In België speelt dezelfde problematiek op het gebied van agressie in het openbaar vervoer als in Nederland. De Lijn, NMBS, MIVB en de TEC lanceren daarom vandaag een nieuwe campagne om agressie tegen het personeel van het openbaar vervoer een halt toe te roepen. In 2023 telden de vier ov-bedrijven 5.598 meldingen van fysieke en verbale agressie tegenover hun medewerkers. Dat is een gemiddelde van meer dan 15 gevallen per dag. Deze onthutsende cijfers tonen dat het fenomeen helaas zeer actueel is. Een onaanvaardbare situatie, en daarom lanceren de vier operatoren, NMBS, DE Lijn, TEC en MIVB de nieuwe gezamenlijke campagne. Samen roepen ze daarin op tot meer respect ten opzichte van hun medewerkers. 

Sophie Dutordoir (CEO NMBS), Brieuc de Meeûs (CEO MIVB), Ann Schoubs (CEO De Lijn), Jean-Michel Soors (CEO de TEC): ”Elke dag opnieuw staan onze medewerkers in het kader van de opdracht van openbare dienst ten dienste van de reizigers. En ze doen dat niet altijd in eenvoudige omstandigheden. Hun werk verdient respect. De agressies waarmee zij echter worden geconfronteerd zijn totaal onaanvaardbaar en veroordelen we met klem. De veiligheid van onze medewerkers is, samen met die van onze reizigers, onze absolute prioriteit. Zelf nemen we al heel wat maatregelen, maar een dergelijk maatschappelijk probleem kunnen we onmogelijk alleen oplossen. Aan de politiediensten vragen we om zichtbaar aanwezig te zijn in en rond de omgeving van het openbaar vervoer, ter ondersteuning van onze eigen veiligheidsdiensten. En bij justitie dringen we er opnieuw op aan om elke vorm van geweldpleging vlug en streng te bestraffen. Alleen zo kunnen we dit stoppen.” 

In de nieuwe campagne staan twaalf medewerkers van NMBS, MIVB, De Lijn en de TEC centraal. Ze vervoeren de reizigers, informeren hen en waken over hun veiligheid. Maar behalve hun professionele functie, toont de campagne ook wie ze daarnaast zijn. Want buiten hun job zijn deze medewerkers een ouder, grootouder, broer of zus, iemands beste vriend of vriendin, zwemleraar of voetbaltrainer. En het respect dat ze daarvoor krijgen, verdienen ze ook wanneer ze hun job uitoefenen. 

De medewerkers in de campagne kregen zelf te maken met verbale of fysieke agressie. Hun getuigenissen maken de trieste realiteit van de cijfers tastbaar. 

Gaëlle, trambestuurster bij MIVB: “Het was helemaal in het begin van mijn carrière. Mijn tram stond vast. Nadat de tram enkele minuten stilgestaan had, laaiden de gemoederen hoog op. Eerst ging het om één reiziger, daarna ontstond er een groepseffect. Ik kreeg ongepaste en seksistische opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd en een reiziger probeerde de deur naar mijn stuurpost open te forceren. Uiteindelijk besloot ik om in allerijl de deuren te openen om de reizigers te laten uitstappen. De reizigers die zich tegen mij hadden gekeerd, stonden mij op te wachten aan de volgende halte. Ze begonnen stenen tegen mijn voorruit te gooien. Ik kwam in tranen aan bij de eindhalte. Zoiets is nooit aangenaam om mee te maken. Na verloop van tijd leer je om je fysiek en psychologisch te beschermen, maar de steun van collega’s en ondersteunende diensten is essentieel.”   

Het aantal agressiegevallen is van een onaanvaardbaar hoog niveau. In 2023 waren er maar liefst 5 598 meldingen, voor de vier operatoren samen, ofwel gemiddeld 15 per dag. Het gaat om een stijging van zo’n 1,5% in vergelijking met 2022, wat qua aantal agressies al een triest recordjaar was. 

Bij zowat een kwart van de agressies komt fysiek geweld kijken. In alle andere gevallen gaat het om beledigingen of bedreigingen. Maar om welke agressie het ook gaat, de slachtoffers komen er nooit ongeschonden uit. Het laat in ieder geval een sterke indruk na op de medewerkers. In 2023 waren 892 medewerkers afwezig als gevolg van een agressie, goed voor 27.926 dagen arbeidsongeschiktheid. 

De nieuwe campagne is in de eerste plaats een oproep tot respect. Voor de medewerkers, maar ook voor eenvoudige basisregels die reizen met het openbaar vervoer voor iedereen aangenamer maken. Discussies daarover met reizigers die deze regels niet respecteren, liggen dikwijls aan de basis van de agressies. 

• De ov-bedrijven in België roepen in een nieuwe gemeenschappelijke campagne op tot respect; Medewerkers ov in 2023 5.598 keer slachtoffer van agressie. Foto De Lijn.