Actueel

In nog geen kwartier verloor maaltijdleverancier Deliveroo gisteren 2,7 miljard euro aan marktwaarde. Wat de grootste beursintroductie op de London Stock Exchange in jaren had moeten worden, draaide uit op een fikse beursflop. Het aandeel startte op £ 3,90 en sloot op £ 2,88. Eerder dit jaar werd nog gedacht dat de beursgang van Deliveroo een klapper van formaat zou worden, maar het businessmodel met schijnzelfstandigen – vergelijkbaar met dat van Uber – schrok potentiële investeerders – met name uit ethische overwegingen – af. Volgens Deliveroo had het echter te maken met de onzekere marktsituatie.

Het businessmodel van Deliveroo en Uber Eats ligt al geruime tijd onder vuur. De maaltijdbezorger werkt vooral met zelfstandige ’riders’, fietskoeriers die per bestelling worden betaald en geen vast dienstverband hebben. Sociale voordelen hebben ze ook niet.

Rond de arbeidsomstandigheden in de ‘gig-economy’ woedt de laatste jaren een steeds heviger juridische strijd. In Nederland en Spanje oordeelden rechters al dat de koeriers van Deliveroo geen echte zzp’ers zijn en als werknemers ingeschaald moeten worden. In verschillende andere landen lopen vergelijkbare zaken. Het gevaar dreigt dat Deliveroo straks zijn ‘riders’ in dienst moet nemen waardoor de marges van het bedrijf nog verder onder druk komen te staan. Die marges zijn dun: net als Uber maakt Deliveroo al jaren geen winst. Opmerkelijk is wel dat Just Eat Takeaway er een heel andere filosofie op na houdt: daar zijn de fietskoeriers gewoon in dienst. In Italië sloot het bedrijf onlangs een cao af voor haar werknemers met Italiaanse bonden.

Het door de ITF – Internationale Transportarbeiders Federatie – opgezette netwerk Rights4Riders speelde een belangrijke rol in de beeldvorming over Deliveroo: “Een hele reeks grote hedgefondsen hebben gezegd dat ze niet zullen deelnemen aan de beursgang van Deliveroo, waaronder het Eden Tree Fund-management, dat het businessmodel van Deliveroo beschreef als ‘een race naar de bodem met werknemers die voornamelijk worden behandeld als beschikbare activa’.

De Legal & General Investment Management, Aviva, Aberdeen Standard, M&G, BMO Global en CCLA hebben eveneens gezegd dat ze de beursgang zouden overslaan, waarbij ze hun bezorgdheid over de rechten van werknemers als reden noemden om niet te investeren.

Maar in plaats van het voorbeeld van zijn concurrenten te volgen en de arbeidsomstandigheden voor werknemers te verbeteren, is Deliveroo – net als Uber overigens – hardleers. Het blijft de mythe van flexibiliteit volhouden en zegt dat flexibiliteit onverenigbaar is met het verstrekken van correcte lonen en sociale voordelen.

• Op 26 maart kwamen in Italië duizenden maaltijdbezorgers bijeen tijdens een wereldwijde actiedag tegen Deliveroo. Foto ETF – Massimiliano Donati/ Riders Union Bologna.

Brussel Mobiliteit heeft de opdracht voor de productie van de nieuwe gewestelijke taxicheques gegund aan TRB, beter bekend als Taxis Verts, de grootste Brusselse taxicentrale. Alleen daar kunnen de Brusselse taxiondernemers terecht voor de verrekening van de cheques. Deze taxicheques worden door de deelnemende Brusselse gemeenten toegekend aan bepaalde begunstigden binnen hun gemeente en hebben een nominale waarde van 5 euro per stuk en dienen om binnen of vanuit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te reizen.

De taxicheques worden als contant geld gebruikt. De chauffeur kan de klanten wisselgeld geven op de cheque. Taxiondernemers en taxichauffeurs kunnen dus alleen bij Taxis Verts terecht om de taxicheques terugbetaald te krijgen. De voorwaarden daarvoor blijven ongewijzigd: de taxiondernemer of taxichauffeur kan de taxicheques terugbetaald krijgen tot maximaal 3 maanden na hun vervaldatum.

Oudere taxicheques van Edenred worden door Taxis Verts niet terugbetaald. Deze cheques moeten worden terugbezorgd aan Edenred, voorzover deze cheques nog voor terugbetaling in aanmerking komen.

• Taxis Verts levert de nieuwe taxicheques voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Foto Brussel Mobiliteit.

Vorige week vroeg de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) mobiliteitsminister Peeters 6 maanden uitstel van de voor 1 januari geplande start van de basisbereikbaarheid. Taxiorganisatie GTL was daar niet over te spreken omdat de taxisector al jaren op de start van het nieuwe netwerk van vervoer op maat wacht. Hiermee kunnen taxi’s eindelijk structureel worden ingezet voor OV-opdrachten.

In de Commissie voor mobiliteit en openbare weken van het Vlaams Parlement liet minister Peeters weten dat zij geen uitstel wenste. Op dit ogenblik hebben alle vervoerregioraden hun vervoersplan, hun OV-plan, hun kern- en aanvullend net geregeld.

Voor het kernnet en het aanvullend net is De Lijn op dit ogenblik volop bezig alles verder uit te werken. De Lijn verzekerde de minister dat zij het zien zitten om met ingang van 1 januari 2022 die nieuwe vervoersplannen uit te rollen.

Wat moet de Vlaamse overheid (MOW) nog doen? De mobiliteitscentrale zit inmiddels in de gunningsfase. Zodra het bedrijf dat de centrale zal laten draaien bekend is, komt er in het najaar een testperiode om proef te draaien.

En wat de bestekken voor het nieuwe netwerk van vervoer op maat (de OV-taxi’s) betreft: het vervoer op maat is bij een aantal vervoerregioraden al geregeld (provincie Limburg en een aantal regio’s. Voor de andere vervoerregioraden moet dat zo snel mogelijk gebeuren). Het departement Mobiliteit (MOW) is volop bezig met het opmaken van de bestekken van het vervoer op maat: enerzijds voor de flexsystemen, en anderzijds de bestekken voor deelsystemen.

Vervoer op maat  is gekoppeld aan de verdere uitrol van de Hoppinpunten, dat zijn de mobipunten, overstapplaatsen waar men heel snel kan schakelen van het ene vervoermiddel naar het andere (te bepalen door de lokale besturen). Het is de bedoeling dat er veel Hoppinpunten gaan komen. En wat tarieven en tariefintegratie betreft: doel van de overheid is dat het allemaal betaalbaar wordt, dat het vervoer op maat straks niet flink duurder wordt, vergeleken met de tarieven van De Lijn. Daarover moet op korte termijn nog overleg gevoerd worden  tussen de administraties en de vervoerregioraden. Er mag op bepaalde plaatsen geen vervoersarmoede ontstaan of witte vlekken in het OV-plan.

De communicatie naar de burger toe: zij zullen op de hoogte worden gebracht zodat ze straks weten waar zij terecht kunnen, welk OV-aanbod er is, hoe ze kunnen boeken en hoe ze zich op de snelste en meest comfortabele en efficiënte manier kunnen verplaatsen van A naar B.

En wat het aangepast vervoer voor mensen met een beperkte mobiliteit (aangepast vervoer, DAV’s en MAV’s) betreft: de regering heeft vandaag geen signalen dat er problemen zouden zijn om een gepast vangnet te voorzien voor deze doelgroepen.

De minister “roept de vervoerregioraden die hun vervoer op maat nog moeten goedkeuren, dat zo snel mogelijk doen. Ik weet dat er daar voorwaarden aan gekoppeld zijn, maar die nemen we zeker ter harte, zodat we zo snel mogelijk kunnen landen.”

• GTL-noodkreet heeft effect: Vlaams mobiliteitsminister Peeters wil geen uitstel van start basisbereikbaarheid. Redactiefoto.

Drie weken nadat het Duitse parlement, de Bundestag, instemde met de vernieuwing van het ‘Personenbeförderungsgesetz’ (PBefG), de Duitse Wet Personenvervoer, heeft nu ook de Bundesrat, de Duitse Eerste Kamer, haar fiat gegeven met de (meerderheids)stemmen van CDU-CSU, SPD en Bündnis90/Die Grüne.

In de taxiwereld waren er nog een aantal groepen die dachten dat de wet nog tegen te houden was vanwege een aantal probleempunten zoals de zeer controversiële reserve-standplaatsen voor app-taxi’s (huurauto’s met chauffeur), die in principe (ook in de nieuwe wet, moeten terugkeren naar hun basis voor het aannemen van een nieuwe rit. Wel stemde de Bundesrat toe in een snelle regeling voor de chauffeursdiploma’s, die niet alleen verplicht zijn voor taxichauffeurs, maar ook voor chauffeurs van Uber & Co.

In het debat voor de stemming zei mobiliteitsminister Andreas Scheuer over de vernieuwde wet dat “het een grote uitdaging was,” uitgaande van het gezegde “dat er iets nieuws ontstaat, maar het oude bewaard blijft.” Vooral in tijden van corona vond Scheuer het belangrijk dat mensen het vertrouwen in het openbaar vervoer weer terug krijgen en dat de nieuwe wet op lokaal niveau goed wordt toegepast. De woordvoerder van Bündnis90/Die Grüne, Winfried Hermann (mobiliteitsminister in Baden-Württemberg), waarschuwde voor “Amerikaanse verhoudingen” waarbij de taxisector verdwijnt, het openbaar vervoer ineenschrompelt en en iedereen Uber rijdt. Hiervoor moeten de steden en gemeenten zorgen. Die hebben echter (nog) geen ervaring en geen instrumentarium om met de nieuwe reguleringstaak om te gaan.

Tarek Al-Wazir (Bündnis 90/Die Grüne), mobiliteitsminister in de deelstaat Hessen vroeg aandacht voor de dramatische toestand in de taxisector, waar de omzet door corona vrijwel verdwenen is. Niet alleen zijn de klanten verdwenen, zei de minister, maar ook helpen de steunprogramma’s de taxiondernemers niet echt. “Wie denkt dat ik overdrijf, moet in de eerste de beste taxi stappen en de chauffeur vragen.” De SPD pleitte voor een actieve rol van de steden en gemeenten om het compromis, wat de vernieuwde wet is, snel en duidelijk in de praktijk om te zetten.

De beide Duitse taxi-organisaties BVTM en TMV vroegen aandacht voor de snelle invulling van het examen voor het chauffeursdiploma en voor de nodige opleidings- en exameneisen. Ook zijn er nog onduidelijkheden in de wet die zo snel mogelijk moeten worden opgelost.

• Duitse Wet Personenvervoer aangenomen; waarschuwing voor ‘Amerikaanse verhoudingen’ waarin de taxi en het OV verdwijnen en iedereen Uber rijdt. Redactiefoto.