Uit geheime Uber-bestanden, die net door de BBC en door de Britse krant The Guardian zijn bekendgemaakt, blijkt dat Uber uitgebreide hulp kreeg van leiders als Emmanuel Macron en ex-EU-commissaris Neelie Kroes, die in het geheim lobbyde voor het bedrijf. Duizenden gelekte bestanden onthullen hoe Uber toppolitici het hof maakte en hoe ver het ging om gerechtigheid te vermijden. De Uber-bestanden zijn een schat aan meer dan 124.000 bestanden, waaronder 83.000 e-mails en 1.000 andere bestanden met gesprekken, van 2013 tot 2017.

De bestanden laten, aldus de BBC en The Guardian, ook zien hoe de voormalige Uber-baas persoonlijk opdracht gaf tot het gebruik van een ‘kill-switch’ om te voorkomen dat wanneer de politie binnen zou vallen, ze toegang kon krijgen tot de computers. In een commentaar zegt Uber nu dat zijn “gedrag in het verleden niet in overeenstemming was met de huidige waarden” en dat het vandaag een “ander bedrijf” is.

De gegevens werden gelekt naar The Guardian en gedeeld met het International Consortium of Investigative Journalists en een aantal media-organisaties, waaronder BBC Panorama. Ze onthullen voor het eerst hoe een lobby- en public relations-inspanning van $ 90 miljoen per jaar vriendelijke politici rekruteerde om te helpen bij Uber’s campagne om de Europese taxisector te ontwrichten.

Terwijl Franse taxichauffeurs soms gewelddadige protesten op straat organiseerden tegen Uber, tutoyeerde Macron – nu president – de controversiële baas van Uber, Travis Kalanick, en vertelde hem dat hij de wetten zou hervormen in het voordeel van zijn bedrijf. De meedogenloze bedrijfsmethoden van Uber waren algemeen bekend, maar voor het eerst geven de bestanden een uniek inzicht in de ongelooflijke inspanningen die het heeft geleverd om zijn doelen te bereiken.

Ze laten bijvoorbeeld zien hoe ex-EU-commissaris voor Digitaal Neelie Kroes, een van de topambtenaren van Brussel, in gesprek was om zich bij Uber aan te sluiten al voordat haar ambtstermijn afliep – en vervolgens in het geheim lobbyde voor het bedrijf, in een mogelijke schending van de ethische regels van de EU. Destijds was Uber niet alleen een van ’s werelds snelstgroeiende bedrijven – het was ook een van de meest controversiële bedrijven, dat werd achtervolgd door rechtszaken, beschuldigingen van seksuele intimidatie en schandalen over datalekken.

Maar uiteindelijk hadden de aandeelhouders er genoeg van en werd Travis Kalanick in 2017 gedwongen eruit te stappen.

Uber zegt dat zijn vervanger, Dara Khosrowshahi, “de taak had om elk aspect van de manier waarop Uber opereert te transformeren” en “de rigoureuze controles en naleving heeft geïnstalleerd die nodig zijn om als een beursgenoteerd bedrijf te opereren”.

Parijs was het toneel van de eerste Europese lancering van Uber en die stuitte op hevig verzet van de taxisector, met als hoogtepunt gewelddadige protesten op straat. In augustus 2014 was een ambitieuze voormalige bankier, Emmanuel Macron, net benoemd tot minister van economie. Hij zag Uber als een bron van groei en had dringend nieuwe banen nodig, en wilde graag helpen.

In oktober hield hij een ontmoeting met Kalanick en andere leidinggevenden en lobbyisten, wat het begin markeerde van een lange – maar weinig gepubliceerde – periode als voorvechter van de belangen van het controversiële bedrijf binnen de regering.

Uber-lobbyist Mark MacGann beschreef de bijeenkomst als “spectaculair. Zoals ik nog nooit heb gezien”, blijkt uit de bestanden. “We zullen binnenkort dansen,” voegde hij eraan toe.

“Emmanuel” en “Travis” noemden elkaar al snel bij de voornaam en ontmoetten elkaar minstens vier keer, blijkt uit de dossiers – in Parijs en op de World Economic Forum-conferentie in Davos, Zwitserland. Alleen de Davos-bijeenkomst is eerder gemeld.

Op een gegeven moment schreef Uber Macron dat het “extreem dankbaar” was. “De openheid en het welkom dat we ontvangen is ongebruikelijk in de betrekkingen tussen de overheid en het bedrijfsleven.”

Vooral Franse taxichauffeurs waren woedend over de lancering van UberPop in 2014, een dienst waarmee chauffeurs zonder vergunning ritten konden aanbieden tegen veel lagere prijzen.

Rechtbanken en het Franse parlement verboden het, maar Uber hield de dienst draaiende terwijl het de wet aanvocht. Macron dacht dat er geen toekomst was voor UberPop, maar hij stemde ermee in om met het bedrijf samen te werken om de Franse wetten voor zijn andere diensten te herschrijven. “Uber zal een schets geven voor een regelgevend kader voor het delen van ritten. We zullen onze respectieve teams verbinden om te gaan werken aan een haalbaar voorstel dat het formele kader in Frankrijk zou kunnen worden”, luidt een e-mail van Travis Kalanick aan Macron.

Op 25 juni 2015 werden de protesten gewelddadig en een week later sms’te Macron Kalanick met een schijnbaar hulpaanbod.

“[Ik] zal volgende week iedereen bijeenbrengen om de hervorming voor te bereiden en de wet te corrigeren.” Diezelfde dag kondigde Uber de schorsing van UberPop in Frankrijk aan. Maanden later ondertekende Macron een decreet dat de vereisten voor het verlenen van vergunningen voor Uber-chauffeurs versoepelde.

De omvang van de relatie van de huidige president van Frankrijk met het controversiële wereldwijde bedrijf dat in strijd met de Franse wet opereerde, is tot nu toe niet onthuld. Een woordvoerder van Macron zei in een e-mail: “Zijn functies leidden ertoe dat hij veel bedrijven ontmoette die zich bezighielden met de scherpe verschuiving die zich in die jaren in de dienstensector voordeed, en die moest worden vergemakkelijkt door administratieve en regelgevende hindernissen op te lossen.”

• De ‘Uber Files’: enorm lek onthult hoe toppolitici Uber in de Kalanick-tijd in het geheim hielpen – deel I, Emmanuel Macron. Foto Twitter.