Rail

De ÖBB, de Oostenrijkse spoorwegmaatschappij die de NightJet-nachttreinen naar en van diverse Europese landen exploiteert, denkt – volgens haar website – eind maart weer aan de slag te kunnen met haar nachtnet. De eerste Wenen-Brussel zou op 25 maart moeten vertrekken met een terugreis op 26 maart. De verbinding tussen Wenen en Brussel werd vanwege coronabeperkingen begin november stilgelegd, terwijl de inauguratie van de nachttrein Amsterdam-Wenen op 13 december, niet doorging. De eerste rit voor die verbinding staat, volgens het lange NightNet-overzicht naast diverse verbindingen met Duitsland, Zwitserland en Italië op de ÖBB-website, gepland naar Amsterdam op 24 maart (naar Wenen op 25 maart). Of het allemaal ook inderdaad doorgaat is de vraag, maar tickets kunnen worden geboekt bij ÖBB en NS. ÖBB hanteert een soepele terugbetalings en omboekregeling voor vroegboekers. Hoewel zit- en ligplaatsen in alle drie comfortklassen beschikbaar zijn, promoot de ÖBB met name gebruik van de slaapcoupés als privé- of familiecoupé.  

NS benadrukt bij Treinreiziger.nl dat het niet zeker is of de nachttrein vanaf die datum ook werkelijk gaan rijden. “We hebben in november de lancering van de nachttrein tot nader bericht uitgesteld. Eigenlijk is er niets veranderd” zegt NS-woordvoerder Anita Middelkoop. Dat de ticketverkoop nu toch gestart is, heeft volgens Middelkoop te maken met de systemen van de ÖBB. Die bieden verschillende nachttreinen aan, en aan de nachttrein van en naar Nederland zijn verschillende andere treinen gekoppeld, bijvoorbeeld de trein naar Brussel en Hamburg. In de systemen van de ÖBB is het volgens NS niet mogelijk om de verkoop specifiek van en naar Nederland op te schorten.

• Laat ÖBB op 24 maart de NightJets naar Brussel (én Amsterdam) (weer) rijden? Foto NightJet.   

Nederland heeft grote ambities om de internationale treindiensten verder te verbeteren. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft daarom aangekondigd een marktverkenning te doen naar de mogelijkheden voor open toegang op de internationale lijnen van en naar Nederland. Nationale en internationale vervoerders worden opgeroepen hun interesse om internationaal treinaanbod tot stand te brengen kenbaar te maken, en mee te denken over de kansen en uitdagingen op de internationale lijnen.

De meeste internationale treinen in Nederland rijden onder de concessie van Nederlandse Spoorwegen (NS). Het kabinet heeft aangegeven open te staan voor meer concurrentie op het internationale spoor vanaf 2025. Door te starten met een marktverkenning wordt geïnventariseerd welke vervoerders interesse zouden hebben in toegang tot deze markt, of wat hen juist tegenhoudt.

In opdracht van het ministerie van IenW onderzoekt de combinatie Berenschot, Arcadis en TÜV Rheinland het komend half jaar de kansen en uitdagingen rondom het in concurrentie tot stand komen van internationale treindiensten. Deze drie partijen gaan het gesprek aan met zoveel mogelijk nationale en internationale marktpartijen, Nederlandse en buitenlandse overheden en consumentenorganisaties.

Projectleider Kaj Mook roept geïnteresseerde partijen op om zich actief bij hem te melden: “We zijn op zoek naar vervoerders die interesse hebben om het toekomstige internationale treinaanbod tot stand te brengen. Wij komen graag in contact met partijen die zich hierin herkennen.“

• Ministerie van IenW start marktverkenning voor concurrentie op de internationale spoorverbindingen. Foto NS.

Het is de NMBS menens wanneer ze stelt dat ze voortaan haar treinstellen beter toegankelijk wil maken voor personen met een beperkte mobiliteit, noteert de specialistische Nieuwssite Duurzaam Mobiel. Nadat de NMBS op 18 december bekend maakte dat ze 130 autonoom toegankelijke M7-dubbeldeksrijtuigen heeft besteld, heeft de NMBS nu ook plannen om haar 305 Desiro-stellen beter toegankelijk te maken voor personen met een beperkte mobiliteit. Dat mag alvast blijken uit het onderwerp van de 10e editie van de BERT-wedstrijd, een wedstrijd die de NMBS jaarlijks uitschrijft voor studenten van de laatste graad van het technisch onderwijs.

Reeds 10 jaar daagt de NMBS met haar BERT-wedstrijd (BERT: “BElgian Railways competition for Technicians”) de leerlingen van de laatste graad van het technisch onderwijs uit de om een technische oplossing uit te werken voor een concreet probleem. Dit jaar dus het zoeken naar een oplossing om de toegankelijkheid van haar 305 Siemens Desiro-motorstellen te verbeteren. Deze motorstellen kwamen in dienst tussen 2011 en 2015 en worden hoofdzakelijk ingezet op de verschillende voorstedelijke S-netten. 

Concreet zoekt de NMBS een automatisch toegankelijkheids-systeem voor mensen met beperkte mobiliteit, kinderwagens en/of zware koffers. Twee concrete uitdagingen liggen op de plank: de vervanging van de momenteel nog aanwezige inklapbare voettreden door uitschuifbare treden met twee standen: een basisstand waarbij bij elke halte de trede 20 cm wordt uitgeschoven en een door de treinbegeleider te activeren stand waarbij de trede 40 cm wordt uitgeschoven. Deze uitschuifbare tredes moeten optimaal tot hun recht komen bij de perrons met een hoogte van 76 cm. Op termijn moeten alle lagere perrons (28 cm en 53 cm hoog) vervangen worden door perrons met deze nieuwe hoogte.

De tweede uitdaging is: een automatisch opklapbaar en in het treinstel geïntegreerd platform dat tot 300 kg kan dragen en dat ongeveer 850 mm breed is en kan worden ingezet bij perronhoogtes van 760 mm tot 550 mm. Zo’n platform is reeds in deze treinstellen aanwezig maar moet nog met de hand in zijn juiste stand worden geplaatst door het stations-personeel.

Nu moeten personen met een beperkte mobiliteit nog beroep doen op stationspersoneel, dat soms al eens vanuit een ander station moet overkomen. Bij het nieuwe systeem moet de tussenkomst van de treinbegeleider volstaan wat voor de NMBS een personeelsbesparing inhoud terwijl tegelijkertijd de service aan de klant verbetert. Bij de huidige procedure moet er 24 uren vooraf worden gereserveerd en kan er weinig flexibiliteit aan de dag worden gelegd.

Op dit moment kan de NMBS nog niet garanderen dat deze aanpassingen ook effectief zullen worden uitgevoerd. Alles hangt af van de projecten die door de jongeren worden voorgesteld en van hoe de ingezonden projecten zulllen worden geëvalueerd.

Maar de NMBS benadrukt dat een autonome toegankelijkheid, waarbij alle reizigers volledig zelfstandig de trein kunnen nemen, de prioriteit van haar nieuwe toegankelijkheidsbeleid is. Ook de 130 in december van vorig jaar bestelde autonoom toegankelijke M7-dubbeldeksrijtuigen moeten in dat kader worden gezien.

De inschrijvingen voor de 10^e editie van deze BERT-wedstrijd werden afgesloten op 22 januari jl. Elf scholen hebben zich ingeschreven. Deze week stellen de verschillende scholen hun concept aan de NMBS voor. Door de coronamaatregelen gebeurt dit online. De deelnemers krijgen ook een virtuele rondleiding in één van onze werkplaatsen. De komende maanden kunnen ze verder werken aan hun project. Daarbij worden ze door de NMBS ook begeleid en gecoacht. De finale vindt plaats op woensdag 26 mei (2021) en op die datum word ook de winnaar bekend gemaakt.

Met de wedstrijd wil de NMBS niet alleen haar dienstverlening en imago verbeteren, ook wil ze de jongeren warm maken voor een job bij de spoorwegen. In 2021 gaat de NMBS op zoek naar bijna 1.300 nieuwe mensen.

• Worden de 305 Desiro’s van de NMBS beter toegankelijk voor mensen met een beperkte mobiliteit? Wellicht levert de BERT-wedstrijd een bruikbare oplossing. Foto NMBS. 

Amsterdam Centraal gaat de komende tien jaar grondig op de schop: niet alleen het station zelf wordt aangepakt, maar ook aan het spoor wordt gewerkt. Het doel is dat vanaf 2030 vanuit alle windrichtingen minimaal elke tien minuten een trein van en naar de hoofdstad gaat. Daartoe is vandaag het Tracébesluit voor Amsterdam Centraal gepubliceerd in de Staatcourant. In het Tracébesluit staan de contouren voor de spoorinfrastructuur rond het station van de hoofdstad. Dankzij de verbouwing van het station en de werkzaamheden aan het spoor is er straks meer ruimte voor treinen en passagiers.

“Het is belangrijk dat we Amsterdam Centraal klaar maken voor de toekomst, zowel het spoor als het station,” zegt staatssecretaris Van Veldhoven (I&W). “Nu is het misschien rustig op Amsterdam CS, maar de reizigers zullen terugkomen na de pandemie. De verwachting is zelfs dat er meer mensen gebruik willen maken van het station dan voor de crisis. Dankzij deze aanpassingen gaat de reiziger er echt op vooruit en staat de trein elke tien minuten klaar.”

Door de verbouwing en renovatie kunnen omstreeks 2030 meer reizigers het station gebruiken. Onder andere op verbindingen tussen Amsterdam en Noord-Holland, Flevoland en Brabant zullen elke tien minuten treinen rijden. Ook zijn de werkzaamheden noodzakelijk om andere ambities uit Toekomstbeeld OV 2040 te verwezenlijken, zoals het sneller kunnen reizen tussen de Randstad en het Noorden en Zuiden van het land en het aantrekkelijker maken van internationale treinreizen. Voor de pandemie was Amsterdam Centraal één van de drukstbezochte stations in Nederland met dagelijks 200.000 reizigers. De verwachting is dat na de coronacrisis dit aantal zal terugkeren en zelfs zal groeien.

Na zes jaar plannen maken kan eind 2021 met de werkzaamheden worden gestart. Als eerste zullen er vooral voorbereidende werkzaamheden plaatsvinden. Vanaf 2024 gaan het station en het spoor echt op de schop. John Voppen, CEO van ProRail: “Amsterdam groeit, net als de steden in de regio. Daarom willen we dat er over tien jaar elke dag 275.000 reizigers de trein kunnen pakken op Amsterdam CS. Door wissels weg te halen, en het spoor te upgraden met de beste seinen, zorgen we dat hier de komende jaren veel meer en veel vaker treinen kunnen gaan rijden.”

Aanpassingen die worden gedaan aan het spoor zijn onder andere het vervangen van vijf bruggen bij de Oostertoegang en het aanleggen van een nieuwe kruising bij de Dijksgracht, waardoor treinen zonder te wachten elkaar kunnen kruisen. Het aantal doorgaande sporen gaat terug van tien naar negen, er komen minder wissels, en een gedeelte van het spoor wordt vernieuwd. Treinen kunnen hierdoor korter achter elkaar het station binnenrijden.

Dankzij de aanpassingen aan de sporen in het station kunnen de perrons en trappen worden verbreed. De bestaande reizigerstunnel onder het spoor wordt vernieuwd en de Oosttunnel flink aangepakt. In deze tunnel komt ruimte voor winkeltjes en bevinden zich straks extra opgangen naar de perrons.

De plannen zijn tot stand gekomen in goede samenwerking met de gemeente Amsterdam. Gezamenlijk is ingezet op behoud van het monumentale karakter van het station en de verbinding van het spoor met de stad.

• Meer ruimte voor extra treinen en reizigers op Amsterdam Centraal. Foto Arcadis.

Bombardier Transportation kondigde vandaag de lancering aan van een belangrijk investerings- en aanwervingsplan om de productiecapaciteit van de fabriek in Brugge te verhogen. De modernisering van de fabriek van Bombardier in Brugge en de verhoging van de productiecapaciteit zullen worden gefinancierd door een investering van meer dan zes miljoen euro. Als gevolg hiervan zal het bedrijf ten minste 180 extra werknemers aannemen om de productietoename van de fabriek te ondersteunen.

“Dit plan is voor ons zowel een industriële noodzaak als een geloof in de toekomst,” verklaarde Laurent Bouyer, President van Bombardier Transportation, Frankrijk en Benelux. Hij vervolgde: “Ondanks de context van de coronaviruscrisis, is Bombardier vastbesloten om verder te gaan met een ambitieus plan voor de transformatie en duurzaamheid van de fabriek in Brugge. Dit bewijst de vitaliteit van onze vestiging en het is een ongekende kans om onze productiefaciliteiten te moderniseren, dankzij digitale processen, cybertools en milieuvriendelijke oplossingen.”

“Ons orderboek is vol”, zegt Michel Huyghe, die op 1 januari 2021 werd aangesteld als Site Director en Head of Operations voor de vestiging in Brugge. “Eind december ontvingen we een nieuwe bestelling voor 204 M7-rijtuigen voor NMBS, wat neerkomt op ongeveer 18 maanden werk voor onze fabriek in Brugge. Daarom is het belangrijk voor ons om massaal te investeren in onze productiecapaciteit en om onze activiteiten te ontplooien, ten voordele van de hele spoorwegindustrie en de regio,” besluit Huyghe.

Wat betekent dit in de praktijk? Het investeringsplan stelt Bombardier in staat om zijn productiecapaciteit tegen de zomer van 2021 te verhogen:

– Door een nieuwe productielijn te creëren voor rijtuigen met één niveau en voor NMBS M7-rijtuigen;

– Door nieuwe, modernere en efficiëntere productiefaciliteiten aan te schaffen;

– Door nieuwe werkplekken te creëren zoals een keuringsstation voor de schilderafdeling en een specifieke werkplek voor de eindkeuring door de klant.

Het plan moderniseert ook de onderhoudswerkplaatsen, vooral die voor TRAXX-locomotieven, waarvoor de vestiging in Brugge een European Centre of Excellence is binnen Bombardier.

Wat betreft vaardigheden en kennis omvat het plan de werving van minstens 180 extra werknemers om te voldoen aan de toegenomen productiebehoeften in termen van volume en vaardigheden. Tot op heden is aan 100 medewerkers een vast contract aangeboden, terwijl 80 anderen worden aangeworven met een contract voor twee jaar, met de mogelijkheid dit om te zetten in een vast contract. Met zijn zeer gespecialiseerde personeelsbestand is de vestiging van Bombardier Brugge goed gepositioneerd met de nodige knowhow en expertise om de toenemende vraag van de klanten het hoofd te bieden.

De vestiging van Bombardier in Brugge is de enige productiefaciliteit in België die nog de capaciteit en ervaring heeft om treinen van A tot Z te bouwen en te testen. De Brugse vestiging beslaat 173.000 m² en biedt mogelijkheden voor verdere uitbreiding en ontwikkeling. Bombardier is een van de belangrijkste werkgevers in de stad Brugge en er worden naar schatting 1.000 indirecte jobs gegenereerd door de industriële activiteiten van Bombardier in België.

• Bombardier moderniseert de fabriek in Brugge dankzij de NMBS-order voor M7-rijtuigen en breidt de productiecapaciteit uit; 180 extra werknemers. Foto Bombardier.

Alstom’s innovatieve waterstoftreinproject Coradia iLint in opdracht van Landesnahverkehrsgesellschaft Niedersachsen (LNVG), heeft de European Railway Award van dit jaar ontvangen. Carmen Schwabl, Managing Director bij LNVG, nam de award in ontvangst bij een online ceremonie. Samen met zijn projectpartners is LNVG begonnen aan een initiatief om waterstof als brandstof te testen in het reguliere reizigersvervoer per spoor.

De Coradia iLint van Alstom was voor de award genomineerd door een jury bestaande uit CEO’s uit de spoorwegindustrie, EU-beleidsmakers, eerdere winnaars en geselecteerde journalisten. In zijn toelichting prees de jury de uitstekende samenwerking tussen de projectpartners LNVG, Alstom, de deelstaat Nedersaksen, vervoersmaatschappij Eisenbahnen und Verkehrsbetriebe Elbe-Weser GmbH (evb) en het gas- en engineeringbedrijf Linde. Samen met zijn partners heeft Alstom met dit project bewezen dat waterstof een betrouwbaar en emissievrij alternatief is voor de met diesel aangedreven regionale treinen op niet-geëlektrificeerde trajecten.

“Het is niet vanzelfsprekend dat een overheidsinstantie een technologische ontwikkeling van deze omvang stimuleert en begeleidt,” zei Carmen Schwabl, Managing Director van LNVG. “Met onze partners in de testfase hebben we een wereldwijde primeur op het gebied van reizigersvervoer gerealiseerd in Nedersaksen. Het was ons doel een reëel alternatief te bieden voor diesel, dit klaar te maken voor de markt en het in een eerste netwerk te gebruiken in het dagelijkse reizigersvervoer.”

Van september 2018 tot eind februari 2020 hebben twee Coradia iLint-treinen van Alstom met succes meer dan 180.000 kilometer afgelegd in het reguliere reizigersvervoer. De serieproductie van deze baanbrekende innovatie voor spoorvervoer wordt momenteel gestart. De eerste met waterstof aangedreven in serie geproduceerde trein zal vanaf 2022 in Duitsland worden ingezet in het reguliere reizigersvervoer.

“We zijn zeer verheugd over het feit dat onze klant LNVG een award heeft gekregen voor ons innovatieve waterstoftreinproject,” aldus Gian Luca Erbacci, Senior Vice President Europe bij Alstom. “Ons gezamenlijke project Coradia iLint toont onze niet-aflatende inzet voor groene mobiliteit in combinatie met de nieuwste technologie aan. We kunnen erg trots zijn op onze innovatieve Coradia iLint, ‘s werelds eerste en enige waterstoftrein in de normale dienstregeling.”

Coradia iLint is de eerste passagierstrein ter wereld die wordt aangedreven door een brandstofcel, die elektrische energie genereert voor de aandrijving. De volledig emissievrije trein is stil en stoot alleen waterdamp en condenswater uit. De trein heeft diverse innovaties: schone energieomzetting, flexibele energieopslag in accu’s en intelligent beheer van aandrijfkracht en beschikbare energie. Het specifieke ontwerp voor gebruik op niet-geëlektrificeerde trajecten maakt schoon en duurzaam treinverkeer mogelijk.

De European Railway Award wordt georganiseerd door UNIFE, de European Association of Railway Suppliers en CER, de Community of European Railway and Infrastructure Companies. Deze award wordt sinds 2007 ieder jaar uitgereikt voor uitstekende prestaties in de ontwikkeling van economisch en ecologisch duurzaam spoorvervoer.

• Alstom’s waterstoftrein Coradia iLint ontving de European Railway Award 2021. Foto Alstom/R.Frampe.