Bus

Buschauffeurs van ov-bedrijf Keolis kunnen bij hun leidinggevende een thermobroek bestellen, vanwege de aanhoudende problemen met de verwarming in sommige elektrische BYD-bussen. Dat blijkt uit een interne mail van Keolis, die RTV Oost heeft ontvangen.

Er wordt – terwijl de tweede reparatieronde aan de bussen inmiddels bezig is – ook gewerkt aan een lange-termijnoplossing, maar die laat nog even op zich wachten. “Denk nou niet meteen dat dit een zoethoudertje is, maar zie het als een warmhoudertje voor de koudere dagen die vast nog wel komen, de kou is immers nog niet uit de lucht”, schrijft concessiemanager Martin Bos in de email.

Er zijn al langer problemen met de 246 elektrische bussen die Keolis ruim een jaar geleden in gebruik nam. Al vanaf het begin doet de verwarming het in een aantal bussen niet goed. De bussen gingen eerder al door een speciale ‘reparatiestraat’.

Volgens een woordvoerder is een groot deel van de problemen opgelost. “Maar in een paar bussen werkt de verwarming nog niet optimaal of komt er veel tocht door de kieren. We willen niet dat onze chauffeurs letterlijk en figuurlijk in de kou staan, dus komen we ze tegemoet door ze een thermobroek aan te bieden.”

De Chinese leverancier BYD gaat, vanwege de aanhoudende technische problemen, de bussen opnieuw opleveren. Donderdag komen de eerste twee bussen, die dan samen met de buschauffeurs worden beoordeeld. “Als de bussen naar tevredenheid zijn, worden alle overige bussen zo snel mogelijk volgens deze manier aangepast”, schrijft de woordvoerder aan RTV Oost. “Tot die tijd kijken we wat wij zelf kunnen doen om het rijcomfort te verhogen, zoals de thermobroek.”

• Keolis biedt chauffeurs in koude probleembussen thermobroeken aan. Foto Keolis.  

Komende maandag 10 januari beginnen de meeste buurtbussen in de provincies Groningen en Drenthe weer te rijden, aldus Publiek Vervoer Groningen Drenthe. De directe aanleiding voor de herstart is de heropening van de scholen in het basisonderwijs en die in het voortgezet onderwijs.

De buurtbussen in Groningen en Drenthe stopten in december vrijwel allemaal, behalve die in Midden-Drenthe. De door vrijwilligers gereden 8-persoons taxibusjes op de buurtbuslijnen en op stadslijnen in Hoogezand en Veendam reden niet meer. De stadsbus Delfzijl bleef wel rijden. Flexbus de Marne, Buurtbus Westerkwartier en Buurtbus Hijken (in overleg) bleven ook rijden.

Deze buurt- en/of stadsbussen rijden vanaf 10 januari weer volgens de vertrouwde dienstregeling:

• Buurtbus Westerwolde (lijn 512)
• Buurtbus Hijken (lijn 520)
• Buurtbus Westerambt (lijn 562)
• Buurtbus Duurswold (de lijnen 545, 561, 563, 564, 566)
• Flexbus De Marne (lijn 565), en
• Buurtbus Westerkwartier (lijn 589)

De stadsbuslijn in Veendam (510) begint een weekje later weer te rijden, vanaf maandag 17 januari. De buurtbussen en stadsdienstlijnen van Hoogezand (515 en 516) rijden nog niet. Hierover wordt later een besluit genomen.

• Meeste buurtbussen in Groningen en Drenthe maandag weer aan de start. Foto Publiek Vervoer Groningen Drenthe.

Arriva had in de krant De Stentor het vuurwerk voor Oudejaarsavond bewaard: het ov-bedrijf deed niet mee aan de nieuwe aanbesteding voor het busvervoer in de concessie IJssel-Vecht. Het bedrijf zou dan verplicht de 246 elektrische bussen moeten overnemen van Keolis. En dat ziet ceo Anne Hettinga van Arriva Nederland onder andere vanwege de aanhoudende problemen met de bussen van BYD niet zitten. 24 

“We hebben er serieus naar gekeken, maar de verplichte overname van het Chinese materieel – inclusief alle contracten voor garantie, service en onderhoud – maakt dat voor ons onmogelijk. Daar hebben we geen zin in. We willen zelf bepalen waar wij ons materieel vandaan halen en onder welke voorwaarden en condities”, zegt Hettinga. Keolis heeft al vanaf het begin problemen met de BYD-bussen. Buschauffeurs zijn die zelfs zo zat, dat de vakbonden met acties dreigen. Arriva rijdt al langer met een paar elektrische BYD-bussen op de eilanden. Maar had ook toen “in het begin enige problemen” en was ontevreden over de service die de Chinese busfabrikant bood.

Tot 15 december konden ov-bedrijven intekenen op de nieuwe aanbesteding voor de concessie IJssel-Vecht. Het gaat om het busvervoer voor de komende dertien jaar in grote delen van Gelderland, Overijssel en Flevoland. Met de aanbesteding is ruim 1 miljard euro gemoeid. De provincies schreven de concessie voor de tweede keer binnen een paar jaar uit. Een unicum. Maar de drie provincies zagen nu geen andere oplossing, omdat er zich bij de laatste aanbesteding onregelmatigheden voordeden. Keolis won, maar sjoemelde en kon de concessie meteen weer inleveren. Het rijdt nu een noodconcessie tot december 2023.

Drie ov-bedrijven (EBS, Qbuzz en Keolis) zijn nu in de slag om de concessie – één minder dan de vorige keer. Arriva – dat al breed in de drie provincies aanwezig is – deed toen wel en nu niet mee. “Daar waren we snel over uit”, zegt Hettinga. En nee, bij die beslissing speelden corona en alle onzekerheden die de pandemie met zich meebrengt geen rol. Feit is wel dat hij niet zoals Keolis voor Chinees busmaterieel had gekozen, maar voor de Nederlandse bussenleverancier VDL. Hij is het oneens met Keolis, dat de elektrische bussen van BYD “het beste is dat er op dit moment te krijgen is.” Hettinga: “Wij keken en kijken daar anders tegenaan.”

Ook Keolis baalt van de aanhoudende problemen met de bussen, maar zegt tegelijk dat bij de introductie van “de grootste elektrische busvloot van Europa in één dag” ook aanloopproblemen verwacht mogen worden. Dat zou bij de aanschaf van dieselbussen niet anders zijn. Hettinga deelt die mening niet: “Wij hebben andere ervaringen.” Bij de opstart kan altijd wel wat aan de hand zijn, maar niet per se in de aard en omvang zoals met de BYD-bussen.

Ook al zouden de elektrische bussen wel probleemloos functioneren, dan nog wilde Arriva niet aan de nieuwe aanbesteding meedoen. “Wij willen zelf contracten afsluiten en aankopen doen. Daar kun je bij een aanbesteding een fors verschil op maken, daar ligt voor een deel de power van een groot bedrijf als Arriva. Die commerciële speelruimte is er nu niet.” Dat in dat geval 246 nog bijna nieuwe bussen van BYD aan de kant zouden worden gezet, vindt hij wat te kort door de bocht.

Hettinga: “Je moet de hele keten beoordelen hoe het is gegaan, van de aanbesteding tot de gunning en de aanschaf. Dan kun je tot de conclusie komen dat je twee jaar geleden die bussen misschien niet had moeten kopen. De problemen met de bussen zijn het bewijs van de juistheid daarvan.”

• Arriva-ceo Anne Hettinga zorgde op Oudejaarsavond voor vroeg vuurwerk: Arriva deed niet mee aan de aanbesteding concessie IJssel-Vecht “vanwege slechte Chinese bussen.” Foto Arriva.

De wegenwerken die De Werkvennootschap uitvoerde op de Sint-Annalaan, op de grens tussen Vilvoorde en Grimbergen, zijn afgerond. Op een beperkte ruimte slaagde men er in busbanen slim te verweven met autorijstroken waardoor het ov steeds voorrang heeft op de auto. Het concept van deze ‘slimme busbaan’ is uniek in Vlaanderen. De Sint-Annalaan is meteen ook het eerste afgewerkte deel van het grootschalige Ringtrambus-traject tussen het UZ Brussel en Brussels Airport. Op termijn zullen pendelaars hun reistijd op deze buslijn met minstens een kwart zien dalen. Vanaf januari 2022 stoppen de Ringtrambussen aan de nieuwe haltes op de Sint-Annalaan.

“Deze slimme busbaan zorgt ervoor dat we, op een plek waar geen plaats is voor een dubbele busbaan, de bus toch voorrang kunnen geven in beide richtingen,” zegtLydia Peeters, minister van Mobiliteit en Openbare Werken. “Het Ringtrambustraject wordt zo aantrekkelijker voor de pendelaar, en zal de komende jaren nog sneller worden dankzij bijkomende investeringen. Dat is fantastisch nieuws in de filegevoelige Vlaamse Rand.’’

Het programma ‘Werken aan de Ring’ zet hard in op de zogenaamde ‘modal shift’: weggebruikers motiveren om van de auto over te schakelen naar andere vervoersmiddelen zoals de fiets en het ov. Investeringen in een efficiënt en aangenaam ov-net staan hoog op de agenda. Een vlotte doorstroming, bijvoorbeeld door het aanleggen van afzonderlijke busbanen, is hier cruciaal.

Dit laatste is echter niet altijd mogelijk. In de Sint-Annalaan was de ruimte tussen de huizenrijen beperkt. In beide rijrichtingen twee extra afzonderlijke busbanen aanleggen, bovenop de 2 bestaande rijstroken voor autoverkeer was onmogelijk. Met de aanleg van één enkele slimme busbaan is dit probleem nu opgelost. De heraangelegde Sint-Annalaan heeft 3 in plaats van de verwachte 4 rijbanen: 2 autorijbanen met daartussen slechts 1 busbaan. Op die middelste rijstrook rijden bussen in beide richtingen op één en dezelfde busbaan, zonder conflicten. Het concept van deze ‘slimme busbaan’ is uniek in Vlaanderen en zorgt voor een maximale doorstroming met een minimaal ruimtebeslag. Een uitgekiende verkeerslichtenregeling aan de diverse kruispunten zorgt ervoor dat de bus steeds sneller kan vertrekken dan de auto’s waardoor hij steeds voorrang heeft op het andere verkeer.

De Ringtrambus is een van de drie nieuwe tramlijnen van het Brabantnet en zal een alternatief bieden voor de structurele files in de Noordrand. De trambus zal belangrijke locaties in de Noordrand verbinden, zoals de Heizel, het station van Vilvoorde en Brussels Airport. Dit project is niet alleen een grote stap voorwaarts voor het ov, maar dankzij de inrichting en aanleg van het wegennet voor deze trambus, zal ook de fietsinfrastructuur op het volledige traject aangepakt worden. Toch blijven er, zoals Magazine Personenvervoer in een artikel van Geert Van Lierde enige tijd geleden aantoonde, voldoende knelpunten voor de Ringtrambus over op het traject.

Hoe werkt de ‘slimme busbaan’? Kijk op YouTube: https://youtu.be/wow4ATpdlu8

• Eerste ‘slimme busbaan’ van Vlaanderen moet de Ringtrambus versnellen tussen UZ Brussel en Brussels Airport. Foto De Lijn.

Op buslijn 73 tussen Emmen en Ter Apel komen extra maatregelen die de overlast van asielzoekers uit veilige landen moet tegengaan, aldus de NOS. Na 21.00 uur rijden er beveiligers mee in de bussen en ook gaat de speciale pendelbus, die alleen bedoeld is voor asielzoekers, in de toekomst vaker rijden. Maar voor de buschauffeurs is het echter niet voldoende. Ze overwegen na de feestdagen opnieuw actie te gaan voeren.

Demissionair staatssecretaris Broekers-Knol (VVD) heeft de maatregelen bekendgemaakt naar aanleiding van een digitaal gesprek met buschauffeurs afgelopen woensdag. In overleg met de gemeente Westerwolde en Emmen is er nog eens 50.000 euro vrijgemaakt voor de pendelbus.

Op buslijn 73 worden chauffeurs regelmatig geconfronteerd met overlast en intimidatie door zogenoemde veiligelanders. Dat zijn mensen die niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning, bijvoorbeeld asielzoekers uit Marokko. Afgelopen maand legden de chauffeurs meermaals hun werk neer en organiseerden acties om aandacht te vragen voor de situatie.

“Onze leden zijn teleurgesteld”, vertelde Edwin Kuiper van vakbond FNV RTV Noord. “Wij hadden geëist dat er vanaf 18.00 uur al beveiligers mee zouden rijden: dat wordt drie uur later. Ook krijgen we het idee dat het voor een bepaalde periode is, wij zien graag dat dit voor onbepaalde tijd wordt ingesteld.”

Ook dat de speciale pendelbus pas na de lockdown vaker gaat rijden, begrijpt Kuiper niet. “Ik zie niet in waarom de lockdown als reden wordt gebruikt om het pas dan te doen. Buschauffeurs werken in de avonduren door en overlastgevende veiligelanders reizen dan ook gewoon heen en weer.”

Bovendien wil de vakbond ook standaard beveiliging op station Emmen en op de bushalte in Ter Apel. “Dat gebeurt niet, maar dat is wel een heel belangrijk punt voor ons. Het voorstel van de staatssecretaris voldoet dus ruim niet aan onze eisen”, zegt Kuiper. “Het zijn gewoon oude afspraken, maar dan in een nieuwe brief.” De chauffeurs overwegen na de feestdagen opnieuw actie te gaan voeren.

• Buschauffeurs Ter Apel: extra maatregelen tegen overlastgevers niet genoeg; opnieuw actie? Redactiefoto.

De vakbond FNV is de onderhandelingen gestopt over de cao besloten busvervoer, waar touringcarchauffeurs onder vallen. Lutz Kressin, bestuurder FNV Personenvervoer: “Het laatste bod van de werkgevers ligt te ver weg van wat onze leden willen. Wij praten pas weer verder als er een substantieel beter bod komt.”

Namens de leden had FNV een looneis van 5% per jaar vanaf 1 januari 2022 op tafel gelegd voor een cao van 2 jaar. De werkgevers zijn volgens de bond niet verder gekomen dan 2,5% per 1 juli 2022 en 2,5% per 1 januari 2023. “Daarnaast willen de werkgevers niet ingaan op de eis van de leden dat de 5/6-regeling wordt afgeschaft. Dat is een regeling waarbij de chauffeurs voor iedere 6 uur werken, 5 uur betaald worden, met als reden dat ze veel moeten wachten.”

Kressin: “Dat is al een heel oude regeling, die niet meer van deze tijd is. Het wachten door chauffeurs hoort gewoon bij hun werk, dus dat moet ook uitbetaald worden. Bovendien vullen sommige touringcarbedrijven de wachttijden op met korte ritjes, waar het bedrijf extra mee verdiend, maar waarvan de chauffeur niets ziet.”
De vakbond gaat nu met haar leden in overleg over de vervolgstappen. Mogelijk volgt er een ultimatum aan de werkgevers. Als dat ultimatum niet opgevolgd wordt, dan worden acties niet uitgesloten.

• FNV staakt onderhandelingen over cao voor touringcar-chauffeurs en sluit acties niet uit. Foto FNV.

Een delegatie van buschauffeurs van de lijnen (72 en 73) die door Ter Apel rijden, praat woensdagmorgen online met staatssecretaris Broekers-Knol van Justitie en Veiligheid. De buschauffeurs willen dat de staatssecretaris hun werkgever Qbuzz aanspoort de problemen op de lijnen op te lossen. “De chauffeurs hebben nu twee keer actie gevoerd, maar nog laat Qbuzz ze in de kou staan,” zegt Edwin Kuiper, bestuurder FNV Streekvervoer. “De chauffeurs zijn het zat en willen dat de agressie en intimidatie op de lijnen stoppen.”

Drie weken geleden hebben de chauffeurs tijdens een actie de bushaltes in Ter Apel overgeslagen en afgelopen vrijdag hielden ze een werkonderbreking in de ochtendspits. De opkomst was groot en de actiebereidheid blijft hoog, zegt Kuiper. “De chauffeurs willen beveiligers die mee gaan op de bussen. Dat is in het verleden ook gebeurd. Dat werkte goed. De overlast was nagenoeg weg.” De chauffeurs hebben met name last van ‘veiligelanders’, die in Nederland niet in aanmerking komen voor asiel.

De passagiers waarmee de problemen zich voordoen, reizen voornamelijk tussen Emmen en Ter Apel. Ze weigeren te betalen en proberen met geweld en intimidatie toch de bus in te komen. In een enquête die FNV eerder dit jaar hield, zegt 90% van de chauffeurs zich zorgen te maken over de veiligheid. “Chauffeurs maken zich al zorgen, voordat zij beginnen aan de busrit”, aldus Kuiper, “terwijl ze net als iedereen normaal hun werk moeten kunnen doen, zonder zich daar op weg ernaartoe, al druk om te maken.”

Tijdens een bezoek van de staatssecretaris in juli aan de buschauffeurs in Emmen, zei de staatssecretaris dat de chauffeurs mee mogen praten met het ministerie over extra maatregelen om de veiligheid te waarborgen. Kuiper: “Tot dusver heeft dit slechts opgeleverd dat de staatssecretaris een toezegging heeft gedaan voor voortzetting van de pendelbus. De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid van het personeel. Wij blijven Qbuzz daarop aanspreken en willen dat de staatssecretaris dat ook gaat doen.”

• Buschauffeurs van de lijnen 72 en 73 die door Ter Apel rijden, praten morgen online met staatssecretaris Broekers-Knol over de onveilige werksituatie. Redactiefoto.