Nederland telt inmiddels meer dan 1,5 miljoen mkb-bedrijven, bijna 70 procent meer dan tien jaar geleden, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Die groei komt voornamelijk door zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). Daar zijn er inmiddels zo’n 1,3 miljoen van. Dit aantal zzp’ers is bijna verdubbeld in tien jaar. Zo werd het aantal zelfstandige taxichauffeurs, vrachtwagenchauffeurs en bezorgers drie keer zo groot sinds 2014 en verdubbelde het aantal zzp’ers in de bouw. Ook de Kamer van Koophandel (KVK) noteerde recent overigens al een flinke groei van het aantal zzp’ers. 

Mkb-bedrijven zijn volgens het CBS ondernemingen met minder dan 250 werkzame personen. Binnen het mkb gelden weer verschillende grootteklassen: het microbedrijf, kleinbedrijf en middenbedrijf. Het grootste deel van het mkb bestaat uit zzp’ers, gevolgd door microbedrijven (tussen de 2 en 10 werkzame personen) en het klein- en middenbedrijf (tussen de 10 tot 250 werkzame personen). In alle categorieën was sprake van groei, met als uitschieter de categorie zzp’ers.  

In de bedrijfstak vervoer en opslag, waaronder taxichauffeurs en bezorgdiensten vallen, groeide het aantal bedrijven naar ruim 66.000. Die toename komt bijna volledig voor rekening van zzp’ers en microbedrijven, zegt het CBS. Die groei is opvallend in het licht van de uitspraak van de Hoge Raad van vorig jaar. Die oordeelde, na een jarenlange juridische strijd, dat de maaltijdbezorgers van Deliveroo géén zzp’ers horen te zijn, maar werknemers in loondienst. In een andere rechtszaak, tegen taxiplatform Uber, wordt deze uitspraak ook gebruikt.  

Het groeiende aantal zzp’ers en in het bijzonder schijnzelfstandigen, mensen die veelal tegen wil en dank en tegen lage tarieven als zelfstandige werken (bijvoorbeeld als taxichauffeur of als maaltijd- of pakketbezorger), is ook al jaren een onderwerp van discussie in de politiek.  

Een wet die duidelijkheid moet geven over de vraag wanneer iemand zzp’er is, en waarover in de politiek al zeven jaar wordt gesteggeld, liep recent vertraging op, omdat het demissionaire kabinet er nog niet uitkwam. Ondertussen gebieden zowel werkgevers- als werknemersverenigingen tot haast en duidelijkheid. De recent door Europa aangenomen Platformwerkersrichtlijn verplicht de EU-lidstaten binnen twee jaar de positie van platformwerkers vast te leggen en te bepalen onder welke condities platformwerkers werknemers zijn.    

• Taxichauffeurs en maaltijdbezorgers: aantal (schijn)zzp’ers in 10 jaar bijna verdubbeld. Foto FNV.