Vanochtend heeft de NS een cao-voorstel naar de spoorbonden gestuurd dat aan veel van hun eisen voldoet. De vervoerder trekt in een brief onomwonden het boetekleed aan. De rek is er bij het NS-personeel uit en door personeelstekorten en hoog verzuim drukt de last van het werk steeds zwaarder op een steeds kleinere groep.

In de brief aan de bonden schrijft Richard Greve, directeur HR & Organisatie van NS: “We hebben mede door corona laat gereageerd op de krappe arbeidsmarkt. Met alle gevolgen van dien: instabiele roosters, onvoldoende ruimte om vrij te kunnen nemen en uitval.” En: “De focus op onze operationele prestaties en de financiën, die nodig was en nodig blijft, heeft tot verzakelijking geleid. NS is voor sommigen daarom niet meer ‘hun’ NS”.

De NS-directie roept met deze brief nu op “de handen ineen te slaan”. “Een goede cao vormt daarvoor de basis. Met een loonafspraak die past bij de prijsontwikkeling. En die ook antwoord geeft op de acute problemen die wel met een cao-afspraak zijn op te lossen. De directie begrijpt dat NS de eerste stap moet zetten”. En zorgt met het nieuwe voorstel voor een ommekeer.

De NS komt nu met een nieuw loonbod van 5 procent met terugwerkende kracht per 1 juli dit jaar met een minimum van 150 euro én een eenmalige uitkering van 650 euro. Per 1 januari 2023 wil NS de lonen dan verhogen met 2,5 procent. Het gaat om een cao met een looptijd van anderhalf jaar. Eerder lag een verhoging van 8 procent over een periode van tweeënhalf jaar op tafel.

Ook wil de directie nu afspraken maken “hoe om te gaan met de onzekerheid van de inflatieontwikkeling”, een opmerkelijke stap in dure tijden. Verder worden in het aanbod de jeugdschalen afgeschaft, een duidelijke wens van de vakbeweging.

Ook moet er een deal komen over verhoging van de pensioenpremie en wordt het minimumloon van 14 euro per uur in de cao vastgelegd. Om de werkdruk aan te pakken, stelt de NS  voor het NS-personeel meer zekerheid over verlof te geven: twee dagen snipperverlof zouden gegarandeerd worden toegekend. En: “We willen graag in gesprek hoe we samen mogelijk maken dat collega’s in de toekomst minder worden belast door onregelmatige diensten, specifiek het werken in de nacht en weekenden”. Ook wordt het recht op onbereikbaarheid opgenomen in de cao.

NS wil graag op korte termijn de onderhandelingen over een nieuwe cao hervatten en legt daarmee feitelijk de bal weer in het kamp van de spoorbonden. Het nieuwe aanbod komt net op het moment dat de vakbeweging net een nieuwe serie estafettestakingen heeft aangekondigd. De eerste daarvan, op vrijdag, gaat waarschijnlijk door.

NS, een 100 procent staatsbedrijf, heeft steeds gezegd de deur open te houden voor nieuwe gesprekken, maar ook gesteld in een moeilijke financiële situatie te zitten. Het spoorbedrijf wees de bonden er eerder op dat hun eisen gezamenlijk zouden leiden tot een loonsverhoging van maar liefst 20 procent.

• NS trekt boetekleed aan: “We hebben te laat gereageerd”. Foto NS.