De overgang naar elektrische bussen in Nederland kampt met ernstige tegenslagen, noteert De Telegraaf. Het gaat om storingen in laadstations, problemen met de batterijen en congestie op het elektriciteitsnet, waardoor dieselbussen tijdelijk weer moeten rijden. OV-bedrijven in het hele land melden vertragingen bij de levering van elektrische bussen (ondermeer maar niet alleen door het faillissement van Van Hool), een beperkt rijbereik en ontoereikende laadinfrastructuur. Overigens is niet alleen in Nederland netcongestie een nijpend probleem, ook in Vlaanderen is dit het geval.  

Volgens de krant hebben deze uitdagingen ertoe geleid dat honderden dieselbussen opnieuw zijn ingezet om het tekort aan elektrische bussen te compenseren. De uitrol van elektrisch openbaar vervoer – die aanvankelijk goed verliep – is vertraagd. OV-bedrijven worstelen met netcongestie, vertraagde busleveringen en slecht presterende batterijen. Het koude weer van de afgelopen maanden heeft de efficiëntie van de batterijen verder verminderd, waardoor bestaande problemen zijn verergerd. “Wanneer bussen moeten worden opgeladen, merken we vaak dat laadstations helemaal niet werken of slechts gedeeltelijk functioneren”, aldus een woordvoerder van EBS. 

Qbuzz, een andere OV-maatschappij, meldt vergelijkbare problemen. In Friesland rijdt het bedrijf momenteel slechts 12 elektrische bussen naast 228 dieselbussen vanwege beperkingen van het elektriciteitsnet. “We hebben de benodigde stroomaansluitingen aangevraagd om ervoor te zorgen dat we in 2030 emissievrije operaties in Fryslân kunnen bereiken”, aldus een woordvoerder van Qbuzz. Dat jaar is het streefjaar waarin alle bussen in Nederland zero-emissie moeten zijn. Eerder gaf het bedrijf zelf aan dat de vertraagde instroom van e-bussen – vanwege het faillissement van Van Hool – de hoofdoorzaak voor de vertraging was.  

In Zuid-Holland hebben verstoringen in de toeleveringsketen Qbuzz gedwongen om dieselbussen te gebruiken. Ook daar speelden het faillissement van Van Hool en late leveringen van Iveco – die het door Van Hool geslagen gat inderhaast op moest vullen – hebben bijgedragen aan de crisis. 

Leveringsvertragingen zijn een terugkerend probleem geworden. Sinds Covid hebben meerdere vervoersbedrijven hun e-bussen te laat ontvangen, waardoor ze gedwongen zijn om oudere dieselmodellen weer in gebruik te nemen. Arriva is erin geslaagd om e-busoperaties op peil te houden waar nodig, maar verwacht vanaf december dieselbussen nodig te hebben in de regio Roosendaal vanwege congestie van het elektriciteitsnet. “Het elektriciteitsnet is gewoon overbelast”, aldus het bedrijf. Omdat de laadinfrastructuur in een nieuw depot onbruikbaar blijft, heeft het bedrijf geen andere keus dan dieselbussen te gebruiken. 

EBS kampt met soortgelijke uitdagingen in Flevoland. Bussen moeten opladen op Lelystad Airport en een industrieterrein voordat ze naar serviceknooppunten gaan. “Daarom hebben we extra bussen op de weg nodig, wat betekent dat er 40 dieselbussen moeten worden ingezet”, aldus het bedrijf. Eenendertig hiervan vervangen elektrische bussen die in 2023 zouden arriveren, maar nog niet zijn geleverd, terwijl er negen extra bussen nodig zijn vanwege laadbeperkingen. 

Passagiers en milieudoelstellingen worden beide beïnvloed door deze uitdagingen. Het frequente gebruik van dieselbussen leidt tot verhoogde emissies, wat in strijd is met de doelstelling van Nederland om in 2030 volledig emissievrij OV te bereiken. De verantwoordelijkheid ligt naar verluidt deels bij provincies en regionale vervoersautoriteiten, die vaak van OV-bedrijven eisen dat ze emissievrije vloten inzetten bij nieuwe concessies. In een zeer concurrerende markt beloven OV-bedrijven vaak teveel aan emissievrije voertuigen.  

• Netcongestie, laad- en batterijproblemen fnuiken uitrol elektrische bussen en doen dieselbussen terugkeren. Foto Qbuzz/ABB.