De Friese gedeputeerde infrastructuur Avine Fokkens (VVD) is niet uit het veld geslagen over het recent naar buiten gebrachte verdiepende onderzoek naar de effecten van de aanleg van de Lelylijn. Dat was over de hele lijn bijzonder kritisch over de plannen voor de spoorlijn tussen Lelystad en Groningen, met name over de waarde van de nieuw lijn. Fokkens ziet het echter als een ‘nuchtere blik op wat wij voor ogen hebben.’ De provincie Fryslân promoot de Lelylijn op argumenten die niet alleen met geld hebben te maken: “De trein brengt meer dan euro’s.”

Fokkens las in het verdiepende rapport juist dat de komst van de spoorlijn tussen Lelystad en Groningen ‘echt iets toevoegt’ voor de reizigers en de ‘aantrekkelijkheid’ van het Noorden, maar dat het bouwen van tienduizenden nieuwe huizen – aanzienlijk minder dan oorspronkelijk begroot – in de drie noordelijke provincies voldoende is om diezelfde doelen te halen. Die som slaat mét Lelylijn slechter uit dan zónder. Dat de kosten van de aanleg van de Lelylijn niet opwegen tegen de baten, noemt Fokkens in de LC “een open deur’’. “Dat had ik je zo wel kunnen vertellen. Vrijwel geen enkele maatschappelijke kosten-batenanalyse slaat groen uit, maar dat betekent niet dat je het niet moet doen.’’

Het Lelylijn-onderzoek werd opgesteld door vijf bureaus, in opdracht van het rijk en de overheden in Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland. Het is het langverwachte vervolg op de intenties van het Noorden om de komst van de Lelylijn te combineren met de bouw van duizenden nieuwe woningen.

Het gaat Fokkens met name om het ‘recht’ dat het Noorden heeft “op een goede ontsluiting met de rest van het land’’. Dat is al jarenlang een gevoelig punt voor de noordelijke provincies. De komst van de Lelylijn draagt bij aan het “gevoel van brede welvaart’’ in Friesland. “Het trekt jonge mensen aan, verhoogt de leefbaarheid in de provincie en draagt bij aan de werkgelegenheid.’’

“Zo’n analyse richt zich op wat meetbaar is. Wij bieden meer dan wat in geld is uit te drukken.’’ En dan gaat het om zaken – ‘de brede welvaart’ – die niet direct in cijfers zijn te vatten, maar wel belangrijk zijn. Ruimte, schone lucht, een plek waar het goed leven is.

Fokkens is overtuigd dat de Lelylijn – waarvoor het kabinet drie miljard euro opzij heeft gezet – goed is voor Friesland. Maar dat is volstrekt onvoldoende voor de aanleg. De verwachte kosten zijn tussen 9 en 10 miljard euro. Voor de resterende miljarden klopt het Noorden aan in Brussel, bij de Europese Unie. “Het spoor komt er’’, zegt Fokkens beslist. “De Lelylijn is een politiek besluit.’’ Er moet een door rijk en regio opgezet projectbureau komen waarin ambtenaren van alle partijen bij elkaar zitten en werken aan de realisatie van de lijn. Daar is alvast tien miljoen euro voor uitgetrokken. Maar Fokkens had graag dat het allemaal wat sneller ging.

• Friese gedeputeerde Avine Fokkens overtuigd van doorgaan en waarde aanleg Lelylijn: ’De trein brengt meer dan euro’s’. Foto Fryslân.frl.