Centrale regie nodig: komt de minister van Ruimtelijke Ordening weer terug?
Tien jaar geleden gaf het Rijk de ruimtelijke ordening van Nederland grotendeels uit handen. De versnipperde besluitvorming heeft duidelijk zijn uitwerking niet gemist op het land: her en der zijn voorbeelden te zien van een flinke ‘verrommeling’ van het (bebouwde) landschap. Nu wil, aldus een inventarisatie van verkiezingsprogramma’s door De Volkskrant, een grote meerderheid in de politiek dat de centrale overheid de regie terugpakt. Elf van de vijftien partijen – goed voor 111 van de 150 Kamerzetels (74 procent) – willen dat er weer een minister komt die beslist over de inrichting van Nederland.
Uit eerder onderzoek van de krant bleek dat de inrichting van het land nu vaak verzandt in een patstelling tussen groepen met tegenstrijdige belangen, zoals boeren, burgers, projectontwikkelaars, natuurbeheerders en voorstanders van duurzame energie. Van allerlei kanten klinkt de roep om meer centrale regie.
In hun programma’s geven veel partijen daaraan gehoor. Daarbij verwijzen zij naar de enorme ruimtelijke opgaven waarvoor Nederland staat, zoals het bouwen van een miljoen woningen, de aanleg van duizenden hectaren bos en nieuwe natuur en de realisatie van windmolens en grote zonneparken.
Bij de formatie van het eerste kabinet-Rutte in 2010 werd het ministerie van VROM opgeheven. De taken werden verdeeld over andere ministeries en gedecentraliseerd naar provincies.
Een meerderheid van de politiek wil dat nu deels terugdraaien. Maar daarbij lopen de accenten uitelkaar.
Van de grote partijen is de VVD de enige die zich niet expliciet uitspreekt vóór een nieuwe minister op dit terrein. De partij van premier Mark Rutte vindt wel dat het Rijk ‘meer regie’ moet nemen over de verdeling van de schaarse ruimte in Nederland.
Andere partijen zijn daar explicieter in.
Het CDA oppert in zijn verkiezingsprogramma om naast een minister van Volkshuisvesting een minister voor Regionale Ontwikkeling te benoemen die in samenspraak met provincies en gemeenten een ‘Nationaal Programma voor de Toekomst van de Regio’ gaat maken. Van alle partijen is alleen de SGP tegen een sterke centrale rol van de rijksoverheid. Forum voor Democratie en de Lijst Henk Krol spreken zich over deze kwestie niet uit.
Het vorige college van rijksadviseurs pleitte onlangs in zijn afscheidsadvies voor de aanstelling van een minister van Ruimte. Volgens Berno Strootman, aftredend rijksadviseur voor het landschap, moet deze minister geen aparte sector in zijn of haar portefeuille krijgen, maar de belangen van volkshuisvesting, landbouw en natuur juist tegen elkaar afwegen. Te vaak houdt het Rijk zich nu afzijdig in deze discussie.
- Centrale regie nodig: komt de minister van Ruimtelijke Ordening weer terug? Redactiefoto.