De Nederlandse mobiliteitssector is onaangenaam verrast door de beslissing van het Rijk om de huidige vrijstellingsregeling C-rijbewijs voor het besturen van een elektrische bestelauto niet langer te gedogen. Het OM wil namelijk de gedoogregeling die zorgt dat je ook met een B-rijbewijs een zwaardere elektrische bestelauto mag rijden, slechts met een half jaar verlengen, tot 1 juli 2024. 

Veel te kort en onacceptabel, vinden Transport & Logistiek Nederland (TLN), Koninklijke RAI Vereniging, evofenedex, Vereniging Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA), BOVAG, Koninklijke Bouwend Nederland, Techniek Nederland, INretail, VNO-NCW en MKB-Nederland. Het standpunt van het OM heeft grote gevolgen voor de sector. Veel bestuurders van elektrische bestelauto’s beschikken namelijk niet over een groot rijbewijs. Dit is een onnodige hindernis op weg naar duurzame logistiek en leefbare binnensteden. Om de benodigde wetgeving in te voeren is minstens een jaar nodig. Door het genomen besluit eindigt de regeling op 1 juli 2024. Te vroeg, zo vindt de mobiliteitssector.   

Met de huidige gedoogregeling mogen bestuurders met een B-rijbewijs een elektrische bestelauto besturen tot maximaal 4.250 kg. Hiermee krijgt deze groep een vrijstelling voor het C-(vrachtwagen)rijbewijs, dat normaal gesproken boven de 3.500 kg verplicht is. De hogere gewichtsgrens is nodig om het extra gewicht van de batterijen te compenseren en er zo geen verlies van laadvermogen is. Een optie is om het toelaatbare maximum gewicht van de voertuigen te verlagen naar 3.500 kg. In de praktijk betekent dat bijna een halvering van het laadvermogen en daarmee verlies van efficiëntie.  

Er is nog zeker een jaar nodig om te komen tot regelende wetgeving. Maar door het besluit van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (I&W) wordt er een streep gezet door de huidige vrijstellingsregeling per 1 juli 2024. Hierdoor dreigen ondernemers met duurzaamheidsambities onnodig op kosten te worden gejaagd en zullen ze moeten kiezen voor de bestelauto met dieselmotor. Het is onduidelijk hoe de bewindslieden dan verder willen met de ontwikkeling van zero-emissie vervoer. Bovendien komt de verkoop van nieuwe elektrische bestelauto’s stil te liggen. Het verder verduurzamen en leefbaarder maken van binnensteden en winkelgebieden wordt vertraagd.  

Bestuursvoorzitter Elisabeth Post van Transport en Logistiek Nederland (TLN) reageert: “Er is een pilot geweest waaruit niet is gebleken dat dit type bestelauto onveiliger zou zijn. Bovendien zijn deze voertuigen allemaal toegelaten door de RDW. Sinds wanneer is het dan het Openbaar Ministerie dat bepaalt of iets veilig of onveilig is? Dit is toch een beetje de wereld op zijn kop!” 

De sector wil voorkomen dat elektrische bestelauto’s die nu gebruik maken van de regeling op 1 juli 2024 tot stilstand komen. Verlenging van de regeling tot tenminste 1 januari 2025 is nodig om wetgeving te actualiseren, zodat elektrische voertuigen ook na die datum verder kunnen. 

De afgelopen jaren hebben vervoerders en verladers al miljoenen euro’s geïnvesteerd in elektrische bestelauto’s. Zij voelen zich door het besluit van het ministerie I&W en het standpunt van het OM in de kou gezet. Elektrische bestelauto’s worden gereden door bestuurders met een B-rijbewijs. Deze ondernemers hebben al een tekort aan mensen, dus bestuurders inzetten met een C-vrachtwagenrijbewijs is onmogelijk en niet reëel. Ook het tekort aan mensen met zo’n rijbewijs is enorm. Bovendien zijn er aan de scholing tijd en kosten gebonden. 

Als de huidige regeling per 1 juli 2024 stopt, dan zou dat bijvoorbeeld bij een bedrijf als DHL ervoor zorgen dat honderden e-bestelauto’s aan de kant worden gezet. DHL leidt mensen wel op voor het halen van een C-rijbewijs, maar dat zullen niet de bestuurders van elektrische bestelauto’s worden. De grootrijbewijs bezitters kiezen voor de vrachtwagen. Roelof Hofman, COO bij DHL: “Een bedrijf als DHL kan een investering van 40 miljoen euro letterlijk langs de weg parkeren en wij niet alleen. Maar nog teleurstellender is dat de overheid de energietransitie van de sector hiermee regelrecht dwarsboomt. De overheid die ons eerst opriep deze investering te doen, legt diezelfde bussen nu de facto aan de ketting.” 

Transport en Logistiek Nederland (TLN), Koninklijke RAI Vereniging, evofenedex, Vereniging Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA), BOVAG, Bouwend Nederland, Techniek Nederland, INretail, VNO-NCW en MKB-Nederland roepen de nieuwe Tweede Kamer op om in te grijpen. De sector hoopt op een soepele verlenging van de gedoogregeling tot het moment dat er nieuwe wetgeving is. De duurzame, stille en schone elektrische bestelauto kan dan gewoon haar werk blijven doen. 

• Openbaar Ministerie frustreert zero-emissie logistiek door aanpassing rijbewijsregels elektrische busjes. Ook personenvervoerders kampen met dit probleem. Foto Tribus Group.