Rail

Op donderdag 15 december is er minder treinverkeer in Fryslân. De reden? De cao-besprekingen zijn op niets uitgelopen, heeft FNV Spoor bekendgemaakt. Het gaat in ieder geval om de treinen van Arriva. “Op vrijdag 16 december volgt het regionale spoor in de provincie Groningen en maandag op het regionale spoor in Zuid-Oost Drenthe”, vertelde Edwin Kuiper, bestuurder van FNV Omrop Fryslân. Er komen daarna waarschijnlijk nog meer stakingen. Daar moeten de bonden nog afspraken over maken.

Volgens Kuiper zijn werkgevers ”keer op keer” hun afspraken niet nagekomen. “Ze zouden met een verbeterd loonbod komen, die belofte zijn ze niet nagekomen. Daarnaast zijn alle voorstellen van vakbonden van tafel geveegd”, zegt Kuiper.

Het gaat om een van de twee cao’s in het streekvervoer, die voor ongeveer 1300 werknemers van bedrijven als Qbuzz, Arriva en Keolis. De vakbonden willen voor deze werknemers dat lonen automatisch meegaan met de inflatie, die nu nog hoog is.

• Minder treinverkeer in Friesland op 15 december door staking medewerkers Arriva; op 16 december ook overlast in Groningen en daarna in Drenthe.

Komende zondag 11 december start NS de dienstregeling 2023. NS belooft een derde van de treinen te verlengen, wat met name in het weekend en in de spits meer zitplaatsen oplevert. Door de week, van maandag tot en met donderdag, komt de tienminutentrein terug tussen Eindhoven, Utrecht en Amsterdam.

De keerzijde van dat optimisme is dat NS op een aantal rustige trajecten minder en kortere treinen laat rijden. Het verkooppraatje van NS is bekend: “De kans op een zitplaats gemiddeld wordt groter, op een aantal trajecten zal het ook nu nog druk worden. Reizigers die een rustige trein willen, kunnen hiervoor de drukte-indicator in de NS-app raadplegen,” aldus NS.

Wouter Koolmees, president-directeur van NS wordt ook in stelling gebracht: “Het is duidelijk dat NS minder reizigers heeft. Bovendien reizen die op andere momenten en kan NS minder treinen rijden dan voor corona. Het afgelopen jaar leidde dat tot uitval van treinen, teleurstelling bij reizigers en een te hoge werkdruk bij onze collega’s. Met de dienstregeling voor 2023 verkleinen we de kans dat er op het laatste moment treinen uitvallen, zorgen we voor meer zitplaatsen waar nodig en geven we collega’s meer rust. Dat is onze nieuwe basis. En wanneer die op orde is, kunnen we stap voor stap weer vooruit.”

NS gaat in de dienstregeling 2023 met name in de drukke weekenden langere treinen laten rijden. In het weekend komen er hierdoor 85.000 zitplaatsen bij, zo’n 10 procent meer. Op werkdagen komen er 13.000 stoelen bij, met in de spits 4,5 procent meer zitplaatsen. In totaal kunnen reizigers op gemiddeld 3 procent meer zitplaatsen rekenen dan nu het geval is.

In september voerde NS al een aantal wijzigingen in de dienstregeling door die nodig waren vanwege het tekort aan collega’s. In november volgde de grootste stap. Door deze maatregelen vielen er minder treinen op de dag zelf uit als gevolg van het personeelstekort.

Net als andere jaren rijdt NS in de Kerst en Oud & Nieuw-weken een vakantiedienstregeling. De dienstregeling is verwerkt in de NS-app. Meer informatie staat ook op ns.nl/dienstregeling.
NS zegt verschillende initiatieven te nemen om het tekort aan collega’s en de gevolgen die dat voor de treindienst heeft, te beperken. “Zo is de eerste gepensioneerde machinist weer terug op de trein. Daarboven op worden actief nieuwe collega’s geworven en blijft NS zoeken naar creatieve oplossingen om uitval van treinen en drukke treinen te voorkomen en waar mogelijk verbeteringen door te voeren. Zo wil NS begin 2023 als tijdelijke noodmaatregel kantoormedewerkers en beveiligers inzetten.

• NS presenteert dienstregeling 2023: komende zondag van start. Foto NS.

NS start met testritten tussen Amsterdam en Brussel met de IC Nieuwe Generatie (ICNG). De snellere trein moet ervoor zorgen dat de reistijd een half uur korter wordt dan de huidige 2 uur en 52 minuten. Hoewel NS en NMBS wel kijken hoe de verbinding versneld kan worden, worden er voorlopig geen Belgische stations uit de ‘Benelux’-route gehaald: “We bekijken samen met NS de verbetermogelijkheden op de verbinding Brussel-Amsterdam in het kader van de volgende samenwerkingsovereenkomst,” aldus NMBS-woordvoerder Bart Crols in Het Nieuwsblad. “Maar op basis van wat er op tafel ligt, blijven de Belgische stations die nu een verbinding met Nederland hebben, die verbinding behouden.”

De testritten met de nieuwe Intercity moeten ervoor zorgen dat de nieuwe trein toegang krijgt tot het Nederlandse en Belgische spoor, aldus NS. Ze worden uitgevoerd samen met treinfabrikant Alstom. De nieuwe trein – die al met vertraging op het Nederlandse net komt – zou in de loop van 2024 in dienst moeten komen als Intercity Brussel, in België ook wel de ‘Benelux’ of de ‘Amsterdammer’ genoemd. De ICNG is met een top van 200 km/u sneller dan de huidige treinen, die 160 km/u halen.

NS nam ook de gelegenheid te baat om een nieuwe design te presenteren voor de grensoverschrijdende ICNG. Deze is net als de nieuwe VIRM 2/3 en de Siemens Vectron locomotieven voorzien van de ‘flow’-kleurstelling en herkenbaar aan een gedeeltelijke blauwe voorkant en een groot wit NS-logo aan de zijkant. Over een Belgische referentie (zoals op de huidige getrokken ‘Benelux’ het logo van de NMBS) rept de NS niet. Oudere ‘Benelux’-treinen hadden een gemengde en smaakvolle kleurstelling in NS-geel en NMBS-bordeauxrood.

Treinstel 3303 is inmiddels voorzien van het nieuwe design. De andere twee stellen 3301 en 3302 hebben nog de oude uitmonstering, en zijn ook geregeld in Nederland en België te zien tijdens testritten. De ICNG voor binnenlands vervoer die naar verwachting – met enige vertraging – in het tweede kwartaal van 2023 in dienst zal worden gesteld, zal naar verwachting tot een revisie nog in de huidige kleurstelling blijven. De nieuwe DD-NG die door CAF gebouwd zal worden zal wel voorzien worden van deze nieuwe kleurstelling, evenals de nieuwe Sprinter waarvoor momenteel een Europese aanbesteding loopt.

• Testritten tussen Amsterdam en Brussel met nieuwe ICNG (in nieuw design); Voorlopig geen schrappen van stations op Belgisch traject.

Dinsdag wordt naar verwachting de zwaarste dag van de driedaagse spoorstaking (29/11 tot en met 01/12) die België deze week treft. Dan rijdt volgens de NMBS een op de vier treinen, terwijl dat er woensdag en donderdag (nog te bevestigen op dinsdag) een op de twee zijn.

Vanaf vanavond om 22.00 uur is er al een beperkt treinaanbod wanneer de staking van het gemeenschappelijk vakbondsfront start. Er is dan een alternatieve treindienst, die inhoudt dat een kwart van de treinen zal rijden. Het gaat dan om twee op de vijf IC-treinen en één op vier L- en S-treinen. Er rijden vrijwel geen P-treinen.

Op basis van het personeel dat aangeeft te zullen werken werkt NMBS voor elke dag een alternatieve treindienst uit. Voor woensdag 30 november houdt deze in dat de helft van de treinen zal rijden. Dat zijn er meer dan morgen, dinsdag 29 november, wanneer een kwart van de treinen zal rijden. Morgen kan meer informatie gegeven worden over de alternatieve treindienst van donderdag 1 december, al ziet het ernaar uit dat ook dan 1 op de 2 treinen zal rijden. Treinreizigers kunnen alle details telkens één dag op voorhand raadplegen via de online reisplanner van NMBS, via de app of website. 

Woensdag en donderdag organiseert een treinbestuurdersvakbond een 48-urenstaking. Op basis van de treinbestuurders die hebben aangegeven te zullen werken, heeft NMBS voor woensdag een alternatieve treindienst uitgewerkt. Woensdag zullen er in het hele land treinen rijden. In totaal gaat het om ongeveer de helft van het normale aantal treinen, waarvan:

• 1 op de 2 IC-treinen, de treinen tussen de grote steden
• 1 op de 2 voorstedelijke S-treinen en L-treinen
• Een zeer beperkt aantal P-treinen. Dat zijn de treinen die alleen rijden tijdens de ochtend- en avondspits.

De NMBS raadt haar reizigers aan hun reis goed voor te bereiden, en dat voor ze naar het station gaan. Dat kan via de reisplanner op de NMBS-website of app, die vanaf dinsdagochtend toont welke treinen er woensdag zullen rijden.

Morgen, dinsdag 29 november, kan NMBS meer informatie geven over de alternatieve treindienst van donderdag 1 december. Het ziet ernaar dat ook dan 1 op de 2 treinen zal rijden. 

In het grootste deel van de provincie Namen en Luxemburg en in een deel van Waals-Brabant, waaronder ook Ottignies, zullen er morgen geen treinen rijden. Dat komt omdat er onvoldoende personeel beschikbaar is in het seinhuis van Infrabel in Namen.

Welke treinen er vanavond na 22 uur en morgen zullen rijden kunnen reizigers nu al nagaan via de online reisplanner van NMBS, via de app of website.

De alternatieve treindiensten worden telkens opgesteld op basis van het betrokken personeel dat aangeeft te zullen werken.

Voor de 24-urenstaking door het gemeenschappelijk vakbondsfront die vanavond van start gaat is dat al het essentiële operationele personeel bij zowel NMBS als Infrabel. Het gaat onder meer om de treinbegeleiders, treinbestuurders en het personeel in de seinhuizen van Infrabel.

• Dinsdag zwaarste dag van driedaagse spoorstaking in België.

De reacties van de leden van de VVMC, de 4200 leden tellende categorale vakbond voor het roostergebonden spoorpersoneel, tijdens de ledenraadplegingen van de afgelopen weken konden niet duidelijker zijn. Ze vinden het eindbod van hun werkgevers in het streekvervoer onacceptabel en zijn bereid tot actie. De bonden gaan de werkgevers een ultimatum stellen.

De bonden zijn de afgelopen weken het land door geweest om het eindbod van de werkgevers aan de leden voor te leggen. In de periode van 1 november t/m 16 november gingen de vakbondsmensen langs op verschillende standplaatsen. De ledenraadpleging is op 22 november afgesloten met een digitale sessie: “We hebben veel medewerkers gesproken en we hebben werkelijk niet één positieve reactie gehad op het eindbod. De werknemers zijn het zat en willen dat de werkgevers hen serieus gaan nemen, want dat blijkt absoluut niet uit hoe het proces tot nu toe verlopen is en wat er nu op tafel ligt vanuit werkgeverskant. Het loonbod is een aanfluiting en aan de werkdruk wordt niets gedaan.”

Dat betekent dat de bonden de volgende stap gaan zetten. VVMC gaf inmiddels haar juristen de opdracht om een brief op te stellen waarin de werkgevers een ultimatum wordt gesteld. “In dat ultimatum zal ondermeer komen te staan dat als werkgevers niet tegemoet komen aan de eisen van de bonden, deze overgaan tot het organiseren van collectieve acties,” aldus de VVMC. “Het is dus geheel aan de werkgevers zelf of er acties komen of niet. De bonden zullen er in ieder geval voor zorgen dat ze er klaar voor zijn!”

• VVMC: ‘Eindbod werkgevers streekvervoer onacceptabel’.