Rail

De NS raadt reizigers dringend af om de trein naar België te pakken, tenzij dat noodzakelijk is. De treinen – met name de IC Amsterdam-Brussel – zitten overvol en dus is het volgens het spoorbedrijf voor de passagiers onmogelijk om onderling voldoende afstand te houden. Vaak moesten mensen zelfs op het perron achterblijven, omdat de trein te vol zat. Veel Nederlanders proberen vanwege de lockdown in eigen land over de grens in België te winkelen of te eten. Daar gelden aanzienlijk minder beperkingen dan in Nederland.

Maar de dagjesmensen leiden bij de zuiderburen tot scheve gezichten. De gouverneur van Antwerpen, Cathy Berx, noemde de reizende Nederlanders dinsdag “niet sociaal, niet solidair en onverstandig”. Maar er zijn volgens haar geen juridische mogelijkheden om de reizende Nederlanders te weren.

Niet alleen de NS, ook België riep Nederlanders eerder al op weg te blijven. Ook op de snelwegen richting België is het de laatste dagen druk.

Reizigers in België mopperen op de NMBS en vragen zich af “waarom de NMBS niet sneller kan schakelen” om de treincapaciteit uit te breiden. Soms worden, zo berichtte de Gazet van Antwerpen, reizigers zelfs op het perron tegengehouden om in de trein te stappen. Voor luchtreizigers die de IC Amsterdam-Brussel nemen om vanaf Brussels Airport te vliegen, is de drukte extra zuur.

Eén gezin uit Brecht wilde vanaf station Noorderkempen naar Antwerpen reizen, maar slaagde er niet in op de IC Amsterdam-Brussel te stappen omdat sommige deuren vanwege de drukte gesloten bleven. De conducteur wilde hen niet laten instappen. Alle gestrande reizigers kregen de raad de volgende trein te nemen. Het gezin uit Brecht nam dan maar de auto naar Antwerpen. “Natuurlijk is het goed voor de economie dat Nederlanders naar hier komen om te shoppen of iets te eten, maar ik zou toch graag gebruik kunnen maken van ons openbaar vervoer”, zei het gezin, dat niet begrijpt waarom de NMBS op zo’n moment niet sneller kan schakelen. “Deze drukte was voorspeld, waarom konden ze dan geen langere treinen of extra treinen inleggen? Nu blijven de reizigers letterlijk in de kou staan.”

Bij de NMBS merken ze inderdaad dat het drukker is dan normaal op treinen van en naar Nederland. “We verwachten dat die drukte nog de hele week zal aanhouden en we hebben dan ook extra veiligheidsmaatregelen genomen. Zo hebben we naast onze eigen veiligheidsdienst ondersteuning gevraagd van de federale spoorwegpolitie om de passagiersstromen in goede banen te leiden”, vertelde NMBS-woordvoerder Dimitri Temmerman de Gazet. “Helaas kunnen we op dit moment geen extra treinen of wagons voorzien omdat we aan ons maximum zitten, ook qua personeel. We raden reizigers dan ook aan om altijd onze app te bekijken. Daar werken we met kleurcodes en kan de conducteur kort op de bal spelen als het te druk wordt op een trein. Zo kunnen reizigers anticiperen door een trein vroeger of later te nemen.”

• Ondanks ‘negatief reisadvies’ van NS: ‘Treinen vol Nederlanders overspoelen Antwerpen’ kopt de Gazet van Antwerpen. Foto VisitAntwerpCity.

OV-gebruikers kregen vanochtend om 09.30 uur een droge tweet van het Amsterdamse GVB: “Geen metroverkeer. Metro 50, 51, 52, 53 en 54 rijden niet. Oorzaak: storing verkeersleidingsysteem.

Details: https://gvb.nl. ” Door een storing in het veelgeplaagde verkeersleidingssysteem waren alle metro’s (opnieuw) uitgevallen.

Aan het eind van de ochtend waren alle lijnen weer opgestart. Toch moest er volgens het GVB ook toen nog rekening worden gehouden met vertraging.

De invoering van een nieuw verkeersleidingssysteem heeft het afgelopen jaar al meerdere malen geleid tot vaak ingrijpende storingen. Zo lag op 20 november het metroverkeer een deel van de avond plat; eind september reden een uur lang geen metro’s op de Noord/Zuidlijn, en in april en mei vielen alle lijnen meerdere uren uit.

Wanneer de metrolijnen uitvallen, moeten reizigers tijdelijk omreizen per trein, (pendel)bus of tram. Een woordvoerder van het GVB liet Het Parool weten dat de metro’s vanwege de storing terug zijn gereden naar de stations en dat het systeem toen opnieuw werd opgestart.

In november schreef mobiliteitswethouder Egbert de Vries in een brief aan de gemeenteraad dat het mogelijk nog jaren kan duren voordat de problemen met het metrobeveiligingssysteem zijn opgelost. Het Franse Alstom, de producent van het systeem, heeft vanwege de vele incidenten inmiddels een groot team in Amsterdam stand-by om meteen in te grijpen bij systeemstoringen.

• Opnieuw systeemstoring metro Amsterdam: lijnen 50, 51, 52, 53 en 54 reden vanochtend niet. Redactiefoto.

ProRail en NS zijn gezamenlijk kernlid geworden van het Europees onderzoeksprogramma Europe’s Rail Joint Undertaking (EU Rail), de opvolger van het Europese onderzoek- en innovatieprogramma Shift2Rail. Beide organisaties zien grote mogelijkheden in deze Europese ontwikkeling en treden daarom gezamenlijk op als vertegenwoordigers van de Nederlandse spoorsector. Na het tekenen van de overeenkomst zijn de partners NS en ProRail samen Founding Member en namen ze deel aan de eerste bestuursvergadering van 21 december jl.

De EU Commissie en de Europese spoorwegsector starten het programma gezamenlijk op en zetten Europese subsidies in voor spoorinnovaties. Het doel is om doorbraken voor de toekomst te realiseren. Zo moet het programma helpen om verschillende Europese spoorsystemen beter op elkaar te laten aansluiten, om capaciteitsgroei op het spoor na 2030 te faciliteren en om vervoer via het spoor goedkoper en aantrekkelijker te maken.

De beoogde innovaties van EU Rail moeten ook gaan helpen om het nationale Toekomstbeeld OV te realiseren. Het kernlidmaatschap is voor de duur van tien jaar en valt onder het brede programma Horizon Europe dat eindigt in 2031. Een aantal Nederlandse kennispartners – zoals TU Delft, TNO en Deltares – heeft de intentie uitgesproken om aan dit programma mee te werken.

EU Rail bestaat uit twee pijlers: een innovatiepijler en technologiepijler waarin wordt gewerkt aan de ontwikkeling van technologische vernieuwingen en systeemsprongen binnen Europa en aan manieren om deze vernieuwingen snel te standaardiseren.

In de innovatiepijler willen de kernleden samen met andere Europese spoorbedrijven innovaties ontwikkelen. Daarbij kan worden gedacht aan slimme modellen die met behulp van kunstmatige intelligentie treinen bijsturen op basis van actuele reizigersaantallen. Of aan het verder ontwikkelen van Automatic Train Operation (ATO), het gebruik van data bij het onderhoud van treinen, vermindering van geluid en trillingen, vernieuwingen om rangeren en grensoverschrijdend goederenvervoer beter te faciliteren, en ook het klimaatbestendig maken van spoorconstructies.

• ProRail en NS stappen samen in EU Rail als Founding Member. Foto ProRail.

De Franse SNCF krijgt, door de opening van de Franse railmarkt, voor haar hogesnelheidsnetwerk een serieuze binnenlandse concurrent: het Italiaanse Trenitalia, bekend van haar Frecciarossa’s (Rode Pijlen), hogesnelheidstreinen die de grote Italiaanse steden verbinden. Dat meldt vakblad Zakenreis, dat er aan toevoegt dat Trenitalia nog in december de lijn Milaan-Parijs opent, met stops in Turijn en Lyon. De lijn tussen Parijs en Lyon is voor de SNCF, die ‘m elk uur bedient, een bijzonder winstgevende. Trenitalia doet dat voorlopig driemaal per dag. De huidige SNCF-verbinding tussen Parijs en Milaan (900 km), doet er zeven uur over.

Treinitalia is de eerste buitenlandse concurrent waar staatsbedrijf SNCF geen partnerschap mee heeft. De andere buitenlandse ‘concurrenten’ zijn Thalys (70% SNCF), Eurostar (55% SNCF) en het Spaanse Elipsos (50% SNCF). Het Italiaanse bedrijf is in Italië een fikse concurrent van het binnenlandse luchtverkeer geworden en eveneens van staatsbedrijf FS. Trenitalia lokt met name zakenreizigers met een speciale, business-achtige ‘executive class’ en met speciale vergaderruimtes (inclusief videoverbinding) voor vijf personen.

• Trenitalia gaat tussen Milaan en Parijs met SNCF concurreren. Foto Trenitalia.

De nieuwe nachttrein van Brussel en Amsterdam naar Berlijn, Dresden en Praag gaat van start in de zomer van 2022. De rijpaden voor deze trein zijn toegewezen aan de Nederlands-Belgische start-up European Sleeper en de private Tsjechische spoorwegonderneming RegioJet, die zeer actief is in Centraal- en Oost-Europa. Dat gaat een aantrekkelijke dienstregeling opleveren, zowel voor vakantiegangers, stedentrippers als zakelijke reizigers. De exacte startdatum blijft nog even een geheim, maar de kaartverkoop start in april 2022.  Amsterdam-Praag (de eerste directe verbinding tussen die steden) zou op 65 euro geprijsd zijn, volgens Het Parool.

De trein gaat in eerste instantie drie keer per week rijden. Het is de bedoeling om zo snel mogelijk uit te breiden naar een dagelijkse service. Begin 2022 volgt meer nieuws over de comfortklassen, ticketprijzen en de exacte startdatum.

De introductie van een nieuwe treinverbinding is een heidens karwei, zegt initiatiefnemer Chris Engelsman in Het Parool: “Capaciteit op de sporen regelen vergen een enorme afstelling. Feitelijk moet je de spoorbeheerders van vier landen landen op één lijn zien te krijgen. Dat was gezwoeg en gedoe en leverde regelmatig boosheid en verwarring op, maar het is gelukt.”

Ook de inzet van de juiste slaaprijtuigen is belangrijk voor een hoogwaardig nachttreinproduct. Dat is ook de reden dat European Sleeper een aantal maanden later start dan oorspronkelijk gepland. Het bedrijf werkt nog aan de optimalisatie van de treinsamenstelling, zodat het een aantrekkelijk aanbod en een goede prijs-kwaliteitverhouding kan realiseren.

In ieder geval komen er aantrekkelijke tarieven voor privécoupés, want vanwege de pandemie is dat nog belangrijker geworden. Het vervoer van fietsen zal op onze nachttrein ook mogelijk zijn.

“Al in 2023 willen European Sleeper en RegioJet ook een nieuwe nachttrein van Brussel en Amsterdam naar Warschau beginnen,” aldus Engelsman. “We zijn daarover al in overleg met de Poolse autoriteiten. Het is de bedoeling om deze trein met de trein naar Praag te integreren. Voor de periode na 2023 heeft European Sleeper de ambitie om ieder jaar een nieuwe nachttrein vanuit Nederland en België te introduceren.

De nachttrein is aan een duidelijke revival bezig en past wonderwel in de vorige week gelanceerde plannen van de EU Commissie om spoorvervoer binnen de EU aantrekkelijker te maken. Sinds half oktober rijdt onder de naam GreenCityTrip.nl tweemaal per week een slaaptrein vanuit Breda naar verschillende Europese steden, waaronder Verona, Wenen en – met overstap – naar Praag.

• Zo gaat de eerste European Sleeper-nachttrein de komende zomer rijden. Illustratie European Sleeper.