De dossiers onthullen ook hoe de relatie van Uber met een van Europa’s topfunctionarissen, vice-voorzitter van de Europese Commissie Neelie Kroes, aanzienlijk eerder begon en dieper ging dan eerder bekend was, waardoor ze de regels voor het gedrag van commissarissen duidelijk overtrad. De Uber-files onthullen dat ze in gesprek was om lid te worden van de adviesraad van Uber voordat ze zelfs haar laatste Europese functie in november 2014 verliet.

Volgens EU-regels moeten commissarissen een “afkoelingsperiode” respecteren. Binnen die periode van 18 maanden vereisen nieuwe banen de goedkeuring van de commissie. Ze schreef de Ad Hoc Ethische Commissie van de commissie om toestemming om lid te worden van de adviesraad van Uber voordat de 18 maanden om waren, en deed een beroep op commissievoorzitter Jean-Claude Juncker.

Die toestemming werd geweigerd, maar uit documenten blijkt dat mevrouw Kroes het bedrijf informeel bleef helpen tot haar benoeming werd aangekondigd, kort nadat de bedenktijd was verstreken. Dit onderstreept dat mevrouw Kroes de regels “duidelijk overtrad”, zegt Alberto Allemanno, Jean Monnet-hoogleraar EU-recht aan HEC Paris. Kroes ontkent dat ze vóór mei 2016, toen de bedenktijd afliep, een “formele of informele rol bij Uber” had. Ze zei dat ze als EU-commissaris contact had met tal van technologiebedrijven, “altijd gedreven door wat volgens mij het algemeen belang ten goede zou komen”.

Als commissaris hield mevrouw Kroes toezicht op het digitale en concurrentiebeleid en was ze een spraakmakende plaag voor Big Tech, en speelde ze een leidende rol bij het uitdelen van hoge boetes aan Microsoft en Intel. Maar van alle bedrijven waar ze na haar vertrek had kunnen werken, was Uber een bijzonder controversiële keuze.

In haar thuisland Nederland had de UberPop-dienst ook tot juridische en politieke problemen geleid. Uber-chauffeurs werden in oktober 2014 gearresteerd en in december verbood een rechter in Den Haag UberPop en dreigde met boetes tot 100.000 euro. In maart 2015 werd het kantoor van Uber in Amsterdam overvallen door de Nederlandse politie.

Uit e-mails blijkt dat mevrouw Kroes ministers en andere leden van de regering heeft gebeld om hen over te halen zich terug te trekken tijdens de inval. Tijdens een nieuwe inval een week later nam mevrouw Kroes opnieuw contact op met een Nederlandse minister, blijkt uit de ‘Uber Files’, en in de woorden van een e-mail ‘belasterde’ ze het hoofd van een Nederlandse rijksdienst. Een interne e-mail adviseerde het Uber-personeel om haar informele relatie niet extern te bespreken: “Haar reputatie en ons vermogen om in Nederland en elders over oplossingen te onderhandelen, zou te lijden hebben onder een informeel geklets binnen of buiten het kantoor.” Uit de dossiers blijkt dat het bedrijf wilde dat mevrouw Kroes berichten zou doorgeven aan het kantoor van de Nederlandse minister-president, Mark Rutte. In oktober 2015 staat in een e-mail: “We zullen ‘backchannel’ met Neelie en de stafchef van de premier op gang brengen, om maximaal voordeel te behalen door hen het idee van een ‘overwinning’ te geven.”

Maar er is meer. Wordt vervolgd.

• De ‘Uber Files’: Hoe Neelie Kroes Uber een flink handje toestak. Foto Twitter.