De noordelijke provincies, die nog steeds ontstemd zijn dat de door hen zo vurig gewenste Lelylijn van Lelystad naar Groningen niet is opgenomen op het internationale prioriteitenlijstje van het kabinet, hebben het accent van de lobby verlegd naar de forse reiswinst die juist op internationale verbindingen kan worden bereikt. Dit alles in de jacht op Europese miljarden die de aanleg van de lijn dichterbij kunnen brengen. Dit terwijl niet iedereen in het Noorden overtuigd is van de noodzaak voor de aanleg van de lijn.

“Eerlijk is eerlijk, het Haagse bericht van vorige week dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat terughoudend is om de Lelylijn in te vullen op een lijstje met kansrijke internationale treinverbindingen vanuit Nederland, deed best pijn in noordelijke bestuurskringen,” merkt ondermeer de Leeuwarder Courant op. “Weer ging het alleen over Amsterdam, Utrecht, Parijs en Berlijn, en niet over Groningen, Kopenhagen en Hamburg, de tweede stad in Duitsland.”

Vandaag, donderdag, slaat het Noorden terug. De Lelylijn, van Amsterdam via Drachten bij Groningen het land uit, zorgt voor uren reiswinst tussen Amsterdam, Hamburg en Kopenhagen. In een eerste zogenoemde quickscan van de noordelijke overheden hebben ze het over een tijdwinst tussen de Nederlandse en Deense hoofdstad van 4,5 uur. Deze quickscan wordt vandaag gepresenteerd.

In de quickscan rekent het Noorden voor dat bij de aanleg van de snelle treinverbinding de treinreis tussen Amsterdam en Kopenhagen verkort kan worden van 11,5 naar 7 uur, sneller dan met de auto. De winst komt door de nieuwe Fehmarnbelttunnel die nu gegraven wordt tussen Duitsland en Denemarken, de Lelylijn en verbeteringen aan het spoor tussen Groningen en Bremen. Op deze manier proberen de noordelijke provincies de druk op het kabinet te verhogen. Daarvoor moet de Lelylijn op de Europese treinlijstjes en in het Europese spoornetwerk Ten-T  terechtkomen. Dan pas komen ook EU-miljarden voor de aanleg beschikbaar.

Friesland, Groningen en Drenthe wijzen met de Lelylijn op het terugdringen van korte vluchten tussen steden als Amsterdam, Berlijn en Kopenhagen en het vervagen van grenzen voor de internationale handel. “Treinvervoer laat Europa naar elkaar toegroeien en helpt bij het verminderen van de CO2-uitstoot”, schrijven de overheden in de quickscan. In juni vergadert het kabinet in Brussel over het Europese spoornetwerk. Daarbij moet – aldus de noordelijke overheden – ook de Lelylijn worden genoemd.

Reizigers die per trein van Amsterdam naar Kopenhagen willen, zijn via Osnabrück en Hamburg zo’n 11 uur onderweg. Met de auto kost het nog steeds 9 uur. Een vliegtuig legt de afstand af in anderhalf uur. Reizen via Groningen is helemaal onbegonnen werk: in 2015 vernielde een kraanschip de Friesenbrücke bij Leer, waardoor reizigers tussen Groningen en Bremen genoegen moeten nemen met een beroerde busverbinding en slechte aansluitingen tussen Groningen en Leer. De nieuwe Friesenbrücke (waarvoor diverse overheden lang over de financiering en uitvoering steggelden) is pas in 2024 klaar en zal niet geschikt zijn voor hogesnelheidstreinen.

Voor de aanleg van de Lelylijn heeft het kabinet 3 miljard euro geserveerd. Dat bedrag is bij lange na niet genoeg voor de aanleg van de 120 km lange route met Groningen als eindstation. In die plannen is nog geen rekening gehouden met het oversteken van de Duitse grens.

• Noordelijke provincies verleggen accent Lelylijn-lobby en wijzen op forse reiswinst in internationale verbindingen. De huidige busverbinding tussen Groningen en Leer zorgt voor moeizameaansluitingen. Redactiefoto.