Bus

Hamburger Hochbahn AG schaft tussen 2021 en 2025 530 emissievrije en klimaatvriendelijke bussen aan. In de grootste aanbesteding tot nu toe voor elektrische bussen in Duitsland hebben de fabrikanten Daimler Buses (Mannheim), MAN Truck & Bus (München) en Solaris (Poznan) het contract binnengehaald.

Met alle drie de fabrikanten worden nu raamovereenkomsten gesloten om de levering van emissievrije enkelvoudige en gelede batterijbussen te regelen. Naast voertuigen met conventionele lithium-ionbatterijen worden ook voertuigen met halfgeleiderbatterijen aangeschaft. Het totale aantal bussen dat Hamburger Hochbahn bij de individuele fabrikanten zal bestellen, is nog niet definitief. Een leveringsverplichting van de fabrikant zorgt ervoor dat Hamburger Hochbahn de voertuigen ontvangt die het nodig heeft in het gevraagde aantal en in de gespecificeerde versie. In de jaren 2021 en 2022 worden alvast meer dan 140 batterijbussen uit het contract geleverd.

Henrik Falk, CEO van de Hamburger Hochbahn: “Met het contract leggen we een essentiële basis voor de volledige ombouw van onze vloot naar klimaatvriendelijke aandrijvingen. Voor het eerst in Duitsland hebben we bij de aanbesteding ook duurzaamheidscriteria toegepast. Naast onze lokale verantwoordelijkheid willen we een wereldwijde verantwoordelijkheid op ons nemen. Een belangrijke stap op weg naar echte groene mobiliteit en een klimaatneutraal bedrijf. ”

Als onderdeel van de aanbesteding vroeg Hochbahn om gedetailleerde informatie over duurzaamheidsrisico’s en maatregelen om risico’s in de hele toeleveringsketen te verminderen. De vraag strekte zich zelfs uit tot de winning van grondstoffen. De focus van de evaluatie lag op de batterijen. In totaal werden de duurzaamheidscriteria met 10 procent meegenomen in de algehele beoordeling van de inschrijvingen.

Samen met andere vervoersbedrijven streeft Hochbahn ook naar het ontwikkelen en harmoniseren van duurzaamheidscriteria in heel Europa voor de aanschaf van batterijbussen. Afhankelijk van de fabrikant ligt de gegarandeerde actieradius zonder tussentijds herladen tussen 150-200 kilometer voor gelede bussen en zelfs tot 270 kilometer voor solo bussen. De 12-meters die momenteel in Hamburg worden gebruikt, hebben een bereik van 150 kilometer. Er zijn momenteel 30 emissievrije aangedreven batterijbussen bij Hochbahn, en tegen het einde van het jaar worden er nog 30 verwacht.

• Daimler Buses, MAN Truck & Bus en Solaris winnen aanbesteding emissievrije bussen in Hamburg. Ook zet Hochbahn in op brandstofcelbussen.

Volgens onderzoeksplatform Follow the Money (FTM), dat ook het gesjoemel met de side-letters bij Keolis onthulde – heeft dit openbaar vervoerbedrijf zijn mogelijk onschuldige directeur Richard Bruns opzettelijk geslachtofferd voor de fraude met de OV-aanbesteding voor de regio IJssel-Vecht. Dit blijkt volgens FTM uit vertrouwelijke brieven.

Richard Bruns was operationeel directeur bij Keolis en is de belangrijkste bestuurder die vanwege het schandaal het veld moest ruimen. Uit vertrouwelijke brieven blijkt volgens FTM echter dat Keolis geen hard bewijs tegen Bruns had.

Bruns was wel een van de bestuurders van Keolis die zijn handtekening onder de frauduleuze side letters met speciale leveringsafspraken met BYD (elektrische bussen) en Ginaf (buurtbussen) had gezet. Maar: “Er kan niet worden uitgesloten dat de betwiste handtekeningen zijn aangebracht door toepassing van kunstgrepen, zoals bijvoorbeeld fotoshoppen”, concludeerde het forensisch onderzoeksbureau NFO volgens FTM. Toch verbrak Keolis de arbeidsrelatie met Bruns.

Keolis maakte heimelijk gebruik van de afspraken in de side-letters om de aanbesteding te winnen. Vorig jaar gunden de provincies Overijssel, Gelderland en Flevoland de concessie inderdaad aan Keolis, maar inmiddels hebben de drie provincies Keolis de concessie weer ontnomen. Wel rijdt het bedrijf waarschijnlijk in opdracht van de provincies in een noodconcessie verder, voordat er mogelijk opnieuw wordt aanbesteed. Op die manier krijgt het bedrijf natuurlijk wél een riante uitgangspositie voor de volgende aanbesteding in de regio IJssel-Vecht.

• Follow the Money: ‘Keolis slachtofferde mogelijk onschuldige directeur’

Bij een recente uitgebreide rondgang langs de buurtbuscomités in Nederland stelde Magazine Personenvervoer vast dat vrijwel alle buurtbussen – ruim 300 – in het land niet meer rijden. De enkele buurtbussen die nog wel reden, zijn na het advies van TNO over de toepassing van spatschermen in buurtbussen, ook van de weg gehaald.

Die schermen bieden in een buurtbus (veelal een 8+1 voertuig met alleen een voor-instap) onvoldoende bescherming voor de veelal oudere chauffeurs. Inmiddels voert TNO ‘met spoed’ een nieuw onderzoek uit naar ventilatie in buurtbussen. Maar de kans dat buurtbussen in hun huidige exploitatievorm op 1 september gaan rijden, is nihil.

De zoektocht naar andere exploitatiewijzen – mogelijk met andere voertuigen – is uitermate traag op gang gekomen. Dat is opvallend, omdat een groot aantal gebruikers in dunbevolkte gebieden sinds het begin van de lockdown niet meer op hun buurtbus kunnen rekenen. En dat terwijl chauffeurs en buurtbuscomités staan te trappelen om hun klanten weer te bedienen. Het lijkt er sterk op dat buurtbussen in OV-land een uitermate lage prioriteit hebben.

Onlangs nog verdween de Hoekse Hopper, de buurtbus in Hoek van Holland. Deze buurtbus, dit jaar als belbus-pilot geëxploiteerd door RVR, keert alvast volgend jaar niet meer terug. Er wordt volgens de exploitant te weinig gebruik van gemaakt.

De buurt-belbus werd vorig jaar in gebruik genomen. Voor de start van de proef was bepaald dat er tenminste vijfduizend ritten per jaar met de belbus gereden moesten worden. Dat komt neer op twintig ritten per dag. Het gemiddelde gebruik van de Hoekse Hopper tot half maart (het begin van de lockdown) lag rond de 11,6 ritten per dag.

De buurtbus is in het leven geroepen als alternatief voor buslijn 35, die ophield met bestaan, na de invoering van de Hoekse Lijn.

“Vanwege het geringe gebruik van de Hoekse Hopper zal ik op dit moment geen alternatief voor maatwerkvervoer in Hoek van Holland zoeken”, schrijft wethouder Judith Bokhove. “Daarnaast zijn er ook meerdere alternatieven voor de belbus. Ouderen en mensen die slecht ter been zijn kunnen gebruik maken van de Wijkbus of Trevvel Samen.”

In EBS- en Connexxion-gebied is er wel naar alternatieven voor de buurtbusbediening gezocht. EBS past het protocol van de taxisector toe (mondkapjes en telefonische aanmelding en triage) en Connexxion is voor de buurtbustrajecten in Noord-Holland Noord en Haarlem-IJmond een buurt-taxi gestart volgens een vergelijkbaar model. Deze service wordt uitgevoerd door een taxibedrijf. Ongeacht de gereden afstand betalen de reizigers hiervoor een tarief van 4 euro.

In één geval – dat van buurtbus 407 tussen Heerhugowaard en Langedijk die tweemaal per uur rijdt – is er het probleem dat de buurtbus bij scholieren uitermate populair was. De vervangende buurtbus-taxi moet steeds telefonisch gereserveerd worden. De kosten van 4 euro per rit zijn duidelijk teveel voor de jongeren (8 euro per dag) die dan liever de fiets nemen. Omdat er geen kaartlezers in de buurtbus-taxi zitten, kunnen kaarten niet worden gebruikt.

In principe zet EBS zoveel mogelijk grote bussen in, maar die zijn niet overal voorhanden om de buurtbusdienst te rijden. Bovendien zijn niet alle wegen in het buurtbusgebied geschikt voor 12 meters. De beschikbaarheid van grote bussen is voor Syntus Utrecht geen probleem, net als de toegankelijkheid van het gebied. Soms rijden de bussen wel een andere route.

De provincie Noord-Brabant kwam eind maart als eerste met een andere oplossing, door buurtbusreizigers (tijdelijk – in ieder geval tot 1 oktober) toegang te geven tot de Regiotaxi. Zij betalen hiervoor tijdelijk het Wmo-tarief, dat dicht tegen het OV-tarief aan zit. Ook GVB (Amsterdam) en RET (Rotterdam) verwachten op korte termijn grote(re) bussen in te zetten, waar ze nu klein materieel inzetten. In Amsterdam is dit bijvoorbeeld het geval op de lijnen naar het shoppingcentrum Gelderlandplein.

• Trage zoektocht naar buurtbus-vervangers. Foto Bravo.nl/Buurtbus Moerdijk.

Najib Amhali heeft op gistermiddag een pop up cabaretvoorstelling gegeven in een EBS bus in Delft. De bekende cabaretier trad speciaal voor EBS-reizigers live op, onder de titel ‘Najib doet een lijntje’.

De voorstelling is opgenomen op video en wordt online gezet, onder andere op ebs-ov.nl. Ook reizigers konden in de bus Najib filmen en de video’s delen via de hashtag #Najibdoeteenlijntje en #EBSov. 

Tijdens de 40 minuten durende busrit trapte Najib af met een verwijzing naar de nieuwe omstandigheden door Corona: “Het is Coronatijd, dus je moet toch iets. Dan maar optreden in de bus.” Hij betrok iedereen bij zijn pop up voorstelling, inclusief een aantal Engelstalige toeristen. Passagiers reageerden verrast. “Wat leuk om zo onverwacht Najib in de bus te zien.”, zei een van hen spontaan. “Echt een traktatie!” 

‘Najib doet een lijntje’ is een publieksvriendelijke actie als onderdeel van de EBS-campagne ‘Stap in! Het nieuwe rijden’. Deze campagne is bedoeld om reizigers erop attent te maken dat het openbaar vervoer ter beschikking staat van iedereen. Na de vakantieperiode geldt een nieuwe dienstregeling, waarbij veel buslijnen weer vaker rijden. Maar het reizen is wel wat gewijzigd. Zo is het dragen van een mondkapje verplicht voor alle reizigers vanaf 13 jaar. Ook Najib droeg dan ook tijdens zijn optreden in de bus een mondkapje. 

• Onderdeel van de EBS-campagne ‘Stap in!’ – Najib Amhali doet een (bus)lijntje. Foto EBS. 

Vanaf 30 augustus rijdt EBS in regio Haaglanden volgens een nieuwe dienstregeling. Voor de meeste bussen veranderen de vertrektijden en gaan buslijnen vaker rijden. Alle plaatsen in de regio zijn vaker en nog makkelijker te bereiken.

Dit zijn de grootste wijzigingen:

– De R-netlijnen 455 en 456 gaan op werkdagen vaker rijden.

– De streeklijnen 30, 31, 32, 33 en 34 en 51 gaan op werkdagen vaker rijden.

– Lijn 50 gaat op werkdagen weer de hele dag rijden.

– De stadsdienstlijnen van Delft rijden van maandag tot zaterdag weer minimaal 4 keer per uur.

– Stadslijn 70 in Zoetermeer gaat weer vaker rijden op werkdagen.

De EBS-buurtbussen en andere minibussen rijden voorlopig niet als lijndienst. In deze kleine bussen is het niet goed mogelijk om 1,5 meter afstand te bewaren. Daardoor kunnen wij de gezondheid van onze chauffeurs en reizigers niet voldoende garanderen.

Buslijnen in Haaglanden die tot nader order niet meer rijden:

– Lijn 42 Wassenaar – Voorschoten

– Lijn 34 Monster – Maassluis rijdt niet op zaterdag

– Buurtbus 284

– Lijn 53 vervalt; de meeste haltes blijven echter bediend met de Delfthopper.

De Delfthopper rijdt wél. In verband met maatregelen tegen Corona is het nu alleen mogelijk om telefonisch een rit te reserveren. Bij de telefonische boeking wordt gevraagd of men geen gezondheidsklachten heeft. EBS adviseert de reizigers om de website ebs-ov.nl in de gaten te houden voor informatie.

Door de coronamaatregelen zijn veel dingen veranderd. Dat geldt ook voor het openbaar vervoer. Met de campagne ‘Stapin! Het nieuwe reizen’ maakt EBS haar reizigers op een toegankelijke manier attent op mogelijkheden voor verantwoord en prettig reizen. EBS plaatst hygiëneschermen in de bus bij de chauffeurscabine. Naar verwachting kunnen reizigers in de loop van september weer overal voor in de bus instappen. Het is vanaf dan ook weer mogelijk om in de bus een kaartje te kopen. Het dragen van een mondkapje voor reizigers vanaf 13 jaar blijft verplicht.

• Per 30 augustus is er een nieuwe EBS dienstregeling in Haaglanden. Illustratie EBS.

De provincie Noord-Holland test als eerste in Nederland de mogelijkheid om bussen prioriteit te geven bij verkeerslichten via het mobiele netwerk. Voorheen was dat alleen mogelijk als de bussen een vaste route reden. Nu kunnen bussen ook voorrang krijgen op het andere verkeer als zij een andere route moeten rijden. Zonder dat daarvoor updates of wijzigingen in het verkeerslicht of in de boordcomputer nodig zijn. Dat is handig bij wegwerkzaamheden, evenementen of in het geval van een incident.

Een ander voordeel van deze nieuwe techniek is dat de chauffeur ook informatie terugkrijgt van het verkeerslicht. Bijvoorbeeld hoe lang het nog duurt voor het groen wordt. Daarnaast kan informatie over de adviessnelheid gegeven worden zodat de bus minder hoeft af te remmen. Dat is niet alleen beter voor het milieu, reizen wordt zo ook veiliger en comfortabeler.

Met de huidige techniek kunnen bussen alleen prioriteit krijgen op vaste of vooraf geprogrammeerde routes in de boordcomputer. Met deze innovatie vindt verwerking van de data, de beveiliging en de prioriteitsaanvraag plaats in de cloud.

De provincie Noord-Holland test samen met vervoersbedrijf Arriva en Smart Mobility bedrijf Be-mobile deze nieuwe techniek met zo’n 25 bussen op de provinciale weg N207 bij Nieuw-Vennep. Tegelijkertijd wordt ook onderzocht hoe de chauffeurs de techniek ervaren. Op de N207 heeft de provincie eerder dit jaar slimme verkeerslichten geplaatst die verkeer kunnen zien aankomen, herkennen en voorrang kunnen geven.

De provincie Noord-Holland investeert volop in Smart Mobility maatregelen om slim, schoon en veilig reizen in Noord-Holland mogelijk te maken. Deze pilot is een onderdeel van het partnership Talking Traffic. Waarin overheden en bedrijven werken aan innovatieve diensten die weggebruikers van A tot Z ondersteunen, van het moment van vertrek tot het moment van aankomst op de bestemming. In het najaar verwacht de provincie de resultaten van de pilot. Als de resultaten positief zijn wordt gekeken hoe dit ingevoerd kan worden in heel Nederland.

• Noord-Holland test samen met Arriva en Smart Mobility bedrijf Be-mobile deze nieuwe techniek met zo’n 25 bussen op de provinciale weg N207 bij Nieuw-Vennep. Foto Provincie Noord-Holland.