Geweld tegen medewerkers in het openbaar vervoer is “volstrekt onacceptabel”, aldus staatssecretaris Vivianne Heijnen (IenW). “Het openbaar vervoer moet veilig zijn. Zowel voor personeel als reizigers.” 

Heijnen reageert op het toegenomen aantal meldingen van fysiek en verbaal geweld tegen NS-medewerkers van de NS. Het waren er vorig jaar meer dan duizend, aldus het spoorbedrijf. OOk medewerkers van andere OV-bedrijven hebben in toenemende mate met verbaal en fysiek geweld te maken.  

De staatssecretaris noemde de toegenomen verharding “een trend die we sinds corona op meerder plekken in de maatschappij zien.” Zij vindt dat ‘zorgelijk’ en spreekt daar naar eigen zeggen geregeld over met bijvoorbeeld werkgevers in het ov, vakbonden, politie en justitie. 

Maar Heijnen noemde geen concrete maatregelen om iets aan de geweldsproblematiek te doen. ”Het beste en snelste resultaat is te boeken als mensen zich normaal gedragen. Dat betekent dat je een kaartje koopt en vriendelijk bent tegen het ov-personeel en je medepassagiers.” 

In 2023 werden NS-medewerkers vaker slachtoffer van ernstige fysieke en verbale incidenten dan in 2022, bevestigt een woordvoerder van de NS. Vorig jaar werden er 1042 meldingen in de zogenoemde A-categorie geregistreerd, dat zijn incidenten die strafbaar zijn. In 2022 ging het om 965 meldingen van fysiek of verbaal geweld tegen medewerkers van de treindienst. 

Er is dus in 2023 een toename te zien in het aantal incidenten van 8 procent ten opzichte van een jaar eerder. Volgens de NS is de aanleiding voor het geweld meestal dat mensen geen treinkaartje hebben. Verder zien de spoorwegen problemen die in de samenleving spelen, zoals “asielzoekersproblematiek, toename van verwarde personen en een bepaalde hardheid in de samenleving”, terug in het gedrag op stations en in treinen. 

Om de veiligheid van medewerkers te verbeteren zet de NS onder meer extra veiligheidspersoneel in en komen er meer ingangscontroles. Ook kijkt het spoorbedrijf naar extra middelen als de proef met bodycams bij hoofdconducteurs en servicemedewerkers. 

De NS wil ook dat medewerkers meer bevoegdheden krijgen om reizigers naar identificatie te vragen. “Hoe eerder je weet wie je voor je hebt, hoe beter je een situatie kunt inschatten en kan de-escaleren”, aldus de NS. Nu moet de treindienst per jaar zo’n 13.500 keer de politie erbij halen, en daarvan gaat de helft over ID-controle. “Dat zelf kunnen doen, voorkomt dat een situatie uit de hand loopt en ontlast de politie.” 

• Staatssecretaris Heijnen (IenW) vindt toegenomen geweld in trein ’onacceptabel’, maar kondigt geen maatregelen aan. Foto Parlement.com.