Bus

Buschauffeurs van Hermes mogen vanwege het gebrek aan personeel de komende tijd geen extra vrije dagen meer opnemen. Een woordvoerder heeft dat donderdag bevestigd naar aanleiding van een kort geding dat de ondernemingsraad heeft aangespannen tegen het besluit, ontdekte het Eindhovens Dagblad.  

De woordvoerder benadrukt dat er geen gevolgen zijn voor vakanties en vrije dagen die al al waren aangevraagd en goedgekeurd. Vanwege het kort geding wil het bedrijf niet veel meer zeggen. “We zien de uitkomst met vertrouwen tegemoet”, aldus de woordvoerder.  

Het besluit dat chauffeurs van 27 augustus tot en met 13 oktober geen verlof meer mogen opnemen, is genomen zonder instemming van de ondernemingsraad (OR). Toen dat alsnog werd gevraagd heeft de OR geweigerd om in te stemmen. Het kort geding is aangespannen om te voorkomen dat het besluit wordt doorgedrukt. De rechtszaak dient maandag. 

Van 28 augustus tot en met 13 oktober zal Hermes een aangepaste dienstregeling rijden wegens het tekort aan chauffeurs. Een aantal ritten komt te vervallen of bussen rijden minder frequent. Het bedrijf wil zo voorkomen dat ritten op het laatste moment worden geschrapt. 

Hermes komt op dit moment zo’n 25 à 30 voltijdmedewerkers tekort op een totaal van 450. Het tekort dreigt binnenkort nog groter te worden door maatregelen die de werkdruk moeten verminderen. Zo komt er onder meer een zogeheten 60-80-100-regeling voor oudere werknemers, waarbij zij veel minder uren maken. De werkdrukverlaging en de ouderenregelingen gaan in oktober gelden. 

• Geen extra vrije dagen meer voor buschauffeurs Hermes vanwege chauffeurstekort; OR spant kort geding aan. Foto Hermes/Bravo.

Hoewel het tegenwoordig bon ton is om allerlei ‘overzichten’ van de ontwikkelingen op de duurzame busmarkt te publiceren, met als gevolg sterk uiteenlopende cijfers en conclusies, is er tweemaal per jaar een overzicht dat zich baseert op de geregistreerde busverkopen. Geen vooruitzichten, geen vrome wensen, maar bij de overheid geregistreerde bussen.  

Tweemaal per jaar komt Wim Chatrou (of eigenlijk Chatrou CME Solutions) sinds jaar en dag met een degelijk overzicht van ingeschreven bussen in diverse duurzaamheidscategoriën. Zo ook op 15 augustus voor de eerste helft van 2023. Het totale overzicht – inclusief- statistieken is te vinden in het Busworld Europe-nummer van Magazine Personenvervoer dat op 6 september uitkomt.  

Wat die cijfers betreft, zoals Chatrou het zelf formuleert: “De registratiegegevens zijn afkomstig van de officiële autoriteiten in elk land, zoals RDC (RAI Data Center in Nederland) en KBA (Kraftfahrt Bundesambt in Duitsland), enz. Deze registraties volgen de leveringen van de fabrikanten in elk land. Ze zeggen niets op hun bestelbord of wat ze nog moeten leveren in 2023 of zelfs later. De opgenomen landen zijn vanaf 2020 de EU27 + UK + ICE + NO + CH. Helaas ontbreken SK, HR, BG, CY en MT voor de kwartaalrapportages.” 

Waar het gaat om de ontwikkeling van alternatieve aandrijflijnen geeft Chatrou een overzicht van de ontwikkelingen van hybride, CNG, elektrische en waterstof aandrijflijnen in de 11,5 jaar van 2012 tot en met Q2 2023. Het betreft 2.567 elektrische bussen (exclusief trolleybussen), 1.863 hybride bussen, 1.454 CNG-bussen en 96 waterstofbussen – in totaal 5.980 bussen (met alternatieve aandrijflijn) in de eerste helft van 2023. “Dit is 34% hoger dan de 4.452 van de eerste helft van 2022 dankzij een hoger volume hybride en elektrische bussen. Ook het totale marktvolume stadsbussen is in de eerste helft van 2023 hoger dan in de eerste helft van 2022.” 

“Wat de stadsbussen betreft had 73,5% van alle stadsbussen in de eerste helft van 2023 een alternatieve aandrijflijn. 37,5% van de stadsbussen in de eerste helft van 2023 was emissievrij (BEV en waterstof) à 22,4% in de eerste helft van 2021 à een stijging van 15% in 2 jaar tijd.” 

Het absolute volume BEV-bussen groeide aldus Chatrou van 1.385 in de eerste helft van 2021 naar 2.567 in de eerste helft van 2023; een stijging van 85% in 2 jaar tijd. Het absolute volume van CNG/NGT-bussen ligt op een stabiel niveau sinds 2021. Ook het aandeel CNG/NGT in het interstedelijke segment is stabiel 

Opmerkelijk: “Het volume hybride bussen in de afgelopen jaren vertoont een grillig patroon. Met de introductie van de nieuwe Intouro groeit het aantal hybride bussen in het intercitysegment snel – 0 in de eerste helft van 2021 en 2022, 422 in de eerste helft van 2023. 

Waar het gaat om de registraties van elektrische stadsbussen in de eerste twee kwartalen van 2023 boven 8 ton en per fabrikant (EU27+UK+ICE+NO+CH – exclusief SK, HR, BG) is het totale volume 2.567. Solaris leidt in de Top-3 met 421 inschrijvingen, gevolgd door MAN met 260 inschrijvingen en BYD-Alexander Dennis met 223 inschrijvingen. Chatrou: “Onder de 138 ‘anderen’ bevinden zich fabrikanten als Van Hool, BMC, Isuzu, Bluebus en 15 andere fabrikanten.” 

Kijkend naar de registraties van elektrische stadsbussen in Q1+Q2 2023, GVW >8t, per land – totaal volume 2.567, voert het VK de lijst aan met in totaal 524 bussen (20,4%). Opvallend: Noorwegen staat op de tweede plaats met in totaal 346 elektrische bussen (13,5%), gevolgd door Duitsland met 279 elektrische bussen (11,6%). “Het 4e land, en het vermelden waard, is Spanje met 260 registraties en een aandeel van 9,2%.” 

Kijken we naar de registraties van elektrische elektrische stadsbussen tussen 2012 – Q2 2023, GVW >8t, per fabrikant, dan is het totale volume 15.222. Chatrou: “Inmiddels rijden er in Europa meer dan 15.000 elektrische stadsbussen!” 

Interessant is zeker de indeling naar fabrikant van deze 15.222 elektrische bussen die van 2012 tot en met het tweede kwartaal van 2023 (in 11,5 jaar dus) zijn geregistreerd. “Solaris is daarin nog steeds marktleider met in totaal 1.884 elektrische bussen en een marktaandeel van 12,4%. BYD staat wederom op nummer 2 met 1.613 aanmeldingen (10,6%), gevolgd door BYD-Alexander Dennis met in totaal 1.419 bussen (9,8%) en VDL Bus & Coach met in totaal 1.338 bussen (8,8%). De 709 ‘anderen’ omvatten fabrikanten zoals Mellor, Scania, Guangtong Bus, Temsa, enz. en 28 andere fabrikanten, waarvan er 12 de productie in de afgelopen 11 jaar hebben stopgezet.” 

Wat de registraties betreft van het totaal aantal elektrische stadsbussen van die 15.222, nog steeds 2012-Q2 2023, GVW >8t) dan is het Verenigd Koninkrijk koploper met een vloot van 2.359 elektrische bussen (15,5%). Duitsland volgt met 2.106 bussen (13,8%) op de voet. Frankrijk is nummer 3 met 1.739 bussen en een aandeel van 11,4%, gevolgd door Nederland.  

• De ontwikkelling in de registraties van alternatieve aandrijflijnen. GVW >8t. Van 2012 tot 2019: West-Europa + Polen /Plus 2020-Q2 2023: EU27+UK+ICE+NO+CH.  Alle grafieken zijn te vinden in het Busworld Europe-nummer van 6 september. Illustratie Chatrou CME Solutions.

Woensdagavond werden buschauffeurs van Keolis (in onderaanneming van De Lijn) aangevallen in Limburg, meldt bus- en autocarorganisatie FBAA. Uit protest besloten verschillende van hun collega’s om donderdagochtend niet uit te rijden. De Lijn is in gesprek met de vakbonden en werkt aan een actieplan om de veiligheid van de chauffeurs te verbeteren.

De Limburgse afdeling van vakbonden BTB-ABVV en ACOD startte ondertussen samen een bewustwordingscampagne om agressie tegen te gaan en de problematiek onder de aandacht te brengen. Chauffeurs krijgen speciale armbandjes ‘Stop de agressie’ om elkaar te steunen en de boodschap te verspreiden. Passagiers kunnen in de grootste Limburgse stations een petitie tegen geweld ondertekenen, die gebruikt zal worden om invloed uit te oefenen naar de overheid. Deze campagne zal vanaf september in heel Vlaanderen worden uitgerold.

De FBAA herhaalt de eis, die we samen met de sociale partners uitspraken, van een nultolerantie door politie en parket bij agressie. “Ook vragen we de overheid meer controles ter ondersteuning van de chauffeurs. Lees onze beleidsaanbeveling rond agressie in ons Memorandum 2024” 

• Neen tegen agressie: vakbonden BTB-ABVV en ACOD startten bewustwordingscampagne. Redactiefoto.

Ebusco, de e-busconstructeur uit Deurne, kon door een gebrek aan personeel en materiaaltekorten niet het aantal bussen afleveren dat was gepland. Dit leidde tot boetes voor niet-nagekomen leveringsafspraken en daarmee voor flink tegenvallende resultaten.

Eind juli had Ebusco zijn financiële verwachtingen over 2023 al naar beneden bijgesteld. Deomzet in de eerste helft van 2023 kwam uit op €41,7 miljoen. Dat is wel meer dan de €37,1miljoen over dezelfde periode vorig jaar, maar veel minder dan verwacht. Het bedrijfsresultaat (ebitda) kwam uit op €43,5 miljoen negatief. Dat was in de eerste zesmaanden van 2022 nog een negatief bedrijfsresultaat van €15,2 miljoen. Het nettoverlieskwam daarmee uit op €35,8 miljoen. Volgens de update van 27 juli 2023 verwacht Ebusco een aanzienlijke verbetering van het bedrijfsresultaat voor de tweede helft van 2023 in vergelijking met de eerste helft van het jaar en een aanzienlijke stijging van de omzet over het volledige jaar 2023 in vergelijking met 2022. In 2024 verwacht het bedrijf een EBITDA-positief te zijn.

Dat Ebusco in de eerste helft van dit jaar slecht gepresteerd heeft (‘een tragere stijging’ heet het in het persbericht), wordt door Ebusco CEO Peter Bijvelds volledig onderstreept. “Wekunnen zonder twijfel stellen dat de eerste helft van 2023 teleurstellend was. Voornamelijkdoor de impact van verstoringen in de toeleveringsketen en tekorten aan gekwalificeerdpersoneel bleven onze prestaties helaas achter bij de verwachtingen.” Om aan de financieringsbehoefte te voldoen, is Ebusco erin geslaagd €41,5 miljoen aan vers kapitaal op te halen. Ebusco haalde in het tweede kwartaal van dit jaar een marktaandeel van 4,7% inde elektrische bussenmarkt, ligt bij een aantal ov-partijen goed in de markt en heeft een goedgevulde orderportefeuille van bijna 1.800 bussen.

Om de impact van zowel het personeelsgebrek als de problemen in de toeleveringsketen te verminderen, probeert de e-busconstructeur de productiecapaciteit in het buitenland uit te breiden. De bussenbouwer heeft eerder hiervoor al samenwerking gezocht met bedrijven in Europa en Azië.

De beleggers zijn niet erg tevreden: het aandeel noteert woensdag 1,2% lager, en sinds 1 januari koerst het 41% lager in de smallcapindex die in deze periode 10,7% heeft gewonnen.

• E-busconstructeur Ebusco heeft door personeelsgebrek en materiaaltekorten moeite leveringsafspraken na te komen. Wel is het orderboek met 1.800 orders – ondermeer voor de Ebusco 3.0 – goed gevuld. Foto Ebusco.

Qbuzz moet maatregelen treffen om te zorgen dat hun buschauffeurs geen elektrische rolstoelen meer weigeren. Dat schrijft het Consumentenplatform OV Drenthe in een brief aan Qbuzz. Rover Drenthe, dat onderdeel uitmaakt van het consumentenplatform, maakt zich zorgen om de toegankelijkheid van het Drentse OV.

Aanleiding is het bericht dat een Qbuzz-chauffeur tot twee keer toe een e-rolstoeler in Gieten de toegang tot de bus heeft geweigerd. De chauffeur handelde naar eigen zeggen volgens de regels van Qbuzz. Het incident staat niet op zichzelf: ook één van de leden van het consumentenplatform met een e-rolstoel krijgt (ten onrechte) regelmatig van chauffeurs te horen dat ze hem niet mee mogen nemen.

“Juist voor mensen met een mobiliteitsbeperking is het openbaar vervoer ontzettend belangrijk. Het is voor deze mensen een recht om met de bus mee te mogen, geen voorrecht”, stelt Will Gerbers van Rover Drenthe. “Het is onbegrijpelijk dat dit keer op keer fout gaat bij Qbuzz waardoor deze reizigers in de kou worden gezet.”

Het Consumentenplatform OV Drenthe wil dat Qbuzz de chauffeurs opnieuw instructies geeft over de omgang met (elektrische) rolstoelen. Daarnaast pleit de consumentenorganisatie voor een pasje dat Qbuzz aan rolstoelers kan verstrekken met een verklaring dat zij mee mogen reizen. De gedupeerde rolstoelgebruikers zouden bovendien ruimhartig gecompenseerd moeten worden.

• Consumentenplatform Drenthe: “Qbuzz moet direct stopen met het weigeren van rolstoelers in elektrische rolstoelen.”

Busconstructeur Ebusco in Deurne, heeft met Stadtwerke München (SWM) een nieuw contract getekend voor de levering van 28 Ebusco 3.0 18-meter bussen voor de Münchner Verkehrsgesellschaft (MVG). MVG heeft al Ebusco 2.2 en 3.0 bussen in haar vloot.

SWM heeft de lagevloer gelede bussen, met een extra groot batterijpakket (>500 kWh), voor MVG besteld. In combinatie met het lichtgewicht ontwerp, waardoor de Ebusco 3.0 18-meter wel 5 ton lichter is dan zijn voorganger (de Ebusco 2.2 18-meter), kan SWM hiermee rekenen op een laag energieverbruik en een lange actieradius. Naar verwachting zullen de bussen zo’n 60.000 km per jaar afleggen, goed voor een besparing van zeker 55.000 kilogram CO2 en meer dan 90.000 gram stikstof per bus op jaarbasis.

De Ebusco-bussen zijn al een vertrouwd gezicht in het straatbeeld van München. SWM heeft niet alleen Ebusco 2.2 bussen in haar vloot, ook beleefde de Ebusco 3.0 haar wereldprimeur in de hoofdstad van Beieren. Inmiddels rijdt de allereerste Ebusco 3.0 al ruim anderhalf jaar rond op lijn 100 in het centrum van München. Daar blijkt het energieverbruik van de 3.0 12-meter ruim 30 procent lager te liggen in vergelijking met zijn voorganger (Ebusco 2.2). De bus is daarmee een zeer betrouwbare keuze in de omschakeling naar elektrisch rijden.

Peter Bijvelds, CEO bij Ebusco, licht toe: “We zijn enorm trots met het vertrouwen dat blijkt uit deze order. De eerste Ebusco bussen rijden al sinds 2017 in München. De afgelopen jaren hebben we nauw samengewerkt met SWM als innovatiepartner, bijvoorbeeld voor de ontwikkeling van onze lichtgewicht constructie en prototyping van bussen voor platooning. Het feit dat SWM nu opnieuw voor de Ebusco 3.0 heeft gekozen, bewijst dat we wederom op de goede weg zijn.

Veit Bodenschatz, Board Member en Chief Bus Operations bij SWM/MVG, vult aan: “Nog afgezien van hun innovatieve karakter zijn de Ebusco 3.0 voertuigen zeer betrouwbaar en vooral bijzonder rendabel. We kijken ernaar uit om nog eens 28 18-meter bussen aan onze vloot toe te voegen en daarmee het openbaar vervoer in München nog duurzamer te maken.”

In de voorstellen van EBS, die het ov-bedrijf onlangs voor Flevoland presenteerde, is sprake van een doorgaande busverbinding tussen Lelystad-Swifterbant-Dronten en Kampen die ook ’s avonds en in het weekeinde zou moeten gaan rijden. “Hierdoor ontstaat een alternatief voor de voormalige lijn 163 die tussen Lelystad en Dronten reed”, aldus EBS. Maar de komst van de nieuwe lijn is nog niet definitief. Provinciale Staten kijken er in september naar. EBSis vanaf december 2023 de vervoerder in het Flevolandse stads- en streekvervoer.

• Komt EBS met doorgaande bus Lelystad-Swifterbant-Dronten-Kampen? Illustratie Provincie Flevoland.

Zaterdag 29 juli is de laatste dag om bezwaarschriften in te dienen tegen het ontwerp Regionaal Mobiliteitsplan Gent (RMP). Volgens de Gentse Busbeweging (GBB), een combinatie van lokale, regionale en Vlaanderen-brede reizigersorganisaties, is dit RMP een gemiste kans. “Een optelling van wensenlijstjes maar geen samenhangend en cijfermatig onderbouwd plan. Met dit RMP is de door Vlaanderen beoogde vermindering van het aantal gereden autokilometers onhaalbaar”.

De Gentse Busbeweiging diende vrijdag een bezwaarschrift in (bijlage). In maart keurde de vervoerregioraad het voorlopig ontwerp RMP goed. “Het RMP ambieert het individuele autogebruik te doen verminderen maar becijfert niet welke gevolgen de voorgestelde investeringen op de vervoerwijzekeuze zouden hebben”, aldus de GBB. “Het RMP vraagt extra middelen voor duurzaam vervoer maar het vraagt ook middelen voor grootschalige (vracht)autoinfrastructuur. Het RMP maakt geen duidelijke keuze.”

Voor “korte” verplaatsingen tot 3 km verwijst het RMP uitdrukkelijk naar de fiets. Nochtans is de fiets voor vele verkeersdeelnemers geen realistische keuzemogelijkheid. Daarenboven is een groot deel van de huidige bus- en tramverplaatsingen (en 40% van de autoverplaatsingen) binnen Gent korter dan 3 km. “Een positieve keuze voor het openbaar vervoer op korte afstand”, aldus de GBB. Het RMP gaat uit van ‘aanvaardbare’ wandelafstanden (van de vertrekplaats tot de meest nabije halte) tot 800 meter. De succesvolle praktijk in Zwitserse steden bewijst dat de maximaal aanvaarde wandelafstand naar de halte 300 tot 400 meter bedraagt.

De ervaring in Drongen Luchteren, waar eind januari enkele halten van stadsbuslijn 18 werden geschrapt, bewijst dat de drempel naar het vervangende Vervoer op Maat (VOM) veel te hoog is. Het bedieningsgebied van de bestaande belbus (VOM) Zomergem werd gewoonweg uitgebreid tot Luchteren. Praktijktesten bewezen dat de belbuscentrale van De Lijn vele gevraagde VOM-ritten van Drongenaren noodgedwongen moest weigeren, zelfs om teraardebestellingen in het kerkhof te kunnen bijwonen. In tegenstelling tot een gewone buslijn met een vaste én De Lijn ‘bindende’ dienstregeling wordt het kunnen maken van een rit met VOM immers helemaal niet gewaarborgd.

De GBB verwijst naar de conclusie van het Milieu-Effectenrapport (MER) dat het RMP doorrekende. Het MER voorspelt een verdere toename van het aantal gereden autokilometers in 2030. Dit is in strijd met het Vlaamse Energie- en Klimaatplan, dat een vermindering van het aantal gereden autokilometers met 15% beoogt. De GBB vraagt dan ook dat Vlaams minister Lydia Peeters dit RMP niet zou goedkeuren.

• De ov-reiziger in Vlaanderen lijkt de dupe te worden van de basisbereikbaarheid: ov-reizigersorganisaties vinden Gents Regionaal Mobiliteitsplan alvast ‘een gemiste kans’. Foto Stad Gent.