Extra

De Lijn verlaagt de frequentie van verschillende Antwerpse tramlijnen door een gebrek aan chauffeurs. De aanpassing is tijdelijk, tot het begin van de kerstvakantie en betreft tramlijnen 1, 4, 6, 7, 8 en 24. “Zo kan de betrouwbaarheid van de dienstverlening voor de reiziger opnieuw worden gegarandeerd”, klinkt het bij De Lijn aldus de Gazet van Antwerpen.

Door de krapte op de arbeidsmarkt heeft De Lijn in Antwerpen al een tijdje een tekort aan bus- en tramchauffeurs. Voor de zomer startte een brede rekruteringscampagne in Antwerpen om extra chauffeurs te kunnen aanwerven en te kunnen klaarstomen om als chauffeur aan de slag te gaan. Deze rekruteringsinspanningen leverden resultaten op. Alleen vergt het aanwerven en daarna opleiden van nieuwe chauffeurs een zekere doorlooptijd. Het tekort aan chauffeurs is momenteel dus nog niet volledig aangevuld.

Door het bestuurderstekort moesten de voorbije tijd diverse ritten geschrapt worden, met een grote impact op de betrouwbaarheid van de dienstverlening tot gevolg. Daarom heeft De Lijn nu beslist om tijdelijk de frequentie van een aantal Antwerpse tramlijnen licht te verlagen. Deze aanpassing is tijdelijk. Tijdens de kerstvakantie wordt de normale vakantiedienstregeling opnieuw gevolgd. Vanaf maandag 9 januari 2023 wordt de normale schooldienstregeling opnieuw gereden.

“We beseffen dat dit voor de reiziger ongemakken met zich mee kan brengen”, stelt De Lijn in een mededeling. “Deze maatregelen laten ons wel toe om met het beschikbare personeel de geplande dienstregeling uit te voeren. De wachtende reiziger krijgt zo veel meer zekerheid dat zijn of haar tram zal rijden.”

• Gebrek aan bestuurders: De Lijn verlaagt frequentie Antwerpse trams. Redactiefoto.

Het loonbod dat de werkgevers Arriva en Keolis vandaag deden aan FNV Vervoer, CNV Vakmensen en VVMC kwam niet in de buurt van wat de bonden eisen. De bonden hebben vorige week duidelijk aangegeven wat de looneisen zijn. En als Arriva, Qbuzz en Keolis de huidige werknemers recht willen doen en aantrekkelijk willen zijn voor nieuwe werknemers dan zullen ze een veel beter loonbod moeten neerleggen. Vandaag was dat zeker niet het geval en kunnen bonden het niet anders zien dan een klap in het gezicht van de werknemers.

Vandaag ontvingen bonden dan eindelijk ook de voorstellenbrief van de werkgevers. Daar waar bonden vorige week bij de start van het onderhandelingsproces keurig hun voorstellenbrieven presenteerden kwamen de werkgevers niet met inhoudelijke voorstellen. Verder werd een werkgroep voorgesteld inzake rust in de roosters. Bonden hebben hierop aangegeven dat zij niet zitten te wachten op werkgroepen. Ervaring leert dat het lang duurt en er geen concrete oplossingen uitkomen. De volgende onderhandelingsdag stond gepland op 24 oktober a.s. maar dat vinden de bonden te lang duren. Na het belachelijke loonbod van vandaag willen wij veel sneller een nieuw verbeterd loonbod. Onze achterbannen willen weten waar ze aan toe zijn en dat is terecht. Snel duidelijkheid over koopkrachtbehoud is in deze tijd belangrijk.

Inmiddels zijn de CNV-leden akkoord gegaan met het cao-resultaat bij NS. ”Daarmee is de nieuwe cao wat ons betreft een feit en zetten we definitief een streep achter de acties”, zegt onderhandelaar Ike Wiersinga van CNV Vakmensen.

Volgens Wiersinga is het nu zaak om – samen met NS – te werken aan verbeteringen. “NS staat voor grote uitdagingen, door de personeelstekorten, de werkdruk en daarmee samenhangend een hoog ziekteverzuim. Ook de opstelling van de politiek, die harde randvoorwaarden en tegelijkertijd hoge eisen stelt, helpt niet mee. NS heeft de vakbonden gevraagd om mee te denken over oplossingen. En daar zijn we graag toe bereid.”

Ook de FNV-leden die bij NS werken hebben in grote meerderheid voor de nieuwe NS-cao gestemd waar de bonden en het spoorbedrijf vorige maand een onderhandelingsresultaat over bereikten. Daarmee is de nieuwe cao, die loopt van 1 juli 2022 tot 1 januari 2024, definitief en zijn verder acties van de baan. Henri Janssen, bestuurder FNV Spoor: “Wij zijn ontzettend trots. Niet alleen op het resultaat, maar vooral op onze actieleiders en alle stakende leden. Zonder hen was deze cao nooit tot stand gekomen.”

• Vakbonden vinden loonbod Arriva, Qbuzz en Keolis ‘belachelijk laag’; leden FNV Spoor en CNV Vakmensen accepteren cao-resultaat NS.

NS erkent in een reactie aan BNR dat de treinen “soms korter zijn” dan de vervoerder “zou wensen”. Een woordvoerder benadrukt dat NS simpelweg niet alle treinen kan laten rijden door het tekort aan personeel. Om de werkdruk te verlagen en de veiligheid te vergroten is met het personeel afgesproken minstens twee conducteurs op een lange trein te plaatsen.

Daarnaast stelt NS door het tekort aan onderhoudsmedewerkers en schoonmakers de logistieke puzzel met alle duizenden treinen per dag niet altijd te kunnen leggen: “Door het personeelstekort moet de dienstregeling continu aangepast worden. We zijn dus de hele tijd bezig met het aanpassen van bestaande plannen. Dat gaat een paar weken of soms zelfs een dag of dagen van tevoren. Dan is het zogenoemde materieelplan niet meer te wijzigen. Natuurlijk zou je een incidentele trein hier en daar best kunnen verlengen, maar de werkdruk bij onze planners is door al die aanpassingen al zo hoog, dat dit niet lukt. Zomaar ter plekke bedenken dat een trein langer moet worden gaat niet.”

Donderdag bleek dat topman Bert Groenewegen van NS vreest dat zijn bedrijf de dienstregeling nog verder moet afschalen als er niet op tijd extra personeel gevonden wordt. Tegen personeel verklaarde Groenewegen dat de komende weken ‘cruciaal’ worden om in ieder geval het huidige spoorboekje in tact te houden. Staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur) eiste daarop dat NS “zo snel mogelijk” zijn zaken op orde krijgt, maar erkende dat de personeelsproblemen “niet van vandaag op morgen” zijn opgelost.

NS zegt in december gebruik te maken van een mogelijkheid om structurele aanpassingen te doen aan de dienstregeling: “Dan kunnen de lengtes van de treinen beter aansluiten op het verwacht aantal reizigers. De dienstregeling wordt meer voorspelbaar en betrouwbaar, zoals we het graag willen. Voor reizigers en onze collega’s.”

• NS: “Treinen soms korter dan we zouden wensen.” Redactiefoto.

Het uitvallen van treinen, de (te) korte treinen en te volle treinen van NS waarin reizigers vaak moeten staan, zijn onacceptabel volgens partijen in de Tweede Kamer. Dit zeiden de politieke partijen afgelopen week in een reactie op de uitgedunde dienstregeling van de NS en nieuwe plannen voor een verdere uitdunning van de dienstregeling in december. “De NS laat treinreizigers nu te vaak in de kou staan,” was de algemene teneur.

Vorig jaar viel gemiddeld tussen de 2 à 3 procent van de treinen uit. In de afgelopen twee maanden ging het respectievelijk om 11 en 8 procent. Door gebrek aan personeel heeft de NS onlangs uit voorzorg treinen uit de dienstregeling gehaald. Dat moest ervoor zorgen dat minder treinen plotseling uitvallen en reizigers beter zouden weten waar ze aan toe zijn. Maar juist de laatste tijd vallen er wel erg vaak treinen uit. Reizigers zijn niet te spreken over de uitgedunde dienstverlening van NS. Het geklaag op social media en via reizigersorganisaties als Rover is niet van de lucht. Rover trok daarom deze week aan de bel. Zij zeggen dat de dienstverlening ernstig in gevaar komt en dat reizigers het slachtoffer zullen zijn als NS in december de dienstregeling nog eens met 10 procent uitdunt. De reizigersorganisaties en de politieke partijen willen dat de NS opnieuw aan de slag gaat met de nieuwe dienstregeling. Ook voor de Kamer is de maat inmiddels vol.

• “Zo kan het niet langer”: de Tweede Kamer wil actie van NS vanwege de aanhoudende problemen op het spoor. Redactiefoto.

Arriva geeft de volgende reactie op de bevindingen van de machinisten: “Essentieel voor Arriva is dat al onze collega’s met een goed gevoel hun werk doen. Als dit, om wat voor reden dan ook, niet zo is dan gaan we daarmee aan de slag”, zegt het bedrijf.

Milfred Hart, regiodirecteur Arriva Noord: “We weten dat het op dit moment niet loopt zoals we graag willen. Momenteel vragen wij qua flexibiliteit meer van ons personeel dan normaal gesproken het geval is. Wij zijn erg dankbaar voor ieders inzet en het overnemen van elkaars diensten.”

“Er is bij Arriva in Groningen geen sprake van een structureel tekort aan personeel”, laat Arriva verder weten. “Wel hebben we te maken met een hoger ziekteverzuim. We hebben ook nog steeds minder reizigers dan voor corona, waardoor er minder treinen rijden in de dienstregeling. Veiligheid staat voorop bij Arriva, daar worden geen concessies in gedaan. Ook niet als het gaat om wettelijke arbeidstijden.”

Hart: “We staan als Arriva altijd achter onze mensen. De signalen die worden afgegeven door de collega’s in Groningen zijn niet nieuw. We zijn hierover al langere tijd met elkaar in gesprek, en er worden ook concrete acties ingezet. Maar sommige zaken hebben tijd nodig.” 

In de lopende cao-onderhandelingen voor het personeel van Arriva wil de machinistenvakbond VVMC onder andere een automatische inflatiecorrectie en een ‘forse loonvraag’ afdwingen. Ook moet er wat de bond betreft iets veranderen aan de werkdruk en de roosters van het Arriva-personeel.

• Arriva reageert: “Geen sprake van structureel tekort aan personeel, wel hoger ziekteverzuim.” Redactiefoto.

Het nieuwe Antwerpse tramplan – dat voor heel wat kritiek zorgde – verdwijnt voor een tijd in de koelkast, aldus de Gazet van Antwerpen. De Antwerpse trams blijven hun oude routes rijden. Het nieuwe tramplan voor Antwerpen komt er voorlopig niet. De Vervoersregioraad Antwerpen (VVR), waarin onder meer 32 gemeenten vertegenwoordigd zijn, heeft dat woensdag beslist. Dat betekent dat er geen tramlijnen worden aangepast of trajecten worden ingekort.

Er loopt al langer een fikse discussie over de hervorming van het Antwerpse tramnetwerk. Een eerste versie van het ‘tramplan’ kreeg vorig jaar al heel wat tegenwind, onder andere vanuit Mortsel. Daar zou tramlijn 7 verdwijnen. Mede daarom werd het plan aangepast. Maar ook de nieuwe versie werd op forse kritiek onthaald bij een aantal gemeenten en reizigersorganisaties.

De VVR besloot in februari van dit jaar om ook deze aangepaste versie niet goed te keuren. Wel werd beslist dat ov-bedrijf De Lijn samen met onder meer reizigersorganisatie TreinTramBus het plan opnieuw zou bekijken. Maar ook dat zorgde niet voor een doorbraak. De VVR besloot woensdag om voorlopig geen nieuw tramplan op tafel te leggen. Dat betekent voor de reizigers dat er niets verandert aan het Antwerpse tramnet. Voorgestelde inkortingen van tramlijnen en het veranderen van een aantal trajecten zullen niet worden uitgevoerd. Ook van nieuwe tramlijnen is er op de korte termijn geen sprake. De beslissing van de VVR heeft geen gevolgen voor het afwerken van de premetro onder bijvoorbeeld de Kerkstraat en het openen van nieuwe premetrostations zoals onder meer op de Turnhoutsebaan in Borgerhout.

Reizigersorganisatie TreinTramBus (TTB), die vertegenwoordigd was op de VVR, vindt het een verstandige beslissing om het tramplan voor onbepaalde tijd uit te stellen. “De Vervoersregio besliste twee jaar geleden al om een nieuwe regeling rond de trams pas in te voeren als er een reeks randvoorwaarden zijn vervuld. Het gaat dan over goed uitgebouwde haltes waar mensen kunnen overstappen, voldoende trams en personeel, en correcte en betrouwbare reizigersinformatie”, zegt Dirk Wiesé van TTB.

Deze noodzakelijke voorwaarden voor een breed gedragen tramplan zijn momenteel immers nog niet vervuld. “Bovendien heeft het geen zin om nu snel een nieuwe dienstregeling in te voeren. In 2026 worden normaal alle premetrokokers en -haltes in gebruik genomen. Dat zal effect hebben op het tramnet. Het is beter om te wachten en dan een nieuw tramplan op poten te zetten.”

• Antwerpse trams blijven voorlopig hun normale routes rijden; nieuwe tramplan in de koelkast. Foto De Lijn.