Ons spoor is kwetsbaar en kan het groeiende militaire transport niet aan zonder grote impact op het civiele vervoer. Extra maatregelen zijn daarom nodig, ook vanwege onze NAVO-verplichtingen.  Dat blijkt uit een impactanalyse door Christophe van der Maat, voorzitter van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) en de Weerbaarheidstafel, in opdracht van staatssecretaris Thierry Aartsen (Openbaar Vervoer en Milieu). Er moet fors worden geïnvesteerd om knelpunten in de fysieke infrastructuur op te lossen. Om te beginnen wordt geadviseerd minimaal 600 miljoen euro te investeren in de fysieke infrastructuur en het verbeteren van beveiligingssystemen en bedrijfsprocessen.

Toenemende geopolitieke spanningen en groeiende cyberdreigingen zetten de veiligheid van de  vitale infrastructuur onder druk. Recente incidenten in Europa laten zien dat de dreigingen reëel zijn. Nederland moet snel haar weerbaarheid versterken om maatschappelijke en economische schade te voorkomen. Een sterk, goed verbonden en beschermd spoor is daarbij essentieel. Daarom heeft staatssecretaris Aartsen samen met ProRail het OFL gevraagd een analyse te maken van de kwetsbaarheid van ons spoorsysteem. Het was het eerste onderzoek vanuit de dit jaar opgerichte Weerbaarheidstafel.

In het adviesrapport – ‘Tijd om te handelen’ – concludeert Van der Maat vooral dat het spoorsysteem jarenlang is ingericht op efficiëntie en stiptheid, maar onvoldoende is voorbereid op sabotage en cyberaanvallen. Het huidige beleid gaat uit van incidentele, niet-moedwillige storingen door bijvoorbeeld slecht weer. Dat uitgangspunt is echter verleden tijd. De realiteit van vandaag vraagt om een nieuw uitgangspunt: een spoorsysteem dat niet alleen efficiënt en punctueel is, maar bovenal robuust en weerbaar tegen hybride dreigingen.

Nederland kan ook zijn NAVO-verplichtingen voor militair transport onvoldoende waarmaken. Eén heel brede militaire trein, waarvoor het naastgelegen spoor vrij moet blijven, kan het reguliere verkeer op een bepaald spoor tot wel drie uur stilleggen. Bij meerdere militaire treinen per dag komt het civiele spoorvervoer vrijwel tot stilstand, met grote gevolgen voor economie en samenleving. De huidige capaciteit is te beperkt om de verwachte groei van het militaire vervoer op te vangen. 

• Spoor kwetsbaar voor sabotage en cyberaanvallen; Minimaal investering van 600 miljoen nodig in fysieke infrastructuur. Redactiefoto.