Mobiliteit

Vanaf vandaag kan sluipverkeer vanuit de Damstraat niet meer via de Dam rijden. Met de knip hoopt de gemeente de Bijenkorffile, die op drukke dagen tot voorbij de Blauwbrug reikt, terug te dringen. Ook hoopt men men deze truc de navigatiesystemen, die automoblisten via de Damstraat sturen, te misleiden.  

De Dam wordt vanaf vandaag eenrichtingsverkeer: auto’s kunnen vanaf het Rokin de Dam nog oprijden, maar sluipverkeer vanaf de Damstraat kan het plein niet meer oversteken. Uit onderzoek blijkt dat sluipverkeer vanuit de Damstraat een van de oorzaken is van de Bijenkorffile die al jaren voor overlast zorgt. Het eenrichtingsverkeer op de Dam is een maatregel om de verkeersdrukte in het centrum, met name op het Rokin en het Damrak, te verminderen. De gemeente verwacht dat deze maatregel ook de leefbaarheid in het Wallengebied zal verbeteren. 

De maatregel geldt niet voor nood- en hulpdiensten. Ook (brom)fietsers mogen erdoor. Laad- en losverkeer krijgt van maandag tot en met zaterdag tussen 7.00 uur en 11.00 uur toegang. De hoop is dat het is gedaan met stilstaande auto’s die het verkeer blokkeren, dat de geluidsoverlast en de uitstoot afnemen en dat er minder gevaarlijke verkeerssituaties ontstaan. De maatregelen zijn genomen in samenwerking met ondernemers, Koninklijke Horeca Nederland, bewoners van het Wallengebied, de directies van de parkeergarages en de directies van de hotels Krasnapolsky en The Grand. 

De andere maatregelen gaan voor het einde van het jaar gelden. Dan worden automobilisten vanaf de ringweg A10 doorverwezen naar parkeergarages die verder van de Dam vandaan liggen. Ook wil verkeerswethouder Melanie van der Horst bezoekers van buiten de stad minder vaak door het hart van de stad sturen. 

Er komen ook socialemediacampagnes tijdens drukke periodes, zoals de kerst en de zomervakantie, om zowel binnenlandse als buitenlandse bezoekers vooraf te stimuleren buiten de stad te parkeren of met bijvoorbeeld het openbaar vervoer te komen. Verder komt bij de Blauwbrug, bij de Stopera, permanent een verkeersbord waarop te zien is hoe lang de file bij het Rokin is. Uit deze richting komt veel verkeer dat in grote mate bijdraagt aan de file. De locatie, straks met een keerlus, wordt voor deze automobilisten tevens het laatste moment om de file te mijden. 

• Trucje tegen ‘Bijenkorffile’ in Amsterdam: sluipverkeer vanaf Damstraat kan niet meer via de Dam naar de Bijenkorf-parking. Redactiefoto.

Het Europees Parlement wil voor rijbewijs B de gewichtsgrens bij zero-emissie voertuigen (minibusjes en voertuigen pakjesbezorgers) verhogen naar 4,25 ton. 

Het Europees Parlement steunde het voorstel om bij deze vervoerdiensten, de grens bij gebruik van minibusjes en voertuigen die op alternatieve brandstoffen rijden, voor chauffeurs met rijbewijs B toe te staan tot 4,25 ton (in plaats van de huidige grens van 3,50 ton). Deze limiet wordt, omdat elektrische minibusjes vanwege de inbouw van voldoende batterijcapaciteit, al snel overschreden. De limiet is op Europees niveau al enige tijd onderwerp van discussie.  

Het Europees Parlement houdt rekening met de realiteit op het terrein bij gebruik van emissievrije voertuigen, zoals taxibusjes die uitgerust zijn voor rolstoelvervoer of minibusjes voor collectief vervoer. Voor dergelijke voertuigen met zware batterijen, bedraagt het totaalgewicht meestal tussen de 3,5 en 4,25 ton.  

Zonder het optrekken van de huidige limiet zouden al deze chauffeurs plotseling een C- of D-rijbewijs nodig hebben, alleen maar omdat hun voertuigen zwaarder zijn geworden door de technologie. Hier moest ingegrepen worden. De International Road Transport Union (IRU), had daarop aangedrongen.

Alvorens de tekst definitief goed te keuren,  volgt nog een laatste overleg tussen  de drie Europese instellingen. Men hoopt nu dat de Europese Raad het  standpunt van het EU Parlement en van de taxisector, verder zal blijven volgen. 

• EU Parlement wil 4,25 ton gewichtslimiet voor zero-emissie minibusjes in hervorming Europese rijbewijsrichtlijn. Redactiefoto.

Het vierde nummer van Magazine Personenvervoer is net verschenen. Klik hier om het meteen te lezen:    Ga naar www.pvmagazine.nl of www.pvmagazine.be om een gratis abonnement op dit magazine of wekelijkse toezending van de nieuwsbrief te regelen. 

Wat is er in dit septembernummer te vinden: 

• Twee recent verschenen ‘gereedschapskisten’ voor het OV – Betere Bus en Handboek OV – benadrukken dat de reiziger altijd centraal moet staan in het OV. Wij spraken uitvoerig met auteurs Rob van der Bijl en Niels van Oort (Betere Bus) en Marc Maarten (die zijn Handboek OV samen met reizigersorganisatie Rover samenstelde).
• Marc Maartens: “Zo’n publieke discussie over een tariefsverhoging van 8,7% plus inflatie is niet te verkopen”
• Voer voor discussie: moet een maatschappelijke voorziening als OV rendabel zijn? Van Oort en Van der Bijl: “We moeten de komende jaren op een andere manier tegen de OV-ontwikkeling aan gaan kijken.” 

• Siemens Mobility breidt zijn digitale treinwerkplaats in Dortmund uit: Van een menselijke naar een volledig geautomatiseerde  visuele inspectie? 

• Formation Car&Bus Opleiding en VDAB nemen het modernste opleidingsvoertuig voor kandidaat-buschauffeurs in gebruik 

• Taxi-app Yango concurreert met Uber & Co: ‘We mikken vooral op uitbreiding in Afrika, Azië en Latijns-Amerika’. Een kijkje in Angola dat buitenlandse taxichauffeurs aantrekt.  
• Opinie Peter Meukens (TreinTramBus). “Antwerpen en zijn openbaar vervoer: het kan veel beter!”     

• Tourondernemers in België en Nederland maken zich zorgen in de nasleep van de Van Hool-overname door VDL. Wat met bussen, touringcars, onderdelen, software en garantie? Ondernemers roepen VDL op om eindelijk duidelijke antwoorden te geven  

• Stefan Büttner (FlixBus): “De al gespannen marktsituatie is door het faillissement van Van Hool in beperkte mate verslechterd”

Tijdens de coronapandemie beloofden veel bedrijven voortaan minder te gaan vliegen, maar uit cijfers blijkt dat ze dat inmiddels weer even vaak doen als voor de pandemie, noteert de FD in een uitgebreid artikel. Slechts 17% van de internationale bedrijven vertaalde de intentie om duurzamer te reizen in concrete doelen. 

“Bedrijven zijn goed in duurzame ambities verkondigen, maar minder goed in het uitvoeren”, zegt Daan Lenderink, directeur van Schiphol Travel International, een van de grootste zakenreisorganisaties van Nederland. ‘Uiteindelijk bepalen niet de milieudoelen, maar handel en commercie hoe en hoe vaak we op zakenreis gaan. Als jij omwille van het milieu alles online wilt regelen maar je concurrent haalt de deal binnen nadat hij uit eten is geweest met de klant, dan pak jij ook weer het vliegtuig.” 

Toen de pandemie tot een forse daling in het aantal zakelijke vliegreizen leidde, gaven veel bedrijven aan blijvend minder te gaan vliegen. Dat zou goedkoper en duurzamer zijn. Maar uit een analyse van het reisbeleid van 328 grote multinationals door de internationale milieuorganisatie Transport & Environment (T&E) blijkt dat ze hun woorden lang niet altijd omzetten in daden. Slechts 17% van de internationale bedrijven vertaalde de intentie om duurzamer te reizen in concrete doelen. Van de onderzochte Nederlandse bedrijven hebben 4 van de 17 doelen gesteld om milieuvriendelijker op zakenreis te gaan. 

In 2020 waren zakelijke vliegreizen goed voor ongeveer een derde van de totale CO2-uitstoot van de Nederlandse luchtvaart en tijdens de pandemie daalde de uitstoot van zakelijke vliegreizen flink. Maar die afname is inmiddels alweer bijna ongedaan gemaakt. Zelfs rijksambtenaren pakten in 2023 even vaak het vliegtuig als vóór corona, blijkt uit een Kamerbrief. 

Al met al stijgt de verkoop van zakelijke vliegtickets in Nederland en Europa flink, bevestigt de Nederlandse brancheorganisatie van reisaanbieders ANVR. “Het bedrijfsleven liep wat achter op de toeristische markt, maar inmiddels zit het mkb alweer op het aantal reizen van voor covid”, vertelt woordvoerder Hanita van der Meer. “Het beleid bij grote bedrijven is strenger geworden en zij vervangen meer interne meetings door Teamscalls. Tegelijkertijd blijven zakenreizen noodzakelijk voor internationale handel.” 

• Het bedrijfsleven gaat weer massaal op reis – per vliegtuig. Redactiefoto.

10% van de volwassen inwoners van Nederland ervaart problemen bij het betalen van zijn of haar vervoer. Dit zijn vaak mensen met een laag inkomen, alleenstaanden met kinderen, en werklozen. Zij hebben moeite om hun reis te betalen, geven meer geld uit aan vervoer dan ze zich kunnen veroorloven of bezuinigen op andere huishouduitgaven om hun vervoer te kunnen betalen.  

Daarnaast geven zij aan in het algemeen moeite te hebben om rond te komen of verwachten daar binnen een jaar moeite mee te krijgen. Voor 1 tot 5,5% van de inwoners van Nederland geldt zelfs dat ze niet of minder deelnemen aan sommige activiteiten (zoals een familie- of ziekenhuisbezoek), omdat ze geen geld hebben voor het vervoer ernaartoe. 

Dit blijkt uit het onderzoek ‘Betaalbare mobiliteit?’ van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). Onder betaalbaarheid van mobiliteit wordt meer verstaan dan alleen betaalbaarheidsproblemen. Daarom verkent het KiM het begrip vanuit 3 invalshoeken: huishouduitgaven aan mobiliteit, prijzen en prijsveranderingen en betaalbaarheidsproblemen.  

Mobiliteit is voor veel huishoudens een groot deel van hun uitgaven. Gemiddeld geven huishoudens 14% van hun budget uit aan mobiliteit, al verschilt dat sterk tussen huishoudens. De gemiddelde prijzen van vervoer zijn in de afgelopen 8 jaar met 30% gestegen. Dat is iets meer dan de inflatie over die periode. Daarmee is vervoer relatief duurder geworden, maar dit verschilt wel per vervoermiddel. Openbaar vervoer en fietsen zijn minder in prijs gestegen. Fossiele brandstof voor de auto steeg sterk in prijs, waarna in 2023 een afvlakking volgde, maar alsnog is de prijsstijging groter dan de inflatie. Vliegen is het sterkst in prijs gestegen. Deze ontwikkelingen in prijzen en in uitgaven aan mobiliteit geven nog niet aan in hoeverre mensen moeite hebben om hun vervoer te betalen ofwel de betaalbaarheidsproblemen. 

Een benadering van betaalbaarheidsproblemen gebaseerd op daadwerkelijke uitgaven en inkomens van huishoudens kan nuttig zijn om de kans op betaalbaarheidsproblemen te monitoren. Zo’n benadering laat echter niet zien in hoeverre mensen al hun reisgedrag hebben aangepast aan een te krappe portemonnee. Dan is het waardevol om ervaren betaalbaarheidsproblemen in kaart te brengen. Beide onderzoeksaanpakken zijn toegepast in het KiM-onderzoek en wijzen dezelfde groepen aan die de grootste kans hebben op betaalbaarheidsproblemen van mobiliteit: lagere inkomens, alleenstaanden met kinderen, en werklozen. Als de overheid betaalbaarheidsproblemen wil verlichten, is het dus efficiënt om maatregelen te nemen die zich op die groepen richten. 

• Onderzoek KiM: 1 op de 10 volwassen inwoners heeft moeite om vervoer te betalen. Redactiefoto.

De provincie Noord-Holland past de komende jaren vooral wegen en fietspaden aan waar de verkeersveiligheid niet voldoende is of waar de verkeersoverlast op de omgeving te groot is. Ook is het belangrijk dat woningen, werk en voorzieningen bereikbaar blijven, zeker met het oog op de groei van het aantal woningen in Noord-Holland. Daarom investeert de provincie in 13 extra weg- en fietstrajecten waar aanpassingen of nieuwe infrastructuur nodig. Dit is te lezen in de Investeringsstrategie voor de Noord-Hollandse Infrastructuur. 

De provincie heeft in een monitor haar 130 weg- en fietstrajecten op basis van data onder de loep genomen en gekeken waar grote problemen zijn op het gebied van verkeersveiligheid auto, verkeersveiligheid fiets, gezonde leefomgeving, doorstroming auto, doorstroming openbaar vervoer en ontsnippering van de natuur. 

Gedeputeerde Jeroen Olthof: ‘Ook als provincie kunnen we ons geld maar één keer uitgeven. We moeten dus keuzes maken. We hebben daarom als college gekeken naar welk soort knelpunten voor ons het zwaarst wegen bij de keuze om ergens wel of niet aan de slag te gaan. Doorstroming van autoverkeer is niet langer het belangrijkste. Juist verkeersonveilige plekken en plekken waar de overlast voor de omgeving van de wegen te groot is, zijn wat ons betreft de belangrijkste redenen om te investeren. Dat betekent niet dat we niet meer investeren op plekken waar veel fileproblemen zijn. Met de komst van veel nieuwe woningen zijn er wegen waar we aan de slag moeten. Zo voorkomen we dat alles verder vast loopt en voorzieningen niet goed bereikbaar worden.’ 

In totaal kwamen er 26 wegen en fietspaden uit de monitor waar de provincie ziet dat er iets moet gebeuren, omdat er één of meerdere problemen zijn. Gedeputeerde Jeroen Olthof: ‘Op 13 van deze trajecten zijn we al aan de slag of gaan we dat binnenkort. De overige 13 trajecten bestaan uit wegen en fietspaden waar we relatief eenvoudig enorme sprongen kunnen maken om bijvoorbeeld de verkeersveiligheid te verbeteren. Aan de andere kant zitten er ook trajecten bij waar de problemen complexer zijn en er meer onderzoek nodig is om tot goede oplossingen te komen. Het gaat dan vooral om trajecten die te maken hebben met de gezonde leefomgeving of woningbouw.’ 

Voordat er een schop in de grond kan, zijn er verschillende onderzoeken nodig en moet een plan technisch worden uitgewerkt. Alle projecten van de komende 8 jaar, van onderzoek tot uitvoering, staan in het integraal Meerjarenprogramma Infrastructuur (iMPI). De dertien nieuwe projecten worden opgenomen in het nieuwe meerjarenprogramma voor 2025. 

• De 13 nieuwe projecten zijn onder te verdelen in zes categorieën: fietsprojecten, smalle wegen, duinrandwegen, gezonde leefomgeving, doorstroming ov en bereikbaarheid verstedelijking. Illustratie Provincie Noord-Holland. 

Over iets meer dan een maand is het zover: van 24 tot en met 27 september is het complex van de Berlin Messe met InnoTrans het wereldwijde platform voor innovaties in railvervoer en brede mobiliteit. Dit jaar tonen meer dan 2.900 exposanten uit 59 landen hun nieuwste producten en innovaties op een oppervlakte van 200.000 m² in 42 hallen en in de buitenruimte en het busplatform. 

Het centrale deel van Innotrans is sinds jaar en dag de rail- en buitenruimte met meer dan 110 personen- en goederenrijtuigen. Daar zijn op de 3.500 meter lange sporen (een uniek aspect van Innotrans) niet alleen hogesnelheidstreinen en regionale treinen te vinden, maar ook trams, hybride locomotieven en spooronderhoudsvoertuigen. Vakbezoekers kunnen de systemen direct naast de tentoonstellingshallen van dichtbij bekijken. Maar ook buiten railmobiliteit breidt Innotrans gaandeweg het mobiliteitspalet uit.  

Wat rail betreft, is een van de opvallende exposanten Siemens Mobility met in totaal vijf voertuigen, waaronder de hogesnelheidstrein Velaro voor de Egyptische markt (Outdoor Display T7/40). De trein is ontwikkeld voor extreme weersomstandigheden en combineert relevante ontwerpkenmerken met premium passagierscomfort. We schreven er al uitgebreid over in Magazine Personenvervoer van juni jl.). Andere hoogtepunten zijn de regionale trein Mireo Smart (T6/40), ontworpen voor een veranderend vervoerslandschap en de groeiende vraag naar spoormobiliteit. 

Alstom toont zijn Coradia Max™ regionale trein voor Landesnahverkehrsgesellschaft Niedersachsen mbH (LNVG), die een enkel- en dubbeldekkerontwerp combineert. Het bedrijf presenteert ook zijn Flexity™ tram voor het Berlijnse ov-bedrijf BVG (T5/40). Dit is de langste tram van de stad, met opvallende kenmerken zoals voldoende passagiersruimte, duurzaamheid en innovatieve veiligheidssystemen zoals ODAS. 

Stadler presenteert maar liefst acht voertuigconcepten. Op de InnoTrans toont het bedrijf voor het eerst zijn RS ZERO aan het publiek (T9/40). Met de RS ZERO is emissievrij reizen met brandstofcellen of batterij-elektrische energie mogelijk op zijlijnen. Met zijn CITYLINK voor Saarbahn toont het bedrijf een stedelijke vervoersoptie die tegelijkertijd als trein en tram functioneert en een stad en de omliggende regio kan bedienen zonder verdere aansluitende transporten (T9/45). 

Andere tentoonstellingen op het railgebied zijn onder meer de hogesnelheidstrein ETR1000 (T1/40) van Hitachi Rail, die compatibel is met verschillende Europese elektriciteitsvoorzieningssystemen. Het Chinese CRRC toont CINOVA, een zeer energiezuinige regionale trein (T2/40). Hyundai Rotem presenteert zijn nieuwe tram op brandstofcellen (T2/19), die een laag geluidsniveau, hoge energie-efficiëntie en snelle tankbeurten biedt.  

Op deze 14e Innotrans presenteren exposanten ongeveer 220 wereldinnovaties in de segmenten spoorwegtechnologie, spoorweginfrastructuur, openbaar vervoer, interieurs en tunnelbouw. Producten en diensten omvatten locomotieven op batterijen en brandstofcellen, barrièrevrije toegang tot treinen, MCX-compatibele voertuig-basiscommunicatie, op AI gebaseerde algoritmen voor het maken van dienstregelingen en graffitibestendige folie voor ramen. 

• Beleef de toekomst van mobiliteit live: InnoTrans 2024 presenteert niet alleen innovaties in het railvervoer, maar in elk ov-segment. Foto Innotrans.