aan falend back-upsysteem”. Foto Rijksoverheid.