Actueel

Het afgelopen jaar kregen NS’ers vaker te maken met verbale en fysieke agressie. In 2022 ging het daarbij om 965 incidenten terwijl dit in 2021 nog 744 incidenten waren. Het gaat hier om collega’s op het station, in de winkels en op binnenlandse en internationale treinen. NS vindt deze toename van incidenten onacceptabel. “Onze collega’s moeten op een fatsoenlijke en veilige manier hun werk kunnen doen. Voor geweldplegers is geen plek in onze treinen en op stations. Aanleidingen zijn vooral het aanspreken op huisregels en controle van het vervoersbewijs. Situaties waar snelheid in het afhandelen ervan belangrijk is. NS roept de overheid daarom op haast te maken met het kunnen controleren van identiteit van reizigers door bevoegd veiligheidspersoneel. Hoe eerder je weet wie je voor je hebt, hoe minder snel een situatie uit de hand kan lopen”, aldus een NS-woordvoerder.

Wouter Koolmees, sinds drie maanden president-directeur van NS zegt zich rot geschrokken te zijn over het gedrag van sommige reizigers: “Ik heb de afgelopen maanden veel collega’s gesproken zoals conducteurs, veiligheid & service medewerkers, machinisten, servicemedewerkers, schoonmakers en de medewerkers in onze retail. Ik had de verwachting dat we het vooral zouden hebben over de dienstregeling, service aan de reiziger en praktische zaken van het werken in de trein en op het station. Maar het gaat veel te vaak over sociale veiligheid, de-escaleren en voorkomen van geweld. De verhalen die ik hoor zijn soms schrijnend. Mijn collega’s zetten zich elke dag in voor een prettige reis voor de ruim 1 miljoen reizigers die dagelijks met de trein gaan. Dat de verharding in de maatschappij steeds vaker leidt tot agressie naar mijn collega´s, maar ook naar politie en andere hulpverleners, vind ik verwerpelijk. Dat kan en zal ik nooit accepteren. Ik roep dan ook iedereen op: laat mijn collega’s met rust!”

In 2022 nam NS al extra maatregelen tegen overlast. Zo begon NS in juli met het live uitkijken van camerabeelden in treinen op specifieke trajecten met overlast. Dit wordt in de toekomst mogelijk in alle treinen. Daarnaast kunnen NS’ers sinds oktober door een nieuwe app sneller een boete uitschrijven en kan de NS-meldkamer op afstand de collega’s helpen bij hun optreden. NS hoopt dat de effecten hiervan in 2023 merkbaar worden. Tot slot vinden er op stations vaker gerichte acties plaats.

Op enkele locaties moet NS samen met ProRail drastische maatregelen nemen, zoals het sluiten van een stationsingang op station Nijmegen waar vaak misbruik van poortjes was. Op verschillende stations zoals Weert, Rotterdam Centraal en Amsterdam Centraal zette NS zelfs beveiligers met hond in en begin 2023 startte NS met permanente ingangscontroles op station Maarheeze. Ook voor andere stations, zoals op Amsterdam Centraal, kijkt NS naar de mogelijkheid voor verregaande maatregelen. Deze extra stap wordt gezet als blijkt dat de huidige maatregelen onvoldoende effect hebben. Tegelijk ziet NS dat hulp van de overheid noodzakelijk is. Als OV-bedrijf kan NS dit niet alleen.

Daarom roept het de hulp in van de overheid. NS wil de identiteit van geweldplegers kunnen controleren. Ondanks toezeggingen door de overheid voor toegang voor onze bevoegde veiligheidscollega’s tot het Rijbewijsregister is invoering hiervan helaas opnieuw uitgesteld. NS roept op om hier haast mee te maken. Daarnaast wil NS ook de mogelijkheid hebben om overlastgevers die zich zonder paspoort in Nederland bevinden, te kunnen identificeren.

• NS wil dat overheid haast maakt met maatregelen tegen geweldplegers. Foto NS’er met bodycam. Foto NS.

Om haar 100ste verjaardag luister bij te zetten wil de NMBS samen met Train World een grote sculptuur op de Van Praet-rotonde in Schaarbeek, vlakbij het Train World-museum, installeren. Opvallend is dat beide partijen nog op zoek zijn naar de benodigde financiën. De naam van het werk: Moby Train, een verwijzing naar Moby Dick, de bekende walvis uit de roman van de Amerikaanse auteur Herman Melville.

Het idee is om een oude locomotief uit 1957 te installeren in een metalen walvisstructuur ontworpen door striptekenaar François Schuiten (scenarist van Train World) en de Franse kunstenaar Pierre Matter. Het gaat om locomotief ‘5404’, ook bekend als de ‘Grote Neus’. Een diesellocomotief met ronde neus aan de voorkant, waarvan er nog maar twee over zijn. De andere, minder verroeste, zal in de toekomst opnieuw voor historische rondritten gebruikt worden tussen het station van Schaarbeek en Train World, aldus stadsmagazine Bruzz.

Het project loopt al tien jaar, en toch is het nog niet 100 procent zeker dat het er effectief zal komen. Zo kunnen de NMBS noch Train World het project volledig zelf financieren, schrijft La DH. Ze kijken voor sponsoring naar Het Brussels Gewest, private investeerders en mogelijk een crowdfunding. De totale kostprijs wordt geschat op 2,5 miljoen euro.

Momenteel zit het project volop in een testfase. Zo voerde onder andere bureau Greisch al een eerste stabiliteitsstudie uit.

Het kunstwerk moet de drukke stadstoegang via de Van Praet-rotonde nieuw leven inblazen en de reputatie van het treinmuseum vergroten. Met de investeringen wil de NMBS de stationssite van Schaarbeek omvormen tot een echt topcentrum voor spoorweggeschiedenis. Recent werd besloten dat de NMBS haar erfgoedcollectie naast Train World gaat onderbrengen.

• NMBS en Train World zoeken naar geld voor jubileum-sculptuur Moby Train op Van Praet-rotonde. Illustratie François Schuiten, Benoît Peeters/NMBS/Train World.